Phục Hưng là gì? Những thành tựu văn hóa nghệ thuật thời kỳ Phục Hưng

Văn hóa Phục Hưng là một phong trào văn hóa bao gồm giai đoạn từ thế kỷ XV đến thế kỷ XVII. Những thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng đã mở ra một kỷ nguyên mới cho nền văn minh nhân loại. Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của Luật Minh Khuê nhé!

1. Phục Hưng là gì?

Văn hoá Tây Âu thế kỉ V – X dựa trên nền tảng nền kinh tế tự cung tự cấp, sự giao lưu trao đổi rất hạn chế, văn hoá vì vậy phát triển cũng không đáng kể. Tới thế kỉ XIV, với sự phát triển kinh tế công thương ở các thành thị, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dần dần hình thành và ngày càng lớn mạnh. Các nhà tư tưởng của giai cấp tư sản không còn chịu chấp nhận những giáo lí phong kiến lỗi thời, họ vận động khôi phục lại sự huy hoàng của văn hoá Tây Âu thời cổ đại. Họ tìm thấy trong nền văn hoá cổ đại những yếu tố phù hợp với mình, có lợi cho mình để đấu tranh chống lại những trói buộc của nền văn hoá trung cổ. Phong trào văn hóa Phục hưng” là phong trào văn hóa mới của giai cấp tư sản Tây Âu thời trung đại trên cơ sở phục hồi những giá trị, thành tựu của nền văn minh Hy Lạp, Rô-ma thời cổ đại. Phong trào Văn hoá Phục hưng xuất hiện đầu tiên ở Ý, vì ở đây thế kỉ XIV đã xuất hiện các thành thị tự do như những quốc gia nhỏ. Quan hệ sản xuất tư bản đã chiếm địa vị chi phối đời sống văn hoá. Ý lại là trung tâm của đế quốc Rôma cổ đại, vì vậy ở đây còn giữ lại nhiều di sản văn hoá cổ đại của Hy Lạp – Rôma. Hơn ai hết, các nhà văn hoá Ý có điều kiện khôi phục lại nền văn hoá trước tiên khi có điều kiện. Từ Ý, phong trào lan sang Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Đức…

Nguyên nhân, điều kiện xuất hiện phong trào văn hóa Phục Hưng:

– Nguyên nhân: Giai cấp tư sản mới ra đời, có thế lực về kinh tế nhưng chưa có địa vị xã hội tương ứng. Những tiến bộ của khoa học, kĩ thuật giúp con người thoát khỏi tình trạng lạc hậu, nhận thức được bản chất của thế giới. Giáo lí Ki-tô mang nặng những quan điểm lỗi thời của xã hội phong kiến kìm hãm sự phát triển của giai cấp tư sản. Giai cấp tư sản một mặt muốn khôi phục lại văn hóa cổ đại Hi Lạp, Rô-ma, mặt khác cũng muốn góp phần xây dựng một nền văn hóa mới, đề cao giá trị con người, đòi quyền tự do cá nhân, coi trọng khoa học – kĩ thuật.

– Điều kiện:

• Sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế châu Âu.
• Sự thắng thế của chế độ phong kiến tập quyền.
• Mâu thuẫn giữa nhân dân với giai cấp thống trị phong kiến trở nên gay gắt.

2. Hoàn cảnh ra đời của Phong trào văn hóa Phục Hưng:

Phục Hưng là một phong trào văn hóa bao gồm giai đoạn từ thế kỷ XV đến thế kỷ XVII. Những thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng đã mở ra một kỷ nguyên mới cho nền văn minh nhân loại. Thành tựu của phong trào văn hóa phục hưng Là một phong trào văn hóa, Phục Hưng bao hàm sự nở rộ các nền văn học tiếng Latinh cũng như các tiếng dân tộc, bắt đầu từ sự phục hồi việc nghiên cứu các tư liệu cổ điển, sự phát triển của phép phối cảnh tuyến tính và các kỹ thuật nhằm biểu diễn hiện thực tự nhiên hơn trong mỹ thuật, và một cuộc cải cách giáo dục tiệm tiến nhưng phổ cập. Các học giả và nghệ sĩ thời Phục hưng cũng được gọi là những người theo chủ nghĩa nhân văn. Quê hương của phong trào Văn hóa Phục hưng là Italia – đây cũng là quê hương của nền văn minh La Mã cổ đại. Từ đây, phong trào đã lan rộng sang các nước Tây Âu và trở thành một trào lưu có quy mô lớn và nhiều thành tựu nổi bật.

