Tranh cãi sửa đổi luật đá luân lưu sau trận chung kết Euro 2020

Dân trí

Sau khi tuyển Anh nhận thất bại trước tuyển Italia ở loạt đá luân lưu trận chung kết Euro 2020, nhiều ý kiến tranh cãi FIFA nên sửa đổi luật đá luân lưu để mang lại sự công bằng cho các đội bóng.

Đội tuyển Italia chấm hết 53 năm khát khao giành chức vô địch Euro sau khi vượt mặt tuyển Anh ở loạt sút luân lưu trong trận chung kết Euro 2020 diễn ra vào ngày 12/7. Đội bóng ” áo thiên thanh ” cũng lưu lại cột mốc lần tiên phong có đội bóng thắng lợi hai lần liên tục ở một kỳ Euro .

Không thể trách các cầu thủ trẻ tuyển Anh

Đáng quan tâm trong 10 lượt sút luân lưu, có tới 5 cầu thủ đá hỏng, gồm hai cầu thủ của tuyển Italia và ba cầu thủ của tuyển Anh. Cả 5 cầu thủ đá hỏng này lại là những chuyên viên đá phạt đền ở những CLB mà họ khoác áo .

Messi không thắng được thủ thành Keylor Navas trong trận đấu lượt về vòng 1/8 Champions League giữa Barcelona với PSG mùa giải vừa mới qua, mặc dầu sau đó CĐV tranh cãi cầu thủ PSG phạm quy trong trường hợp đá phạt của Messi .
Thực tế, loạt đá luân lưu luôn tiềm ẩn yếu tố đầy may rủi. Không một cầu thủ nào dù năng lực đến mấy như Messi, Ronaldo, dám khẳng định chắc chắn mình hoàn toàn có thể 100 % chiến thẳng thủ môn đối phương trên chấm 11 m. Trong sự nghiệp tranh tài của mình, Messi hay Ronaldo cũng không ít lần bỏ lỡ thời cơ trên chấm phạt đền khiến đội nhà thất bại cay đắng .
Theo thống kê, Messi đã thực thi 20 quả đá penalty trong 19 trận tại đấu trường Champions League. Trong số này, có 16 lần siêu sao người Argentina thành công xuất sắc và chỉ có 4 lần thất bại. Tỷ lệ thành công xuất sắc của La Pulga là 80 % .
Nếu tính trên mọi đấu trường, tỷ suất đá phạt đền thành công xuất sắc của Messi là 77 %. Anh đã thực thi 106 quả penalty trong 98 trận ở màu áo Barcelona, trong đó có 82 lần thành công xuất sắc và 23 lần thất bại .
Nếu so với Ronaldo, Messi quả thật đang khá lép vế. Siêu sao người Bồ Đào Nha có tỷ suất triển khai phạt đền thành công xuất sắc trong màu áo CLB lên tới 86 %. Anh giành thắng lợi 123 lần sau 143 lần bước lên chấm đá phạt đền .
Cần nhắc lại ở loạt sút luân lưu của tuyển Anh, HLV dày dạn kinh nghiệm tay nghề như Gareth Southgate đã đặt trọn niềm tin vào những cầu thủ trẻ như Marcus Rashford, Jadon Sancho, Bukayo Saka là có cái lý của ông. Bởi dù là những cầu thủ trẻ, nhưng Marcus Rashford là ngôi sao 5 cánh và cũng là chuyên viên đá phạt đền của Man Utd. Jadon Sancho hay Bukayo Saka cũng như vậy trong màu áo của Borussia Dortmund hay Arsenal .

Bukayo Saka dù có tỷ suất thành công xuất sắc gần như tuyệt đối trong khi tập luyện đá phạt đền, nhưng lại thất bại khi được tin yêu lĩnh trách nhiệm ở trận chung kết Euro 2020 .
Để được HLV Gareth Southgate đặt trọn niềm tin, cả 3 cầu thủ trên đều đã trải qua những buổi tập luyện đá phạt đền trước đó và họ luôn là những cầu thủ có tỷ suất thắng lợi cao nhất so với những đàn anh của mình .
Vậy nhưng, khi bước vào thực tiễn, trước sức ép của hàng nghìn CĐV xuất hiện trên khán đài cũng như trường hợp đơn cử trên sân, họ đều đá hỏng. Marcus Rashford sút bóng đập cột dọc, còn Jadon Sancho hay Bukayo Saka thì đá quá hiền và thuận tiện bị thủ thành Donnarumma cản phá .
Ở bên kia chiến tuyến, ngay cả tiền vệ Jorginho, người được ca tụng là ” vua đá phạt đền ” trong màu áo Chelsea với kỹ thuật nhảy chân sáo điêu luyện, vẫn không hề vượt mặt được Jordan Pickford ở lượt sút thứ 5. Rất may Bukayo Saka cũng đá hỏng ở lượt thứ 5 thì Jorginho mới không trở thành ” tội đồ ” của tuyển Italia .
Nói những điều như vậy, để thấy yếu tố may rủi chiếm phần đông trong loạt sút luân lưu. Tuy nhiên, trung vệ Gerard Pique đã đưa ra một quan điểm rất đáng chăm sóc rằng, những đội bóng nào triển khai loạt đá luân lưu trước sẽ có thời cơ giành thắng lợi cao hơn .

