So sánh cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc và cách mạng tháng Mười Nga
Những điểm giống và khác nhau giữa cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc và cách mạng Tháng 10 Nga là gì? Mời các bạn cùng theo dõi bài viết sau đây của Luật Minh Khuê.
Cuộc cách mạng Tân Hợi ở Trung Quốc và Cách mạng tháng 10 Nga là hai cuộc cách mạng diễn ra có sự ảnh hưởng lớn tới phong trào cách mạng trên thế giới.
Mục lục bài viết
1. Đôi nét về Cách mạng Tân Hợi
Cách mạng Tân Hợi được gọi là cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân do những trí thức cấp tiến ở giai cấp tư sản và tiểu tư sản lãnh đạo nhằm lật đổ triều đại Mãn Thanh. Sau cuộc cách mạng, chế độ quân chủ chuyên chế bị sụp đổ, mở đường cho chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa tự do phát triển mạnh mẽ, có ảnh hưởng nhất định đối với cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở một số nước trong khu vực Châu Á.
Sau thất bại đầu tiên trước phương Tây trong Chiến tranh Nha phiến lần thứ nhất, triều đình nhà Thanh đã cố gắng ngăn chặn sự xâm nhập của người nước ngoài vào Trung Quốc. Những nỗ lực cải cách và điều chỉnh miễn cưỡng sự quản lý truyền thống đã bị triều đình bảo thủ ngăn chặn.
Cuộc cách mạng bắt nguồn từ sự suy tàn của nhà Thanh. Những lực lượng phản Thanh hoạt động bí mật với sự hỗ trợ từ những nhà cách mạng lưu vong, đã cố gắng lật đổ nhà Thanh. Ngày 9/5/1911 chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh “Quốc hữu hóa đường sắt” thực chất là trao quyền kinh doanh đường sắt cho các nước đế quốc, bán rẻ quyền lợi dân tộc, sự kiện này đã châm ngòi cho cách mạng Tân Hợi bùng nổ.
Ngày 10/10/1911 Cách mạng Tân Hợi bùng nổ và giành thắng lợi tại Vũ Xương, sau đó lan ra các tỉnh khác. Ngày 29/12/1911 Chính phủ lâm thời tuyên bố thành lập Trung Hoa Dân Quốc và bầu Tôn Trung Sơn làm tổng thống. Tháng 2 năm 1012 do sai lầm của Tôn Trung Sơn đó là thương lượng với Viên Thế Khải đồng ý nhường cho ông ta lên làm tổng thống cách mạng coi như chấm dứt.
Cách mạng Tân Hợi là một cuộc cách mạng dân chủ tư sản, đã lật đổ chế độ phong kiến Mãn Thanh, thành lập Trung Hoa dân quốc, tạo điều kiện cho nền kinh tế Tư bản chủ nghĩa ở Trung Quốc phát triển. Cách mạng Tân Hợi có ảnh hưởng lớn tới phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Á.
Tuy nhiên cuộc cách mạng còn một số hạn chế đó là không nêu cao tinh thần đánh đuổi đế quốc, không tích cực chống phong kiến, không giải quyết được vấn đề ruộng đất cho nông dân.
Cuộc nội chiến ngắn kết thúc thông qua một thỏa hiệp. Sau khi triều đình nhà Thanh trao quyền lực cho nền cộng hoà mới thành lập.
2. Đôi nét về cách mạng tháng 10 Nga
Sau cách mạng tháng Hai tại nước Nga hai chính quyền song song tồn tại. Hai chính quyền đại diện cho hai lợi ích của hai giai cấp khác nhau nên không thể tồn tại lâu dài.
Trước tình hình đó Lê nin đã xác định cách mạng Nga chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa. Tháng 10/1917 Lênin đã về nước trực tiếp lãnh đạo khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
Ngày 3/11/1918 Chính quyền Xô viết giành thắng lợi trên nước Nga, đây là một cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa. Thắng lợi của cách mạng tháng 10 Nga đã đập tan ách áp bức bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng công nhân và nông dân lao động, đưa giai cấp công nhân và nông dân làm chủ đất nước và vận mệnh của mình, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Đối với thế giới, cách mạng tháng 10 Nga giành thắng lợi đã làm thay đổi cục diện thế giới. Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.
3. So sánh Cách mạng Tân Hợi Trung Quốc (1911) và Cách mạng tháng 10 Nga(1917)
Điểm giống:
Điểm giống nhau giữa hai cuộc cách mạng này đó là đều đánh đổ chế độ phong kiến, thành lập chính quyền mới.
Điểm khác:
Nội dung
Cách mạng Tân Hợi
Cách mạng tháng 10 Nga
Nhiệm vụ
Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế Mãn Thanh
Lật đổ chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản
Lãnh đạo
Giai cấp tư sản (Tôn Trung Sơn)
Giai cấp vô sản (Lênin)
Lực lượng
Tư sản, tiểu tư sản, nông dân
công nhân, nông dân, binh lính
Tính chất
Cách mạng dân chủ tư sản chưa triệt để
Cách mạng xã hội chủ nghĩa
Tiến lên
Chủ nghĩa tư bản
Chủ nghĩa xã hội
Chính quyền nhà nước
Chính quyền tư sản
Chính quyền vô sản (Xô Viết)
Học thuyết cách mạng
Chủ nghĩa tam dân
Chủ nghĩa Mác lênin
Mục tiêu
Đánh đổ Mãn Thanh, thiết lập chế độ Cộng hoà, bình quân địa quyền
Đánh đổ chính phủ lâm thời tư sản, thành lập chính quyền Xô Viết
Kết quả
Lập đổ phong kiến Mãn Thanh, thành lập Trung Hoa Dân Quốc, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển
Đánh đổ chính phủ lâm thời tư sản, thành lập chính quyền Xô Viết thành lập ra nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên.
