Quần thể Danh thắng Tràng An – Hội tụ giá trị di sản toàn cầu

(TN&MT) – Được mệnh danh là “Bảo tàng địa chất ngoài trời”, Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới Quần thể danh thắng Tràng An (Ninh Bình) không chỉ có cảnh quan thiên nhiên độc đáo, tuyệt mỹ, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa lịch sử, đa dạng về sinh học mà còn đặc biệt bởi giá trị nổi bật toàn cầu về địa chất, địa mạo, sự kỳ diệu, bí ẩn và hùng vĩ của thế giới tự nhiên… tạo nên nét văn hóa truyền thống riêng có và tín ngưỡng của cư dân bản địa.

Hưởng ứng Năm Du lịch Quốc gia 2021 – Hoa Lư, Ninh Bình với chủ đề “Hoa Lư, Cố đô ngàn năm”, Lễ hội Tràng An – Lễ hội Thánh Quý Minh Đại Vương là sự khẳng định các giá trị văn hóa truyền thống được gìn giữ, bảo tồn, nét đẹp trong phong tục tập quán của cư dân Tràng An, là cơ hội để kết nối các di sản nhằm gìn giữ và trao truyền di sản cho các thế hệ tương lai…

Quần thể Danh thắng Tràng An có giá trị nổi bật toàn cầu về địa chất, địa mạo

Kho tư liệu vô giá toàn cầu

Quần thể danh thắng Tràng An được Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh là Di sản Văn hóa và thiên nhiên Thế giới vào ngày 25/6/2014 và trở thành Di sản hỗn hợp đầu tiên của Đông Nam Á.

Di sản Tràng An nổi bật ở khu vực Đông Nam Á và trên thế giới, nơi đây chứa đựng những bằng chứng khảo cổ phong phú và vẫn còn được bảo tồn gần như nguyên trạng, chủ yếu là vỏ ốc, vỏ sò, xương động vật, đồ gốm, công cụ bằng đá, nền bếp, gốm vặn thừng và di cốt người. Đây là kho tư liệu vô giá cho thấy sự thích ứng của người tiền sử với những biến đổi quan trọng về môi trường kéo dài hơn 30.000 năm, ít nhất từ thời kỳ Băng hà cuối cùng. Trong thời gian này, họ đã trải qua một số biến đổi địa lý và khí hậu khắc nghiệt nhất trong lịch sử trái đất. Bên cạnh đó, các di tích văn hóa lịch sử như đền, chùa, cung điện cũng góp phần bổ sung và củng cố nhiều tư liệu khảo cổ học.

Tràng An nói riêng và Ninh Bình nói chung trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước những năm gần đây

Quần thể danh thắng Tràng An cũng là đại diện ưu tú nhất nổi bật trong số các cảnh quan tháp karst đá vôi của thế giới và không có gì sánh bằng trên phạm vi toàn cầu, minh chứng thể hiện rõ ràng hơn bất kỳ nơi nào trên trái đất về các giai đoạn cuối cùng của quá trình tiến hóa karst lâu dài trong điều kiện khí hậu nhiệt đới ẩm có gió mùa với lượng mưa cao đã thuận lợi cho cho karst hóa phát triển để tạo ra cảnh quan đặc sắc ở nơi này. Tràng An có đặc điểm địa chất đặc sắc chứa đựng các hiện tượng siêu nhiên và cảnh quan ngoạn mục bao gồm các nón karst, tháp karst, các hố sụt, các bồn địa, ngấn đầm lầy, hang xuyên thủy, sông hang ngầm và hang động cùng với các trầm tích, các dạng nhũ đá…

Một đặc điểm có ý nghĩa khoa học lớn với cảnh quan hiện đại chứa đựng nhiều dạng cảnh quan karst cổ điển, là sự hiện diện của các đỉnh núi hình chuông, hình nón, tháp karst ngoạn mục và các ngọn núi karst chuyển tiếp được liên kết với nhau bởi những sống núi sắc mảnh như những bức tường thành, tạo nên các thung lũng kín đa dạng về hình dáng, nối với nhau bởi các hang động, sông ngầm ở phần trung tâm hay sự hiện hữu những thung lũng mở ở phần rìa của sơn khối đá vôi Tràng An với các tháp karst độc lập, bên những cồn cát được bồi lên trong quá trình hình thành đồng bằng châu thổ sông Hồng.

