Hát dù kê – Wikipedia tiếng Việt

Hát dù kê hay Yike (tiếng Khmer: យីកេ, phiên âm [ˈjiːkeː]) là kịch hát truyền thống của nghệ thuật sân khấu hát và múa của dân tộc Khmer tại Campuchia, cùng với nhà hát Bassac và Niyeai [1] “Lakhon Dù kê” (tiếng Khmer: ល្ខោន យីកេ, nghĩa đen là nhà hát Dù kê) kết hợp ca hát và nhảy múa và là “một ban hòa tấu của cả nhạc cụ truyền thống và hiện đại”. Dù kê được cho là có nguồn gốc từ Champa và được du nhập vào Campuchia vào thời Phù Nam. Dù kê được biểu diễn ở hầu hết các tỉnh của Campuchia và của cộng đồng Khmer Krom ở miền Nam Việt Nam. Người Khmer Krom sử dụng thuật ngữ dù kê, tương tự như các cộng đồng Khmer còn lại, và thuật ngữ dù kê, được dùng để chỉ nhà hát dân gian còn được gọi là Lakhon Bassac. Dù kê có thiết kế giống như Tuồng của người Việt hay Kinh kịch của người Trung Quốc

Về tên gọi[sửa|sửa mã nguồn]

Dù kê là cách gọi chỉ người Khmer Krom ở Nước Ta dùng và gọi bằng tiếng Việt. Chính xác trong tiếng Khmer không có cụm từ ” Dù Kê “. Theo từ điển của Ngài Đại đức Cố Tăng thống, Nhà nghiên cứu và điều tra Khmer học và Phật giáo Campuchia Joun Nath ( ជ ួ ន ណ ា ត ) thì trong tiếng Khmer chỉ có từ Yike ( Dì kê ) Viết theo chữ Khmer là យ ី គ េ. Tuy nhiên, lúc bấy giờ chương trình giảng dạy văn hóa truyền thống Khmer của trường Đại học Trà Vinh ( Một trường được nhìn nhận là có uy tín nhất Nước Ta về đào tạo và giảng dạy Ngôn ngữ và văn hóa truyền thống Khmer ) lại cho rằng tên gọi của thẩm mỹ và nghệ thuật này là Dù kê và viết tiếng Khmer là យ ូ រគ េ .

Cách thức tổ chức triển khai[sửa|sửa mã nguồn]

Cách hoá trang của Dù kê tựa như như Tuồng hay Kinh kịch. Tuy nhiên vẫn giữ được nét văn hoá của người Khmer .

Các buổi biểu diễn của hát dù kê thường được bắt đầu bằng một màn múa được gọi là ro băm dù kê hom rong, được sử dụng để cầu khẩn. Đối với hầu hết các buổi biểu diễn, một phong cách nhảy tương tự như rom kbach được kết hợp nhẹ nhàng.

Những câu chuyện thường là về nhiều bản sinh kinh khác nhau hoặc những câu chuyện về cuộc đời của Đức Phật. Các buổi biểu diễn câu chuyện về Tum Tiêu được biên soạn thành kịch hát dù kê cũng rất phổ biến. Nó được thực hiện trong một vòng tròn để người xem có thể nhìn thấy nó từ mọi góc độ. Các buổi biểu diễn đã trở nên phổ biến với nông dân Khmer, do đó theo thời gian nó đã biến đổi thành một loại hình nghệ thuật sân khấu để quảng bá giáo lý của đạo Phật và đạo Bà La Môn.

Một vở hát dù kê đều có cốt truyện từ lúc mở đầu đến lúc kết thúc, được sắp xếp theo chương hồi. Người hát vừa hát diễn nội dung, ý nghĩa của phần đó và phần hồi sắp diễn ra sự kiện nào đó. Mỗi lời hát phải có điệu múa theo điệu nhạc, thể hiện nét di chuyển cả chân và tay thật khéo léo. Người hát và vũ công đều phải hóa trang thành những bậc quân vương, ông hoàng, bà chúa,…

Trong hoạt động và sinh hoạt[sửa|sửa mã nguồn]

Hát dù kê là mô hình mà người Khmer vẫn giữ được nét truyền thống lịch sử nguyên bản. Hát bằng tiếng Khmer, tiếng hát đi với một số ít nhạc cụ, và điệu múa phụ họa. Thường được trình diễn tại những tiệc tùng chùa, đám cưới, lễ hội sinh hoạt văn nghệ .

1. ^ Se, Sio (tháng 8 năm 2002). “All The World’s A Stage”. Leisure Cambodia. [Web content originally part of Leisure Camobodia (tabloid), Volume 2, Number 8, August 2002.]

Source: https://mix166.vn
Category: Giải Trí