Một số nhiệm vụ cấp bách về xây dựng, phát triển nền văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ mới

Huy động trí tuệ nhân sĩ, trí thức, các nhà văn hóa

Ghi nhận những cố gắng của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong chuẩn bị Chương trình tổng thể quốc gia về phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2023-2030, tuy nhiên, Phó Thủ tướng cho rằng mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đặt ra trong dự thảo Chương trình cần phải tương xứng với quan điểm, mục tiêu, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra tại Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng như các Nghị quyết, Kết luận của Đảng (Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, Kết luận số 76/KL-TW ngày 4/6/2020 của Bộ Chính trị), nhất là quán triệt sâu sắc những chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Theo Phó Thủ tướng, để văn hóa thực sự là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững đất nước, đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội, cần xây dựng Chương trình tổng thể mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam cho giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045.

Vì vậy, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phải khẩn trương tổng kết các chương trình văn hóa trước đây, nhất là chương trình mục tiêu phát triển văn hóa giai đoạn 2016-2020; nghiên cứu các ý kiến tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia 80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam; chủ trì phối hợp các bộ, ban, ngành, địa phương, huy động sự tham gia của các tổ chức, đội ngũ nhân sĩ, trí thức, các nhà văn hóa để xây dựng Đề án về Chương trình tổng thể mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam cho giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045.

7 nhiệm vụ cấp bách

Thời gian từ nay đến năm 2025, Phó Thủ tướng giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẩn trương tiếp thu ý kiến của các bộ, ban, ngành, các chuyên gia, nhà nghiên cứu trong lĩnh vực văn hóa; rà soát các mục tiêu, nhiệm vụ của các chương trình mục tiêu có liên quan về văn hóa; căn cứ vào Chiến lược phát triển văn hóa Việt Nam đến năm 2030, hoàn thiện Chương trình cấp bách chấn hưng, phát triển văn hóa Việt Nam giai đoạn 2023-2025.

Chương trình cấp bách cần có các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, dự án cụ thể có tính khả thi, nhằm giải quyết một số khó khăn, vướng mắc, khơi thông các nguồn lực, khơi dậy và phát huy các tài nguyên văn hóa, thúc đẩy phát triển bền vững đất nước, phù hợp Chiến lược phát triển văn hóa đến năm 2030, đặc biệt bổ sung nhiệm vụ, giải pháp quan trọng mà Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nêu trong bài phát biểu tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, trong đó tập trung triển khai nhóm các nhiệm vụ cụ thể:

Thứ nhất, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp các bộ, ngành xây dựng chương trình đổi mới đồng bộ hệ thống pháp luật về văn hóa, thể chế hóa các Nghị quyết, chủ trương của Đảng; hoàn thiện các cơ chế, chính sách về đầu tư, tài chính, hợp tác công-tư, bảo tồn các giá trị văn hóa, tài nguyên văn hóa đặc thù; tạo môi trường thuận lợi để thúc đẩy thu hút các nguồn lực xã hội cho phát triển văn hóa, các ngành công nghiệp văn hóa, khơi thông, phát huy các tài nguyên văn hóa.

Ngoài ra, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp các bộ, ngành đẩy mạnh cải cách hành chính, siết chặt kỷ cương, phân cấp và xác định trách nhiệm cụ thể cho các địa phương trong quản lý văn hóa đi đôi với kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Xây dựng thể chế văn hóa trong xã hội số; hoàn thiện quy định pháp luật về quyền tác giả; đổi mới chính sách đãi ngộ, tôn vinh tài năng và cống hiến đối với đội ngũ văn nghệ sĩ, những người làm công tác văn hóa.

Thứ hai, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì phối hợp các bộ, ngành xây dựng chương trình đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trong lĩnh vực nghiên cứu cơ bản về văn hóa, cán bộ văn hóa tầm chiến lược, văn hóa nghệ thuật đỉnh cao; chương trình giáo dục nghệ thuật trong nhà trường; đồng thời phát triển đội ngũ cán bộ về văn hóa tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ phát triển văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Thứ ba, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng Chương trình truyền thông về vị trí, vai trò của văn hóa, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển văn hóa, Đề cương văn hóa Việt Nam năm 1943 và phát biểu quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc năm 2021; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thứ tư, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp các Bộ, ngành nghiên cứu xây dựng hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị và chuẩn mực con người Việt Nam; chuẩn mực về văn hóa trong công sở, của công chức, cộng đồng; quy tắc ứng xử văn hóa, văn minh trong môi trường số.

Thứ năm, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, các viện, các trường nghiên cứu về văn hóa xây dựng Chương trình khoa học nghiên cứu cơ bản về văn hóa để tổng kết và phát triển một số vấn đề lý luận về văn hóa, con người Việt Nam trong thời đại ngày nay, về văn hóa trong xã hội số, văn hóa đặc thù của các dân tộc, nghệ thuật đỉnh cao, nghệ thuật truyền thống, xây dựng phát triển không gian sáng tạo văn hóa, nghệ thuật.

Thứ sáu, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp Bộ Thông tin và Truyền thông triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể; số hóa và lập bản đồ số di tích quốc gia đặc biệt, di tích quốc gia, bảo vật quốc gia, di sản tư liệu; tuyên truyền quảng bá hình ảnh văn hóa, con người Việt Nam ra nước ngoài.

Thứ bảy, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng các hồ sơ và đề xuất công nhận các di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của Việt Nam để có kế hoạch bảo tồn; bảo tồn, phục dựng, tu bổ một số công trình di tích, di sản văn hóa quốc gia đặc biệt, di sản thế giới được UNESCO ghi danh.