Khám phá những giá trị văn hóa của Phong Nha Kẻ Bàng ở Quảng Bình

Ở mỗi đất nước, luôn có những địa điểm đặc trưng của từng nước. Đối với Việt Nam, đất nước luôn được thiên nhiên yêu đãi, bạn có thể kể tới các cảnh đẹp thiên nhiên như vịnh Hạ Long, vườn quốc gia Phong Nha. Với những giá trị văn hóa của Phong Nha – Kẻ Bàng, thì vào tháng 7 năm 2003, UNESCO đã công nhận nơi đây là một trong những di sản thiên nhiên của thế giới.

Giá trị lịch sử của vườn quốc gia Phong Nha Quảng Bình

Ở mỗi đất nước, luôn có những địa điểm đặc trưng của từng nước. Đối với Việt Nam, đất nước luôn được thiên nhiên yêu đãi, bạn có thể kể tới các cảnh đẹp thiên nhiên như vịnh Hạ Long, vườn quốc gia Phong Nha. Với những giá trị văn hóa của Phong Nha – Kẻ Bàng, thì vào tháng 7 năm 2003, UNESCO đã công nhận nơi đây là một trong những di sản thiên nhiên của thế giới.

Lịch sử hình thành vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng

Địa chỉ: Thị trấn Phong Nha, huyện Bố Trạch và Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình.

Vị trí địa lý:  Nằm ở tỉnh Quảng Bình, miền Trung Việt Nam; toạ độ địa lý: 17021’12” đến 7044’51” vĩ độ Bắc; 105046’33” đến 106023’33” kinh độ Đông.

Ngày 9 tháng 8 năm 1986, chính phủ Việt Nam quyết định thành lập Khu bảo tồn thiên nhiên (rộng khoảng 50km2, nay là Vườn quốc gia Phong Nha thuộc Quảng Bình). Năm 1991, nhà nước ta quyết định tăng thêm diện tích cho Khu bảo tồn lên 41,132 ha.

Ngày 12 tháng 12 năm 2001, Khu bảo tồn được quyết định chính thức trở thành Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng với diện tích rộng 85,754 ha được chia thành 3 phân khu chính:

• Phân khu hành chính

• Phân khu phục hồi sinh thái

• Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt

Với những giá trị văn hóa của Phong Nha – Kẻ Bàng mang lại thì vào tháng 07/2003, nơi đây chính thức được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới.

Những giá trị mà Vườn quốc gia Phong Nha Quảng Bình mang lại 

Những giá trị văn hóa của Phong Nha – Kẻ Bàng không chỉ dừng ở khía cạnh lịch sử. Địa chất đặc trưng cùng với hệ thống hang động, đa dạng sinh học của Vườn quốc gia, nó có nhiều đóng góp quan trọng trong việc nghiên cứu địa chất và sinh học ở Việt Nam.

Giá trị về địa chất của Vườn quốc gia Phong Nha

Một trong những giá trị văn hóa của vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng có thể kể tới đó là giá trị địa chất của Phong Nha Kẻ Bàng mang lại. Vườn quốc gia đa dạng về mặt địa chất, địa đạo, sinh học, khí hậu và hệ sinh thái, cảnh quan. Nơi này còn có các di tích từ kỷ Devon về sự kiện hình thành vỏ Trái đất.

Sự hình thành vỏ Trái đất là nguyên nhân tác động để có bình đồ địa chất, địa mạo và tính đa dạng của hệ thống sinh học vườn quốc gia Phong Nha Quảng Bình. Các mối quan hệ tương tác qua lại tạo nên các mối quan hệ thống nhất và biện chứng cho sự tiến hoá và hình thành địa chất của Phong Nha ngày nay.

Giá trị văn hóa di sản cùng hệ thống hang động ở vườn Quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng

Sự đa dạng của Vườn quốc gia có thể kể tới nữa đó chính là hệ thống động Phong Nha Kẻ Bàng. Nơi đây có hệ thống gồm hơn 300 hang động lớn nhỏ, hiện nay nó cũng được thuộc một trong những vùng đá vôi nhiệt cổ đại lớn nhất. Đây là một vùng địa chất khá độc đáo được nhiều nhà nghiên cứu địa chất trong và ngoài nước đặc biệt chú ý.

Là một món quà tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng, những giá trị văn hoá của Phong Nha – Kẻ Bàng còn nhiều hơn cả vật chất, nó là nơi cái đẹp kết tinh và làm say đắm lòng người. 