Đến với Tràng An dù bất kỳ mùa nào trong năm du khách vẫn không khỏi choáng ngợp bởi vẻ đẹp mà thiên nhiên ban tặng cho vùng đất Cố đô này

Ông Bùi Việt Thắng, Giám đốc Ban quản lý Quần thể Danh thắng Tràng An cho biết, Tràng An mang đặc điểm về quá trình tương tác giữa con người – môi trường và là một kho tư liệu vô giá toàn cầu cho việc tìm hiểu quá trình thích ứng và thay đổi cảnh quan trong điều kiện biến đổi môi trường.

“Tràng An có ý nghĩa địa chất nổi bật toàn cầu được các nhà khoa học địa chất, địa mạo hàng đầu trên thế giới đánh giá rất cao, thể hiện rõ hơn bất kỳ nơi nào trên Trái Đất về các giai đoạn tiến hóa cảnh quan karst trong môi trường nhiệt đới ẩm. Tuyệt vời hơn đây là nơi những cánh rừng tự nhiên vẫn sinh trưởng và phát triển phủ lên cảnh quan, đảm bảo các quá trình tự nhiên đang vận hành trong khu vực karst có thể tiếp tục phát triển và phát triển đa dạng sinh học nhiều hơn nữa trong tương lai” – ông Bùi Việt Thắng cho hay.

Kết nối các Di sản

Năm 2021, Ninh Bình vinh dự tiếp tục được Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch lựa chọn đăng cai tổ chức năm Du lịch Quốc gia. Chương trình năm Du lịch Quốc gia 2021 có 38 hoạt động được tổ chức tại tỉnh Ninh Bình và 104 hoạt động hưởng ứng của 27 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Là một trong hoạt động chính nằm trong khuôn khổ chương trình năm Du lịch Quốc gia 2021 do tỉnh Ninh Bình tổ chức, Lễ hội Tràng An (hay còn gọi là Lễ hội Thánh Quý Minh Đại Vương) là lễ hội truyền thống diễn ra tại khu du lịch sinh thái Tràng An thuộc Quần thể danh thắng Tràng An.

Năm Du lịch Quốc gia 2021 được tổ chức tại Ninh Bình với nhiều hoạt động đặc sắc

Tương truyền, Đức Thánh Quý Minh Đại Vương là một trong ba anh em – ba vị tướng đã được phong Thánh (Đức thánh Tản Viên, Đức thánh Cao Sơn và Đức thánh Quý Minh), người có công trấn ải Sơn Nam (một trong 4 trấn của Hoa Lư tú trấn) bảo vệ đất nước thời vua Hùng Duệ Vương (tức Hùng Vương thứ 18). Ngài là một “thượng đẳng thần”, được các triều vua qua nhiều triều đại ban chiếu sắc phong, được nhân dân khắp nơi thờ phụng, trở thành Thành hoàng làng ở nhiều nơi theo tín ngưỡng dân gian.

Phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, đáp ứng nhu cầu của người dân và du khách hướng về nguồn cội, thông qua các nghi lễ truyền thống, Lễ hội Tràng An thể hiện ước muốn, cầu mong một cuộc sống bình an, mưa thuận, gió hòa, mùa màng tốt tươi. Đồng thời, tiếp tục khơi dậy niềm tự hào, tình yêu quê hương, đất nước về một vùng đất Cố đô Hoa Lư lịch sử, ngàn năm văn hiến, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng trong gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của Lễ hội Tràng An nói riêng và các giá trị nổi bật toàn cầu của Quần thể danh thắng Tràng An nói chung, thúc đẩy phát triển du lịch bền vững.

Trong bối cảnh tình hình dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp tại nhiều nước trên thế giới, Ban tổ chức Lễ hội Tràng An 2021 thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp phòng chống dịch. Mỗi người dân, du khách khi về dự lễ hội cần thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong công tác phòng, chống dịch; thực hiện thông điệp 5K của Bộ Y tế: Thường xuyên đeo khẩu trang trong suốt quá trình tham quan, thường xuyên khử khuẩn tay, không tụ tập đông người khi không cần thiết, giữ khoảng cách an toàn, phải khai báo y tế theo quy định.