Lễ hội Đền Ghềnh (6/8 AL – 12/8 AL) – Chốn Thiêng

Lễ hội Đền Ghềnh nổi tếng khắp cả nước với nhiều hoạt động mang đặc trưng của vùng đồng bằng sông Hồng. Lễ hội thể hiện ước nguyện của người dân về mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc; đồng thời tưởng nhớ đến Hoàng hậu Lê Ngọc Hân. Lễ hội Đền Ghềnh lần đầu tiên được tổ chức vào đời Thành Thái, khoảng năm 1889; bắt đầu từ ngày 6 tháng 8 và kết thúc vào ngày 12 tháng 8 âm lịch hàng năm.

Hoạt động

Lễ hội đền Ghềnh được đánh giá là vô cùng độc đáo, khó nơi nào có được. Lễ hội được chia làm 2 phần đó là phần lễ và phần hội. Phần lễ nổi bật với lễ rước nước được tổ chức ngay tại vùng sông Hồng. Lễ mang ý nghĩa cầu cho mưa gió thuận hòa, cây lá tốt tươi, vụ mùa bội thu. Lễ này thực chất mang nghĩa rửa hận cho Hoàng Hậu Ngọc Hân. Tuy nhiên do trước kia lính nhà Nguyễn thắt chặt nên lễ này chỉ được coi là lễ Mẫu và nước lấy về để thờ Mẫu Thoải quanh năm. Hội đền Ghềnh thu hút khách thập phương bởi trong tâm thức dân gian, họ đến đền Ghềnh để trình các Thánh trước khi trẩy hội về Kiếp Bạc dự lễ hội giỗ Ðức Thánh Trần theo lệ “Tháng Tám giỗ Cha, tháng ba giỗ Mẹ“.

Sáng mồng 3-8, dân làng Ái Mộ làm lễ rước nước sông Hồng về đền. Sáng mồng 6-8, vào chính hội. Hội làng tươi vui trong đám rước kiệu bát cống của trai tân và kiệu võng của các cô gái đồng trinh.

Mồng 7-8, đặc sắc nhất là 5 người đóng 5 ông quan Ðệ Nhất, Ðệ Nhị, Ðệ Tam, Ðệ Tứ, Ðệ Ngũ ngồi trước cửa Ðền. Buổi tối có hát văn ca ngợi Thánh Mẫu, trong đó có lồng lời ca, ca ngợi vua Quang Trung, anh hùng áo vải và nỗi lòng bi thương của công chúa Ngọc Hân dựa vào bài thơ “Ai tư vãn” nổi tiếng. Sau lễ tạ là các cuộc thi bơi chải, hát sa mạc, trống quân, cò lả.

Do nhiều nguyên nhân, văn hóa dân gian đã dần bị mai một trong lễ hội. Năm Giáp Thân (2004), nhân dân phường Bồ Ðề đã khôi phục được lễ rước nước.

Dâng lễ đền Ghềnh

Đền Ghềnh chính là nơi anh linh tụ khí, vô cùng linh thiêng. Khách hành hương đổ về đền ngày một nhiều một phần vì dư âm của trang liệt nữ – Hoàng Hậu Lê Ngọc Hân, một phần bởi vì đền thiêng, linh ứng nhiều lời thỉnh cầu của dân chúng. Con hương thường đến đền đông nhất là vào đầu xuân năm mới và dịp lễ hội đền vào tháng 3 để cầu cho gia đình thuận hòa, êm ấm, có tài có lộc, có của ăn của để, làm ăn xuôi chèo mát mái. Mỗi khi đến đền, con hương thường sắm lễ trước ở nhà. Bởi giống như những ngôi đền nổi tiếng khác, giá lễ vật được bán cạnh đền đắt gấp 2 đến 3 lần bình thường, cực kỳ chặt chém. Một mâm lễ được sắm như vậy thường gồm các thức lễ như một đĩa hoa, một đĩa quả, một cơi trầu, quả cau, cút rượu, xôi thịt,  thẻ hương, giấy tiền, và cánh sớ. Trong những ngày lễ lớn của đền, nhiều con hương thường muốn dâng tiến những lễ vật đẹp, sang mang ý nghĩa tốt đẹp để có thể bày trên ban thờ thánh trong thời gian dài, bày tỏ lòng tôn kính. 

Văn khấn đền Ghềnh

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy)

Con lạy chín phương trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con xin kính lạy Tam giới Thiên chúa cập nhất thiết Thánh chúng.

Con xin kính lạy Tam phủ công đồng. Tứ phủ vạn linh

Con xin kính lạy Thiên tiên Thánh mẫu, Địa thiên Thánh mẫu, Thủy tiên thánh mẫu.

Con xin kính lạy Đức Chúa kho Thánh mẫu hiển hóa anh linh.

Con xin kính lạy Đương niên hành khiển chí đức Tôn thần,

Con xin kính lạy Đường cảnh Thành Hoàng Bản Thổ đại vương.

Con xin kính lạy Ngũ hổ thần tướng, Thanh bạch xà Thần linh

Hương tử (chúng) con là ….

Ngụ tại …..

Hôm nay là ….

Con sắm sửa kim ngân, hương hoa, lễ vật chí thiết một lòng thành tâm dâng lễ, sám hối cầu xin phù hộ cho hương tử con được: gia khuyến bình an, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an đắc bình an, xin cho con được làm ra kiếm thấy, có ngân có xuyến, ăn nên làm ra.

Hương tử con lễ bạc tâm thành, cúi đầu thành tâm kính lễ … (tên vị thánh), cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lạy).

Tham khảo

1. Báo Nhân Dân: https://nhandan.vn/du-lich/Ng%C3%B4i-%C4%91%E1%BB%81n-thi%C3%AAng-th%E1%BB%9D-c%C3%B4ng-ch%C3%BAa-Ng%E1%BB%8Dc-H%C3%A2n-508428
2. Oản Cô Tâm: https://oancotam.com/den-ghenh/

Chấm điểm