Là động đá vôi rộng lớn nhất thế giới với diện tích lên đến trên 200.000 ha cùng các hệ thống hang động khác. Đây chính là nơi nổi bật nhất khi nhắc tới Quảng Bình, mà du khách không thể bỏ qua, cùng điểm lại một số hang động thú vị tại nơi này.

Đây cũng là một hang động nổi tiếng nhất tại đây, động Phong Nha đã nâng cao giá trị văn hoá của Phong Nha – Kẻ Bàng. Du khách tiến vào bằng cách đi thuyền máy qua sông Son, với  vẻ đẹp thơ mộng của con sông này như dòng nước xanh biếc, cá uốn lượn, khung cảnh xung quanh đẹp như tranh vẽ với sự hồn nhiên và đơn sơ của cả thiên nhiên và con người nơi đây.

Với chiều dài nổi bật là gần 8km cùng đoạn sông ngầm nằm trong danh sách những con sông ngầm dài nhất thế giới đã thu hút được du khách tới hang động này. Dùng thuyền để di chuyển nên du  khách sẽ được nhìn ngắm rõ ràng, và chậm rãi cái vẻ đẹp mà tạo hóa ban cho. 

Được coi là Đệ Nhất Động với các hang Bi Ký, Cô Tiên & Cung Đình, đá vôi phủ đầy thạch nhũ với nhiều hình dáng khác nhau,.. bạn có biết được thiên nhiên kỳ lạ, đặc biệt đến mức nào? Chính điều này góp phần tạo nên những giá trị địa chất của Phong Nha Kẻ Bàng.

Động Tiên Sơn

Động này cũng được coi là một giá trị văn hoá của Phong Nha – Kẻ Bàng, chứa đựng những nét đẹp ấn tượng lạ lùng. Ở đây du khách sẽ di chuyển bằng chính đôi chân của mình, trái ngược với Động Phong Nha, đây sẽ là một động khô.

Với độ cao khoảng 200m, dài 980m, nó cũng khá hút du khách đến để khám phá. Trước tiên đó là thưởng thức vẻ đẹp của quãng đường đi lên động Tiên Sơn, sự quanh co, hơi hiểm trở của nó cũng là một thứ gì đó khá thú vị để du khách trải nghiệm. Ở trên cao bạn sẽ thấy được sự bình yên vốn có của thiên nhiên, gột rửa được tâm hồn quá vội vàng của bản thân.

Bước đến Động Tiên Sơn, bạn sẽ thấy được sự lạ lùng mà đặc biệt của tạo hóa cũng là một phần giá trị văn hoá của Phong Nha – Kẻ Bàng. Xung quanh đều là những chạm khắc tinh tế đến lạ, và nó có sức quyến rũ chết người. Mang cái tên Động Tiên Sơn cũng chỉ vì vẻ đẹp tiên cảnh đời thực ấy.

Động Thiên Đường

Ở Phong Nha- Kẻ Bàng luôn luôn có những cái tên đẹp đẽ như thế nhưng nó vẫn là sự thật vì vẻ đẹp của thiên nhiên tạo hóa khó có từ ngữ nào mà nói lên được. 

>> Kinh nghiệm du lịch Động Thiên Đường

Động Thiên Đường nguy nga, huyền ảo và nổi tiếng nhất. Địa chỉ ở nằm trên Km 16, thuộc huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Nó cũng mang trong mình kỉ lục là hang động khô dài nhất châu Á, dài 31,4km, có vị trí rộng tới 150m và cao khoảng 60m. Đây cũng là điều góp phần làm nên giá trị văn hoá của Phong Nha – Kẻ Bàng.

Động Thiên Đường thực chất nằm trong lòng của một quần thể đá vôi lớn với độ cao 191m, bao quanh là rừng nguyên sinh. Khi bước vào trong động,vẻ đẹp nguy nga, huyền ảo sẽ làm cho du khách choáng ngợp.

Đó chính là thiên đường thực sự, nguy nga còn hơn là một cung điện, những mảng thạch nhũ long lanh, sáng chói. Nhiều hình dạng khác của thạch nhũ đặc biệt được ví như tượng đức mẹ đồng trinh ở Cung Thạch Hoa Viên, còn có cả Cung Giao Trì, một loạt điều thú vị mà du khách cần khám phá.

