Lý thuyết và bài tập trắc nghiệm virut gây bệnh, ứng dụng của virut trong thực tiễn – THI247.com
THI247.com giới thiệu đến bạn đọc tài liệu lý thuyết trọng tâm và các dạng bài tập trắc nghiệm virut gây bệnh, ứng dụng của virut trong thực tiễn trong chương trình Sinh học lớp 10.
Mục tiêu:
Kiến thức:
+ Mô tả được một số tác hại của virut đối với vi sinh vật, thực vật, côn trùng, động vật và con người.
+ Phân tích được cơ sở khoa học của việc ứng dụng virut trong thực tiễn.
Kĩ năng:
+ Đọc và xử lí thông tin trong SGK để mô tả được một số tác hại của virut đối với vi sinh vật, thực vật, côn trùng, động vật và con người.
+ Kĩ năng phân tích tìm hiểu cơ sở khoa học của việc ứng dụng virut trong thực tiễn.
I. LÍ THUYẾT TRỌNG TÂM
1. Các virut kí sinh ở vi sinh vật, thực vật và côn trùng.
1.1. Virut kí sinh ở vi sinh vật Hiện biết khoảng 3000 loại virut kí sinh ở vi sinh vật nhân sơ hoặc vi sinh vật nhân thực. Hoạt động kí sinh gây hại của phagơ đã gây ra những thiệt hại nghiêm trọng cho ngành công nghiệp vi sinh vật như sản xuất thuốc kháng sinh, mì chính, thuốc trừ sâu sinh học 1.2. Virut kí sinh ở thực vật Hiện biết khoảng 1000 loại virut kí sinh ở thực vật. Phần lớn virut lây nhiễm vào cơ thể thực vật thông qua vết côn trùng chích và sau khi nhân lên trong tế bào, virut lây lan sang tế bào khác thông qua cầu sinh chất nối giữa các tế bào. Cây nhiễm virut thường có những biểu hiện điển hình như sau: lá đốm vàng, nâu hoặc xuất hiện sọc, vằn; thân lùn hoặc còi cọc; lá xoăn hoặc héo, vàng và dễ rụng;… Biện pháp hữu hiệu nhất để phòng chống lây nhiễm virut ở thực vật là chọn giống sạch bệnh, vệ sinh đồng ruộng và tiêu diệt vật trung gian truyền bệnh. 1.3. Virut kí sinh ở côn trùng Virut kí sinh trên côn trùng biến côn trùng thành vật chủ, thậm chí côn trùng còn biến thành ổ chứa nếu vô tình lây lan virut cho các đối tượng khác. Tùy loại mà virut kí sinh ở côn trùng có dạng trần hoặc nằm trong vỏ bọc prôtêin đặc biệt dạng tinh thể gọi là thể bọc. Khi côn trùng ăn lá cây chứa virut, chất kiềm trong ruột côn trùng sẽ phân giải vỏ bọc, giải phóng virut và virut sẽ xâm nhập vào tế bào ruột giữa hoặc theo dịch bạch huyết lan khắp cơ thể. Hình 21.1: Quy trình sản xuất intefêron.
2. Ứng dụng của virut trong thực tiễn.
2.1. Trong sản xuất các chế phẩm sinh học Hiện nay, virut có vai trò quyết định trong việc sản xuất một số loại dược phẩm: intefêron, insulin Một số phagơ chứa các đoạn gen không thực sự quan trọng nên nếu cắt bỏ đi cũng không ảnh hưởng đến quá trình nhân lên của chúng. Dựa vào đặc điểm này mà người ta đã cắt bỏ một số gen để thay vào đó các gen mong muốn (gen quy định tổng hợp insulin, intefêron ở người ). Nhờ vậy mà có thể tạo ra các chế phẩm sinh học tương ứng với số lượng lớn và giá thành hạ. 2.2. Trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virut Việc sử dụng thuốc trừ sâu từ virut thay thế cho thuốc trừ sâu hóa học hiện đang được xã hội đặc biệt quan tâm bởi tính khả quan và an toàn của dòng chế phẩm này. So với thuốc trừ sâu hóa học, thuốc trừ sâu từ virut có một số ưu điểm sau: + Có tính đặc hiệu cao, chỉ gây hại cho một số sâu nhất định; không gây hại cho người, động vật và côn trùng có ích. + Virut được bao trong thể bọc nên có thể bảo quản, tồn tại rất lâu ngoài cơ thể côn trùng. + Dễ sản xuất, hiệu quả cao và giá thành hạ. SƠ ĐỒ HỆ THỐNG HÓA.
II. CÁC DẠNG BÀI TẬP
[ads]