Nội dung tư tưởng của phong trào văn hóa Phục Hưng:

Nội dung của phong trào văn hóa phục hưng là phê phán xã hội phong kiến và Giáo hội, đề cao con người và khoa học tự nhiên. Phong trào văn hóa Phục hưng là phong trào văn hóa mới của giai cấp tư sản Tây Âu thời trung đại trên cơ sở phục hồi những giá trị, thành tựu của nền văn minh Hy Lạp, Rô-ma thời cổ đại. Phong trào văn hóa Phục hưng ra đời khi:

– Giai cấp tư sản mới ra đời, có thế lực về kinh tế nhưng chưa có địa vị xã hội tương ứng.

– Những tiến bộ của khoa học, kĩ thuật giúp con người thoát khỏi tình trạng lạc hậu, nhận thức được bản chất của thế giới.

– Giáo lí Ki-tô mang nặng những quan điểm lỗi thời của xã hội phong kiến kìm hãm sự phát triển của giai cấp tư sản.

– Giai cấp tư sản một mặt muốn khôi phục lại văn hóa cổ đại Hi Lạp, Rô-ma, mặt khác cũng muốn góp phần xây dựng một nền văn hóa mới, đề cao giá trị con người, đòi quyền tự do cá nhân, coi trọng khoa học – kĩ thuật.

Mục đích của phong trào văn hóa Phục hưng:
 

– Lên án nghiêm khắc Giáo hội Ki-tô và đả phá trật tự xã hội phong kiến. Giờ đây thần thánh không còn là những nhân vật trung tâm trong các tác phẩm văn học, Kinh thánh của nhà thờ không còn là chân lí.

– Đề cao giá trị chân chính của con người; con người phải được tự do phát triển.

– Văn hoá Phục hưng còn đề cao khoa học tự nhiên, xây dựng thế giới quan duy vật tiến bộ.

3. Thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng

Thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng về văn học: Trình độ học vấn nâng cao và phát minh in ấn đã giúp các tác phẩm văn học được lưu truyền rộng rãi. Văn học đa dạng với 3 thể loại: thơ, kịch, tiểu thuyết. Thành tựu của phong trào văn hóa phục hưng.

– Thơ: Nhà thơ nổi tiếng nhất đồng thời là người mở đầu cho phong trào Văn hóa Phục hưng là Đantê (1265-1321). Đantê xuất thân trong một gia đình kị sĩ suy tàn ở Phirenxê, cha ông là một luật sư. Đantê không chống tôn giáo nhưng căm ghét giáo hội và giáo hoàng, mong muốn nước Ý được thống nhất. Lúc bây giờ ở Phirenxê đang diễn ra cuộc đấu tranh giữa đảng Trắng (phái ủng hộ vua) và đảng Đen (phái ủng hộ giáo hoàng). Đantê tham gia đảng Trắng và năm 1300 được bầu làm một quan chấp chính của Phirenxê. Nhưng mới được hai tháng thì đảng Trắng thất bại, ông bị trục xuất khỏi Phirenxê và phải sống lưu vong ở các thành thị miền Nam Ý cho đến khi chết.

– Tiểu thuyết: Boccacio là một nhà văn Ý nổi tiếng với tập truyện Mười ngày, F. Rabole với tác phẩm trào phúng tiêu biểu là Cuộc đời không giá trị của Gargantua và Pantangruen, Carvantes với tác phẩm Chàng Đôn kihôtê xứ Mantra,…

– Kịch: Tác giả tiêu biểu của nghệ thuật kịch thời Phục hưng, đồng thời là người tiêu biểu cho nền văn hóa Anh thời kì này là Sếchxpia (William Shakespeare, 1564-1616). Trước Sếchxpia, việc diễn kịch trong dân gian ở nước Anh đã rất thịnh hành. Từ năm 1580 về sau, nghệ thuật kịch nói của Anh càng phát triển. Lúc bấy giờ, ở Luân Đôn chỉ có 20 vạn người mà có đến 8 rạp kịch.

Thành tựu văn hóa Phục hưng Tây Âu về thẩm mỹ và nghệ thuật tăng trưởng đồng đều ở 3 mảng : hội họa, kiến trúc và điêu khắc.