Sông Chày, Hang tối

Những giá trị văn hoá của Phong Nha – Kẻ Bàng còn có cả Sông Chày- Hang Tối, đây là một di sản thiên nhiên được thế giới công nhận. Du khách có thể thực hiện chuyến khám phá nơi đặc biệt này bằng hai lộ trình: thứ nhất đi là đi ngược dòng sông Son, qua động Phong Nha, đến nhánh sông Chày và tham quan Hang tối hoặc là trải nghiệm ngược lại, đi tham quan Hang Tối trước từ bến thuyền Trộ Mơng.

>> Review Tắm bùn ở Hang Tối

Sông Chày khá nổi tiếng tại đây, sự êm đềm, mềm mại, uyển chuyển, xanh mướt của dòng ước sẽ thu hút bạn vô cùng. Bạn còn được đắm mình vào những dãy núi Karst đặc trưng của Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, những hoạt động gần gũi của người dân nơi đây cũng làm cho du khách cảm thấy thú vị, hãy cùng thử trải nghiệm nếp sống này của người dân bản địa nếu bạn đến đây nhé.

Hang tối được biết đến là hàng được các nhà thám hiểm Hoàng gia Anh tìm ra vào năm 1990 và 1992. Là một hàng vừa khô vừa nước, nhưng có luồng ánh sáng khá kỳ lạ. Tối chính là lý do mà nó được đặt tên là Hang Tối, làm cho du khách có cảm giác muốn khám phá nó. Hiện nay vẫn có một số nhà khoa học đến đây để tìm hiểu thêm về giá trị văn hóa của vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng.

Mặc dù không lộng lẫy như những hang động khác, nhưng Hang Tối vẫn chứa đựng vẻ đẹp riêng biệt và hơi đơn sơ, có những lớp rêu xanh phủ xung quanh làm Hang Tối trở nên hòa với thiên nhiên hơn. Những cột nhũ đá ở đây cũng là nơi trú ngụ của các loại động vật như dơi, chim én, có chiều dài 5,258m và chiều cao 80m, Hang Tối cũng được loài Voọc Hà Tĩnh chọn là nơi trú ngụ. 

Hang Tám Cô

Hang Tám Cô cũng là một phần thuộc vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bảng. Nơi đây đã từng có một câu chuyện huyền thoại về người anh hùng dân tộc Việt Nam. Điều này cũng đã làm góp phần làm nên giá trị văn hoá của Phong Nha – Kẻ Bàng.

Hang Tám Cô nằm trên cung đường Trường Sơn huyền thoại nơi đã ghi dấu nên về trận đánh Mỹ giành lại độc lập cho dân tộc. Ngày 14/11/1972, ở trước hang, khi tám người lính đang thi hành nhiệm vụ thông đường thì máy bay của Mỹ đã ập bất ngờ.

Hang động trở thành nơi trú ẩn trước cơn bão đạn của máy bay Mỹ, bầu trời bị oanh tạc bởi tiếng gầm rú của máy bay. Sau cơn oanh tạc đó, cửa hang Tám Cô đã bị hàng tấn đất đá chặn đứng.

Ba chiếc xe tăng đã được điều phối tới trước hang với hy vọng sẽ cứu được những người đồng đội còn bị mắc kẹt trong đó, các phương án như dùng bom phá cửa hang. Tuy vậy, các phương án đều không khả thi và sau 8 ngày đêm liên tục cứu hộ thì 8 người lính đã cứ như vậy hy sinh trong hang Tám Cô.

>> Xem thêm chi tiết về di tích lịch sử Hang Tám Cô

Hang Tám Cô như một nhân chứng lịch sử về những mất mát mà cuộc chiến tranh giành để lại. Ta cũng có thể thấy được sự hy sinh anh dũng của các chiến sĩ để giành lại độc lập cho chúng ta. Qua đây cũng thể hiện được giá trị văn hóa của vườn quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng.

Với truyền thống uống nước nhớ nguồn tốt đẹp của dân tộc Việt Nam, hằng năm, vào cuối tháng 11 thì sẽ có Lễ giỗ cho các Anh hùng liệt sĩ Hang Tám Cô. Đây là hoạt động thường niên do vườn Quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng tổ chức để thể hiện lòng biết ơn sâu sắc dành cho các người anh hùng.