Đá luân lưu trước có tỷ lệ chiến thắng cao hơn

Nhiều chuyên viên và cựu cầu thủ cho rằng để hoàn toàn có thể giảm tối thiểu sự thiếu công minh trong loạt luân lưu, Liên đoàn Bóng đá Thế giới ( FIFA ) và Ủy ban Bóng đá Quốc tế ( IFAB ) nên quay lại quan tâm đến thể thức đá luân lưu .
Nhưng có một thống kê chỉ ra rằng, ngoài yếu tố may rủi thì những đội triển khai loạt đá luân lưu trước vẫn có thời cơ thắng lợi cao hơn .
Italy trở thành đội tiên phong trong lịch sử vẻ vang Euro thắng hai loạt luân lưu trong một giải đấu như thống kê của Opta. Trong cả hai thắng lợi đó, họ đều được đá trước đối thủ cạnh tranh sau khi bốc thăm .

Italia đá hỏng lượt sút luân lưu trước, nhưng vẫn giành được thắng lợi trước tuyển Anh .
Trước Tây Ban Nha, Manuel Locatelli đá hỏng quả tiên phong. Trước Anh, Andrea Belotti đá hỏng quả thứ hai khiến ” Tam sư ” vượt lên dẫn 2-1. Tuy nhiên, việc ba cầu thủ Anh đá hỏng liên tục giúp Italy vô địch dù trong lượt thứ 5, Jorginho đá trước và thất bại .
Trước đó một tuần, trung vệ Gerard Pique đã dẫn ra thống kê cho thấy có 4 trận tại Euro và Copa America kết thúc với thắng lợi thuộc về đội đá luân lưu trước. Sau chung kết Euro 2020, số lượng tăng lên 5 .
Cả Euro và Copa America hè này có tổng số 7 trận phải xử lý bằng loạt luân lưu. Ở Euro, cả 4 trận bất phân thắng bại sau 120 phút đều tận mắt chứng kiến phần thắng thuộc về đội đá luân lưu trước ( tỷ suất 100 % ) .

Thụy Sĩ thắng Pháp 5-4 ở vòng 16 đội, Tây Ban Nha thắng Thụy Sĩ 3-1 ở tứ kết, Italia thắng Tây Ban Nha 4-2 ở bán kết và Italy thắng Anh 3-2 ở chung kết.

Ở Copa America, mọi chuyện có độc lạ. Giải đấu Nam Mỹ có ba trận phải đá luân lưu, nhưng chỉ một kết thúc với thắng lợi cho đội đá trước. Đó là khi Colombia thắng Uruguay 4-2 ở tứ kết .
Trong hai trận còn lại, thắng lợi đều thuộc về đội đá sau. Peru hạ 4-3 Paraguay ở tứ kết và Argentina thắng Colombia 3-2 ở bán kết .
Các hiệu quả ở Copa America 2021 là một trong những nguyên do để nhiều người tin rằng đá trước hay đá sau trong loạt luân lưu không tác động ảnh hưởng nhiều đến sự công minh .
Tuy nhiên, tỷ suất 100 % những đội ở Euro 2020 thắng luân lưu nhờ đá trước vẫn khiến người ta do dự. Bóng đá châu Âu có sự kỷ luật và khoa học nhiều hơn so với bóng đá Nam Mỹ. Điều đó hoàn toàn có thể là một lý giải cho việc những đội bóng ở Euro tận dụng triệt để lợi thế đá trước .

Nên áp dụng thể thức đá luân lưu như loạt tie-break trong quần vợt ?