4. Bài tập củng cố về Cách mạng Tân Hợi và cách mạng tháng 10 Nga.
Câu 1: Từ giữa thế kỉ XIX Trung Quốc đặt dưới sự cai trị của:
A. Nhà Minh
B. Nhà Mãn Thanh
C. Nhà Đường
D. Nhà Tống
Đáp án B
Câu 2: Ngày 1/1/1851 tại Trung Quốc nổ ra cuộc khởi nghĩa nào?
A. Khởi nghĩa Hồng Tú Toàn
B. Khởi nghĩa của Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu
C. Khởi nghĩa của nông dân Thái bình Thiên quốc
D. Khởi nghĩa của Nghĩa Hoà Đoàn
Đáp án C
Câu 3: Hiệp ước Nam Kinh mà chính quyền Mãn Thanh kí với thực dân Anh đã;
A. Biến Trung Quốc thành một nước thuộc địa của thực dân Anh
B. Biến Trung Quốc thành một nước nửa phong kiến, nửa thuộc địa
C. Biến Trung Quốc thành một nước thuộc địa của thực dân Anh và các nước phương Tây
D. Biến Trung Quốc thành một nước phụ thuộc của Anh
Đáp án A
Câu 4: Đến cuối thế kỉ XIX Đức xâm chiếm khu vực nào ở Trung Quốc
A. Vùng Sơn Đông
B. Vùng châu thổ sông Dương Tử
C. Vùng Đông Bắc
D. Thành phố Bắc Kinh
Đáp án D
Câu 5: Cuộc chiến tranh mà thực dân Anh tiến hành xâm lược Trung Quốc có tên gọi:
A. Chiến tranh lạnh
B. Chiến tranh thuốc phiện
C. Chiến tranh cục bộ
D. Chiến tranh vũ khí
Đáp án B
Câu 6: Cuộc khởi nghĩa Thái bình Thiên quốc ở Trung quốc kéo dài bao nhiêu năm?
A. 20 năm
B. 15 năm
C. 14 năm
D. 24 năm
Đáp án C
Câu 7: Sự kiện lịch sử nào sao đây diễn ra vào năm 1864 ở Trung Quốc?
A. Cuộc khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc bị thất bại
B. Cuộc vận động Duy Tân của Khang Hữu Vi và Lương Khải Siêu
C. Từ Hy Thái Hậu làm cuộc chính biến, ra lệnh bắt vua Quang Tự
D. Trung Quốc Đồng minh hội phát động khởi nghĩa Vũ Xương
Đáp án A
Câu 8: Điều ước Tân Sửu mà triều đình Mãn Thanh kí với các nước khiến Trung Quốc trở thành:
A. Một nước độc lập
B. Trở thành một nước tư bản chủ nghĩa lệ thuộc vào các nước đế quốc
C. Nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến
D. Một nước thuộc địa của các nước đế quốc
Đáp án C
Câu 9: Giai cấp tư sản Trung Quốc ra đời từ
A. Đầu thế kỉ XIX
B. Giữa thế kỉ XIX
C. Cuối thế kỉ XIX
D. Đầu thế kỉ XX
Đáp án C
Câu 10: Tôn chỉ của Học thuyết tam dân là
A. Đánh đuổi đế quốc, xoá bỏ ngôi vua, thiết lập dân quyền
B. Dân tộc độc lập, dân quyền tự do, dân sinh hạnh phúc
C. Dân tộc độc lập, dân quyền hạnh phúc, dân sinh tự do
D. Tự do dân chủ cơm áo hoà bình
Đáp án: B
Câu 11: Thể chế chính trị của nước Nga sau Cách mạng 1905 -1907:
A. Dân chủ tư sản
B. Dân chủ cộng hoà
C. Quân chủ lập hiến
D. Quân chủ chuyên chế
Đáp án D
Câu 12: Sau cuộc Cách mạng 1905 – 1907 người đứng đầu nước Nga là:
A. Nga hoàng Nicolai I
B. Nga hoàng Nicolai II
C. Nga hoàng Alexander III
D. Nga hoàng Alexandrovic
Đáp án B
Câu 13: Yếu tố kìm hãm sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nga đầu thế kỉ XX là:
A. Làn sóng phản đối của nhân dân lan rộng
B. Chính sách thỏa hiệp với bên ngoài của Chính phủ
C. Sự phát triển mạnh mẽ của phong trào công nhân
D. Sự tồn tại của chế độ quân chủ và những tàn tích phong kiến
Đáp án D
Câu 14: Tình hình nước Nga khi tham gia chiến tranh thế giới thứ nhất:
A. Nhân dân tin tưởng ủng hộ Nga hoàng
B. Địa vị kinh tế, chính trị của nước Nga được tăng cường
C. Vơ vét được nhiều tài nguyên của các nước bại trận
D. Kinh tế suy sụp, nạn đói khắp nơi, quân đội thua trận liên tiếp.
Đáp án D
Câu 15: Thái độ của các tầng lớp nhân dân Nga khi Nga hoàng tham gia cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất
A. Ủng hộ Nga hoàng mở rộng lãnh thổ
B. Phản đối chiến tranh, đòi lật đổ chế độ Nga hoàng
C. Yêu cầu Nga hoàng phải tiến hành cuộc cải cách
D. Biểu tình đòi Nga hoàng phải nhường ngôi.
Đáp án B
Trên đây là một số thông tin về cách mạng Tân Hợi của Trung Quốc và Cách mạng Tháng 10 Nga Luật Minh Khuê xin gửi tới bạn đọc. Hy vọng đó là những thông tin hữu ích dành cho bạn.