Giá trị văn hóa của động Phong Nha – Kẻ Bàng

Bên cạnh cảnh quan thiên nhiên tráng lệ kỳ ảo, động Phong Nha – Kẻ Bàng còn là một di chỉ khảo cổ mang giá trị văn hóa và lịch sử vô cùng to lớn.

Động Phong Nha – Kẻ Bàng là một di chỉ khảo cổ mang giá trị lịch sử to lớn

Năm 1995, Viện Khảo cổ học Việt Nam khẳng định rằng động Phong Nha – Kẻ Bàng là một trong những di chỉ khảo cổ cần được quan tâm. Những dấu tích còn sót lại ở hang Bi Ký đã khiến cho nhiều nhà khoa học nhận định rằng nơi đây từng là một thánh đường Chăm từ thế kỷ IX đến thế kỷ XI. Tại đây, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra nhiều mảnh thân và miệng các bình gốm tráng men của người Chăm, các mảnh gốm thô sơ có lõi đen. Bên cạnh đó còn có các mảnh gốm hoa văn miệng hình cánh sen, màu xanh ngọc, màu hồng nhạt.

Động Phong Nha – Kẻ Bàng cũng từng là nơi trú ngụ của vua Hàm Nghi trong thời gian diễn ra phong trào Cần Vương. Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, nơi đây cũng từng được sử dụng để cất giấu hàng hóa và những chiếc phà sắt cồng kềnh để vận chuyển ra tiền tuyến.

Phong Nha – Kẻ Bàng là nơi cư trú của nhiều dân tộc thiểu số

Trong vùng lõi của Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng có hai dân tộc thiểu số đang sinh sống là dân tộc Chứt với các nhóm tộc Sách, Mày, Rục, A Rem, Mã Liềng; dân tộc Bru – Vân Kiều với các nhóm tộc Vân Kiều, Trì, Khùa, Ma Coong. Đời sống của hai dân tộc thiểu số này có rất nhiều nét văn hóa đặc sắc, những phong tục sinh hoạt nguyên thủy vẫn được lưu truyền lại cho đến tận ngày nay. Đời sống của người dân thuộc dân tộc Chứt và dân tộc Bru – Vân Kiều đang trở thành đối tượng quan tâm nghiên cứu của nhiều nhà dân tộc học. Mỗi. Đến với nơi đây, bạn sẽ có cơ hội được chứng kiến những hoạt động văn hóa đặc sắc như: Lễ Đập trống của người Ma Coong, hát Tuồng bội của người Kinh ở Khương Hà. 

Giá trị văn hóa mang tính lịch sử thám sát động Phong Nha – Kẻ Bàng

Với những gì thiên nhiên ban tặng, giá trị của Phong Nha – Kẻ Bàng còn được công nhận trên nhiều những lĩnh vực khác nhau và bởi nhiều tổ chức, các nhà khoa học quốc tế: các thành viên CNRS (Pháp),  các nhà nghiên cứu thuộc động Bunung Muhu (Malaysia), WWF Việt Nam, Đại học Sydney, Đại học Nottinham, Hội địa chất Australian, các chuyên gia thuộc Cục Bảo tồn Bảo tàng Việt Nam, các thành viên của Viện Điều tra quy hoạch lâm nghiệp, Chương trình Phong Nha – Kẻ Bàng của tỉnh Quảng Bình… . Đặc biệt là UNESCO, từ ngày 29 tháng 01 đến ngày 04 tháng 02 năm 1999, hai chuyên gia của IUCN đã trực tiếp khảo sát thực địa của khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng. Những đánh giá và kết luận cuối cùng của hai ông sau chuyến khảo sát chính là tiền đề và cơ sở quan trọng giúp Ủy ban Di sản thế giới thuộc tổ chức UNESCO nghiên cứu và công nhận rằng Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng là Di sản thiên nhiên thế giới.

Một số hình ảnh của vườn Quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng dưới góc kính của du khách

>> Chiêm ngưỡng thêm một số hình ảnh của Động Phong Nha

Hệ thống các vườn quốc gia trên cả nước nói chung và vườn Quốc gia Phong Nha Kẻ Bàng nói riêng đang góp phần bảo vệ hệ sinh thái ở Việt Nam. Đây cũng là một địa điểm du lịch lý tưởng dành cho du khách. Bạn có thể biết thêm được nhiều khám phá giá trị văn hóa của Phong Nha – Kẻ Bàng thú vị mà có thể bạn chưa biết.