Năm 2010, điều tra và nghiên cứu từ Ignacio Palacios-Huerta, giáo sư Đại học Kinh tế London, thống kê đội đá luân lưu trước có Xác Suất thắng 60 %. Nếu thành công xuất sắc khi đá trước, áp lực đè nén cho cầu thủ đá sau của đối thủ cạnh tranh sẽ lớn hơn. Nếu một đội thất bại khi đá trước, thủ môn của họ sẽ có thời cơ sửa sai ở lượt sau .
Điều đó lý giải việc nhiều chuyên viên và cầu thủ từng đòi đổi khác cách đá theo kiểu ABAB truyền thống lịch sử ( mỗi đội đá tuần tự xen kẽ, như loạt tie-break trong quần vợt ) .

Nỗ lực của thủ thành Jordan Pickford vẫn không giúp được tuyển Anh giành ngôi vương ở Euro 2020 .
Xác suất một cầu thủ phải đá luân lưu để thắng lợi khi đội nhà đang nắm lợi thế là 92 %. Xác suất để một cầu thủ phải đá luân lưu để san bằng tỷ số với đối thủ cạnh tranh là 62 %. Vì thế, áp lực đè nén cho những kẻ bám đuổi trong loạt luân lưu luôn rất lớn .
Điều này xảy ra trong trận chung kết Euro 2020. Thông thường, Jorginho có 92 % tỷ suất thành công xuất sắc ở loạt thứ 5. Trong khi đó, Saka chỉ có 62 % tỷ suất thành công xuất sắc .
Theo nghiên cứu và điều tra từ Economic Inquiry, nếu vận dụng cách đá ABBA trong loạt luân lưu, sự chênh lệch Tỷ Lệ của việc đá trước và đá sau không còn. Quần vợt giờ vẫn vận dụng phương pháp này .
FIFA từng thử nghiệm ABBA vào năm 2017 ở những giải trẻ châu Âu và quốc tế. Liên đoàn Bóng đá Anh ( FA ) đã vận dụng ABBA ở Siêu cúp Anh ( Community Shield ) và League Cup mùa 2017 / 18. Hà Lan vận dụng ở mùa giải 2018 / 19 .
Trong quãng thời hạn đó, tỷ suất những đội đá trước thắng trong loạt luân lưu chỉ là 50 %. Tính từ thời gian FIFA thử nghiệm ABBA vào tháng 5/2017 đến khi kết thúc vào tháng 8/2018, có 36 trận vận dụng ABBA trong loạt luân lưu .
Kết quả, 18 lần những đội đá trước ở lượt đầu ( A ) thắng. 18 lần những đội đá sau ( B ) thắng. Xác suất 60-40 được giảm xuống còn 50-50 dựa theo mẫu kể trên .
Tuy nhiên, vào tháng 6/2018, FIFA thông tin chấm hết việc thử nghiệm ABBA trong loạt đá luân lưu. Quyết định của FIFA sau đó gây tranh cãi .

Nỗi buồn của Jadon Sancho sau khi thực thi không thành công xuất sắc lượt sút luân lưu và khiến tuyển Anh thất bại cay đắng ở trận chung kết Euro 2020 .
Tuy nhiên FIFA và IFAB lại có cái lý của họ khi ngừng vận dụng luật đá luân lưu theo thể thức ABBA. Bởi nếu sau 5 lượt đá hiệu quả thắng thua được phân định thì mọi chuyện không có gì đáng nói, nhưng nếu hòa và những đội phải liên tục triển khai loạt sút thứ 6 trở đi sẽ rất phức tạp .
Cần chú ý quan tâm rằng toàn bộ cầu thủ còn trên sân sau 120 phút đều phải thực thi luân lưu. Không ai được đá hai lần cho đến khi lượt thứ 11 kết thúc. Nhiều thành viên IFAB cho rằng mọi thứ trở nên phức tạp hơn nữa nếu loạt luân lưu lê dài đến hai số lượng .
Sự phức tạp và rắc rối này rơi về phía trọng tài và ban tổ chức triển khai. Trọng tài chính là những người có nghĩa vụ và trách nhiệm ghi chép lại số áo và thứ tự mỗi khi có cầu thủ lên sút .

Áp dụng luật đá luân lưu hiện tại hay theo thể thức ABBA hiện vẫn gây tranh cãi lớn từ giới chuyên gia cũng như người hâm mộ, đặc biệt là với những đội thua trận như Anh, Pháp ở Euro 2020 vừa qua. Dù sao, những đội thua trận vẫn chỉ có thể tự trách mình mà thôi.

Sông Lam

Source: https://mix166.vn
Category: Thể Thao