– Về hội họa và điêu khắc : điểm độc lạ của mỹ thuật thời Phục Hưng là tính hiện thực cao, những tác giả biểu lộ đậm chất ngầu và nội tâm khác hẳn thời kỳ trước . Đặc điểm chung của nghệ thuật hội họa thời kì này là tuy đề tài vẫn khai thác trong kinh thánh hoặc thần thoại, nhưng nội dung thì hoàn toàn hiện thực. Nhà danh họa khổng lồ người Ý của thời kỳ này là Lêôna đơ Vanhxi với các tác phẩm như Nàng Giôcôngđơ, Bữa tiệc cuối cùng, Đức mẹ đồng trinh trong hang đá. Từ thế kỷ XV, ông đã có ý tưởng thay mái chèo của thuyền bằng cánh quạt đẩy nước, vẽ ra nguyên tắc hoạt động của máy bay, dù thoát hiểm,… Bức tranh “Bữa tiệc cuối cùng”, dựa vào câu chuyện trong bữa tiệc chia tay nhau, Chúa Giêsu đã nói với các tông đồ của mình rằng: “Trong các ngươi sẽ có một kẻ phản bội ta”. Bức tranh đã thể hiện được nội tâm của các nhân vật dự tiệc khi nghe câu nói đó: người thì ngạc nhiên, người thì tức giận, người thì buồn bã, người thì biểu thị sự ngay thắng trung thực của mình… Đây là một bức tranh rất hoàn hảo về mô tả nhân vật, bố cục và màu sắc. Raphaen (1483-1520) cũng là một họa sĩ thiên tài của Ý. Tuy ông chết tương đối sớm (37 tuổi) nhưng ông đã để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng như Cô gái làm vườn xinh đẹp, các bức tranh vẽ về thánh mẫu… Ông là một họa sĩ có sở trường về vẽ chân dung, đặc biệt là thể hiện được một cách sống động vẻ đẹp tươi tắn của các cô gái, vẻ hiển hậu dịu dàng của người mẹ và nét ngây thơ đáng yêu của các em bé.

– Về phương diện kỹ thuật, các thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng lịch sử 10 có thể kể đến như:

+ Phát minh in ấn, chế tạo ra giấy => bình dân hóa việc học, thúc đẩy văn hóa phát triển.

+ Xây dựng thành công lò gang nấu quặng, không chỉ nấu được gang mà luyện được thép.

+ Cải tiến bánh xe nước cùng nhiều phát minh mới thúc đẩy ngành công nghiệp.

+ Ngành giải phẫu có nhiều bước tiến mới đã đánh một đòn mạnh mẽ vào chủ nghĩa duy tâm.

Về khoa học tự nhiên, thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng đem lại nhiều bước tiến vượt bậc với sự góp phần của nhiều nhà khoa học: Nhiều nhà khoa học đã dũng cảm chống lại nhưng quan điểm sai lầm bảo thủ, góp phần thay đổi cách nhìn của con người thời bấy giờ về Trái Đất và vũ trụ như Cô-péc-ních, Bru-nô, Ga-li-lê.

Ý nghĩa thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng:

Dựa vào các thành tựu cũng đặc điểm của phong trào văn hóa Phục hưng có thể thấy được ý nghĩa to lớn của nó là bước tiến vượt bậc nền văn minh châu Âu nói riêng và nền văn minh nhân loại nói chung. Với những thành tựu mà nó đạt được đã đập tan rào cản về giai cấp, những tư tưởng giáo điều, cũ kỹ mở ra một chân trời mới cho sự phát triển của loài người. Phong trào Phục Hưng là một mốc son đưa cả châu Âu thoát khỏi “đờm trường trung cổ” với những thành tựu nổi bật có sức ảnh hưởng lớn của nhân loại. Bài viết trên đây đã đưa ra những dẫn chứng rõ nhất về thành tựu của phong trào văn hóa Phục Hưng mang lại.

