NHO GIÁO VÀ TÍNH CÁCH VĂN HÓA VIỆT NAM – Nguyễn Ngọc Thơ (Trường ĐHKHXH&NV) Tóm tắt Việt Nam – Studocu
NHO GIÁO
VÀ
TÍNH CÁCH
VĂN HÓA
VIỆT
NAM
ThS. Nguyễn Ngọc Thơ
(T
rườ
ng ĐHKHXH&NV)
Tóm tắt
V
iệt
Nam
được
thế
giới
biết
đến
như
là
một
trong
những
nền
văn
hóa
thuộc
khối
đồng
văn
chữ
Hán,
có
truyền
thống
văn
hóa
mang
tính
tổng
hợp
chủ
yếu
giữa
chất
bản
địa
(n
ội
sinh)
và
yếu
tố
Nho
giáo
du
nhập
từ
T
rung
Hoa
(ngoại
sinh).
Sự
khác
biệt
cơ
bản
trong
tính
chất
của
hai
dòng
văn
h
óa
đã
tạo
ra
trong
lịch
sử
tư
tưởng
và
văn
hóa
V
iệt
Nam
những
diễn
biến
hết
s
ức
phức
tạp
song
cũng
rất
kỳ
thú.
Hai
dòng
văn
hóa
nhìn
chung
ban
đầu
phát
sinh
tính
tranh
chấp,
mâu
thuẫn
s
ong
dần
dà
trở
nên
chấp
nhận
nhau,
bổ
sung
cho
nhau
và
cùng
nhau
tồn
tại,
góp
phần
tạo
nên
diện mạo
tính
cách
văn
hóa
truyền
thống
ở
V
iệt
Nam.V
iệc
nghiên
cứu
Nho
học
ở
V
iệt
Nam
có
lịch
sử
rất
lâu
dài,
có
thể
nói
là
lên
đến
1000
năm,
tính
từ
khi
người
V
iệt
Nam
nghiên
cứu
để
áp
dụn
g
Nho
giáo ở V
iệt Nam vào thế kỷ XI.
Bài
viết
này
đi
từ
kết
hợp
các
phương
pháp
hệ
thống,
loại
hình,
so
sánh
và
liên
ngành
để
làm
nổi
rõ
đặc
trưng
văn
hóa,
tính
cách
văn
hóa
giữa
hai
dòng
văn
hóa
dân
gian
và
văn
hóa
Nh
o
giáo
nhằm
mục
tiêu
tìm
hiểu
nội
dung,
hình
thức,
bản
chất
và
quy
luật của
sự
tương
tác
giữa
văn
hóa
truyền
thống
và
yếu
tố
Nho
giáo
du
nhập
vào
V
iệt
Nam.
Chúng
tôi
hy
vọng
góp
thêm
một
góc
nhìn
s
o
sánh để lý giải sự tương tác giữa
Nho giáo và văn hóa truyền thống ở V
iệt Nam ở
cả
hai
khía
cạnh
tích
cực
và
tiêu
cực.
Đồng
thời,
việc
tìm
hiểu
ảnh
hưởng
của
Nho
giáo
trong
văn
hóa
V
iệt
Nam
cũng
góp
phần
làm
nổi
rõ
Hán
học
V
iệt
Nam,
một bộ phận của Hán học trong khu vực Đông Nam Á.
Từ
khóa:
Nho
giáo,
tính
cách
văn
hóa,
V
iệt
Nam,
V
iệt
Nho,
âm
tính,
nông
nghiệp lúa nước, khúc xạ.
—–
1. Tính cách văn hóa truyền thống
V
iệt Nam trong mối quan hệ so sánh vớ
i đặc
trưng văn hóa Nho giáo
1.1. Tính
cách văn
hóa V
iệt N
amV
iệt
Nam nằm
ở
bờ
biển phía
đông
bán đảo
Đông
Dương,
diện
tích
332.000km2,
dân
số
86
triệu
người
(2009),
có
54
tộc
người
trong
đó người V
iệt chiếm 85% tổng số dân.
Xét
theo
lịch
đại,
khi
nói
đến
văn
hóa
truyền
thống
V
iệt
Nam,
người
ta
nhắc
đến
khu
vực
Bắc
Bộ
(đồng
bằng
sông
Hồng-sông M
ã và
vùng
phụ
cận)
với
chủ
thể
văn
hóa
là
người
V
i
ệt
(người
Kinh).
Người
V
iệt
thuộc
nhóm
V
iệt-Mường,
một
nhánh
ngôn
ngữ
tổng
hợp
giữa
chủ
thể
chính
là
tộc
người
Lạc
V
i
ệt
cổ
(một
nhánh
của
Bách
V
iệt,
rộng
hơn
là
Austro-asiatic)
và
cư
dân
Mon-Khmer
,
bênh
cạnh
còn
có
đóng góp của các cư dân
Australoid, Nam Đảo, tiền dân Shan-Thái
, người Hán v
.v
..
Người
V
i
ệt
cổ
sớm
định
cư
vùng
đồng
bằng
sông
Hồng
–
sông
Mã
bằng
lối
s
ống
nông
nghiệp
lúa
nước,
kiểu
tổ
chức
cộng
đồng
theo
các
đơn
vị
làng
xóm
khép
kín,
lấy nông nghiệp lúa nước làm nền tảng kinh tế chính.
Theo
chiều
lịch
sử,
văn
hóa
V
iệt
Nam
trải
qua
ba
thời
kì
văn
hóa
lớn,
bao
gồm
(1)
thời kì hình thành văn hóa bản
địa (Lạc
V
iệt)
được tính từ thời tiền sử đến đầu Công