4. Tượng thời kì Phục Hưng:

Cho đến ngày nay, thời kì Phục Hưng vẫn luôn là giai đoạn quan trọng và có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sau này. Cùng với ấn ấn của gia cấp tư sản gia đời, “phong trào văn hóa Phục Hưng” đã để lại những thành tự vĩ đại cho nhân loại. Từ mô hình nhà nước, đến văn hóa, văn học, nghệ thuật và kiến trúc, mỗi một lĩnh vực đều có dấu ấn riêng. Nghệ thuật điêu khác thời kì Phục Hưng được coi là đỉnh cao của văn hóa nghệ thuật. Những bức tượng bằng đá, bằng đồng vẫn còn được lưu giữ đến ngafynay và trở thành ền tảng cho những bộ môn nghệ thuật hiện đại. Nhắc đế tượng Phục Hưng, phải kể đến những tượng David, tượng Lực sĩ ném đĩa, tượng Thần Vệ Nữ thành Milo… Các tác phẩm này ảnh bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi tư tưởng La Mã – Hy Lạp Trung cổ. Phong cách trung cho nghệ thuật thời kì là nhấn mạnh về giá trị và vị trí của con người. Coi con người như những bản sao của Thánh Thần. Ngoài ra, mỗi bức tược đều biểu tượng cho những ý nghĩa riêng, nhân văn. Ngày nay, điểm đặc biệt để nhiều người nhớ tới tượng thời Phục Hưng đó là các tượng thường Khỏa thân hoặc bán khỏa thân. Bởi, thời bấy giờ, người ta coi trọng là vẻ đẹp tâm hồn, sức mạnh của con người chứ không phải những thứ “trần tục” khác. Tượng Phục Hưng hiện nay vẫn còn được bảo tồn và lưu giữ đáng kể. Ngoài ra, rất nhiều công trình và nghệ nhân khác cũng mông phỏng lại các pho tượng nổi tiếng này và trưng bày ở khắp mọi nơi trên thế giới. Với những người theo chuyên ngành nghệ thuật, có lẽ những tác phẩm này sẽ theo theo họ trong sự nghiệp, là chuẩn mực của nghệ thuật đương đại noi theo.

Ý nghĩa tượng Phục Hưng trong kiến trúc:

Tượng Phục Hưng là kiệt tác vĩ đại của nghệ thuật điêu khắc nhân loại là điều ta không thể bàn cãi. Những bức tượng không chỉ mang vẻ đẹp mẫu mực trong nghệ thuật mà còn biểu tượng cho những giá trị nhân văn sâu sắc. Tượng Phục Hưng luôn đi kèm và có liên kết chặt chẽ với kiến trúc Phục Hưng. Hai yếu tố bổ trợ cho nhau tạo nên những công trình vĩ đại. Bên trong Thánh đường Thánh Phêrô (Peter) là một trong bốn đền thờ lớn nhất ở Vatican, ngoài kiến trúc đỉnh cao khiến người xem phải choáng ngợp thì những bức tượng được bài trí trong đó nắm ý nghĩa quan trọng. Tượng Phục Hưng ngoài mô phỏng theo các vị Thần La Mã thì còn lại đều mô phỏng theo Tôn giáo, đặc biệt là đạo Kito. Ngoài kiệt tác điêu khác là bức tượng David thì “Đức Mẹ sầu bi” chính là tác phẩm đưa tên tuổi của Michelangelo lên đỉnh cao của nghệ thuật Phục Hưng khi mới ngoài 20 tuổi. Bức tượng được đặt trong Thánh đường Thánh Peter. Không gian xung quanh bức tượng được bài trí bằng các bức bích họa trên tường hay các bức tượng mang nặng tư tưởng Kito giáo. Mục đích của việc này để thể hiện, tái hiện lại cảnh kinh điển cái chết của Chúa Jesus trong Kinh Thánh. Lấy ví dụ trên để thấy, ngay tai thời kì phục hưng thì tượng Phục Hưng đã ảnh hưởng rất nhiều trong kiến trúc xây dựng. Các pho tượng không chỉ để tạo điểm nhấn tăng tính thẩm mĩ cho không gian mà còn bổ trợ, điều hướng cho kiến trức để mang lại không gian theo mục đích của người kiến trúc sư. Ngày nay, có rất nhiều công trình thông thường áp dụng phong cách Châu Âu vào kiến trúc. Tượng Phục Hưng lại một lần nữa được thể hiện, phát huy giá trị của mình. Khi xã hội ngày càng phát triển và yêu cầu về thẩm mĩ càng cao thì người ta thích đi tìm đến những giá trị hoàn hảo. Các bức tượng Phục Hưng ngày nay không chỉ được mô phỏng đắp lại mà còn được mang vào hội họa, văn học, ứng dụng trong cuộc sống. Trong kiến trúc, không khó để thấy các bức tranh về tượng Nữ Thần Venus, Đức Mẹ Maria,.. được vẽ trên tường, trang trí trong các toàn nhà. Có thể nói, thời kì Phục Hưng tuy không kéo dài lâu nhưng đã để lại ảnh hưởng lớn của mình trong hầu hết các mặt của cuộc sống. Nghệ thuật điêu khắc thời kì Phục Hưng vẫn luôn là đỉnh cao, là nền tảng cho nghệ thuật sau này. Dù đã hàng ngàn năm qua đi vẫn chưa một ai, một phong cách nghệ thuạt nào có thể sánh bằng với các pho tượng Phục Hưng được.

Hy vọng bài viết đã cung cấp cho quý bạn đọc những kiến thức hữu ích. Trân trọng cảm ơn.