Tạo môi trường để thế hệ trẻ bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc

Trách nhiệm lớn của thế hệ trẻ

Văn hóa Việt Nam được hình thành, bồi đắp qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, tạo nên những giá trị trường tồn, là những lớp trầm tích nuôi dưỡng hồn cốt, tinh thần, khí phách dân tộc. Giá trị văn hóa truyền thống có vai trò to lớn trong việc xây dựng hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực con người Việt Nam hiện nay, có vai trò quan trọng trong xây dựng lớp thanh niên, nguồn nhân lực quan trọng phục vụ quá trình xây dựng, phát triển đất nước trong giai đoạn sắp tới. 

Tuy nhiên, theo Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy, cùng với quá trình hội nhập sâu rộng của đất nước, chúng ta cũng phải đối diện với nhiều thách thức, nhất là trong việc giữ vững những giá trị văn hóa mang bản sắc dân tộc, tiếp thu văn hóa, tinh hoa văn hóa của nhân loại, đưa văn hóa trở thành động lực, sức mạnh nội sinh của sự phát triển và quảng bá văn hóa, con người Việt Nam ra thế giới. Nhiệm vụ đó có trách nhiệm rất lớn của thế hệ trẻ, những người được thụ hưởng nhiều giá trị văn hóa, đồng thời cũng là những người có khả năng sáng tạo lớn nhất, tiềm năng nhất, đông đảo nhất, tạo ra những sản phẩm văn hóa mang đậm đà bản sắc dân tộc. Thanh niên không giữ được các giá trị văn hóa của dân tộc thì tương lai dân tộc sẽ mất đi hồn cốt của mình.

Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: Lâm Hiển

Thời gian vừa qua, các cấp bộ Đoàn đã tổ chức nhiều hoạt động đa dạng, phong phú để tạo môi trường để tuổi trẻ tham gia tích cực vào việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và tuổi trẻ cả nước đã đóng vai trò tích cực tham gia bảo tồn các giá trị văn hóa của dân tộc thông qua những hoạt động cụ thể, thiết thực. Đó là tăng cường giáo dục thanh niên ý thức trân trọng các giá trị văn hóa dân tộc, định hướng xây dựng giá trị hình mẫu thanh niên Việt Nam thời kỳ mới, nền tảng là những giá trị đạo đức, phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam. Trong một số lĩnh vực tổ chức Đoàn các cấp đã tham gia rất tích cực như xây dựng văn hóa học đường, xây dựng văn hóa giao thông cho thanh niên…

Ngày càng có nhiều ý tưởng và mô hình khởi nghiệp từ văn hóa truyền thống của thanh niên tạo nên sự thu hút mạnh mẽ đối với cộng đồng và gặt hái được những thành công bước đầu. Các cấp bộ Đoàn đã tăng cường các hoạt động, tạo môi trường thanh niên tham gia vào quá trình chuyển đổi giá trị văn hóa thành sức mạnh nội sinh, góp phần thúc đẩy sự phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, giúp thanh niên khởi nghiệp từ văn hóa thông tin, tuyên truyền đối ngoại để quảng bá, giới thiệu về đất nước, con người Việt Nam. 

Tuổi trẻ là lực lượng quan trọng trong tham gia đấu tranh phòng, chống sự xâm nhập của các sản phẩm thông tin xấu, độc lai căng. Các cấp bộ Đoàn đã phát động và tổ chức hiệu quả các cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp” trên mạng xã hội, góp phần đưa thông tin tích cực trở thành luồng thông tin chủ đạo, lấy thông tin tích cực đẩy lùi thông tin tiêu cực, tạo ra các xu thế tích cực để tuổi trẻ có sự định hướng trên không gian mạng. 

Đồng hành với thanh niên bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc

Trên thực tế, bên cạnh những kết quả đã đạt được, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn Bùi Quang Huy cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng còn một bộ phận thanh thiếu niên có biểu hiện tiêu cực, đánh mất bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, lãng quên thờ ơ với văn hóa truyền thống, có cách nghĩ và lối sống thực dụng, đề cao vật chất. Đáng lo ngại là một bộ phận thanh niên suy thoái đạo đức, chạy theo lối sống vật chất xa rời, giá trị du nhập, những hoạt động văn hóa tiêu cực không phù hợp với thuần phong mỹ tục của dân tộc…

Các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: Lâm Hiển

Vì vậy, để giáo dục cho thế hệ trẻ hiểu, thấm sâu các giá trị đích thực, những truyền thống văn hóa tốt đẹp, bồi đắp lòng yêu quê hương, đất nước, để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc trong thời gian tới, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh xác định tập trung vào một số nhiệm vụ. Một là, tăng cường giáo dục cho thanh thiếu niên và lòng yêu nước, lòng tự hào dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc, ý thức và sứ mệnh, trách nhiệm xã hội; nâng cao nhận thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc người Việt Nam. Xây dựng thanh niên Việt Nam thời đại mới, gắn kết chặt chẽ, hài hòa với giá trị văn hóa truyền thống và hiện đại, nâng cao sức đề kháng của thanh thiếu nhi đối với các sản phẩm văn hóa, ngoại lai độc hại. Tăng cường tuyên truyền, nêu gương Người tốt, việc tốt trên các lĩnh vực. 

Hai là, xây dựng môi trường, điều kiện học tập, rèn luyện lao động, giải trí để thanh niên phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về thể lực, trí lực và tâm hồn, có tình yêu và trách nhiệm cao đối với gia đình, quê hương và đất nước; tạo động lực cho thanh niên trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp phát huy vai trò quan trọng trong phát triển bền vững đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Trang bị kiến thức, kỹ năng, tạo điều kiện để thanh niên xung kích đi đầu trong việc thực hiện chủ trương đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia phát triển kinh tế số, văn hóa số, tiếp tục sáng tạo không ngừng để xây dựng các sản phẩm văn hóa mới có giá trị tư tưởng và nghệ thuật cao trên nền tảng văn hóa truyền thống và tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

Ba là, tăng cường nguồn lực hỗ trợ, khuyến khích đồng hành với thanh niên trong chinh phục ngành công nghiệp văn hóa, xây dựng cộng đồng kết nối giữa doanh nghiệp và đoàn viên thanh niên trong phát triển công nghiệp văn hóa.

Bốn là, tiếp tục triển khai thực hiện các cuộc vận động, chương trình để tăng cường thông tin tích cực đến với thanh niên và xã hội, với phương châm lấy cái đẹp, dẹp cái xấu, lành mạnh hóa môi trường mạng xã hội, tạo ra các trào lưu, xu hướng lành mạnh trên mạng xã hội, trong thanh niên đấu tranh đẩy lùi các thông tin, trào lưu, xu hướng tiêu cực, ảnh hưởng xấu đến thế hệ trẻ. 

Tạo lập thiết chế văn hóa, thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo

Để Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và tuổi trẻ Việt Nam thực hiện tốt hơn nữa sứ mệnh cao cả này, Ban Bí thư Trung đoàn đề nghị Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng quan tâm một số nội dung:

Một là, xây dựng chính sách, pháp luật, cơ chế quản lý để tạo lập các thiết chế văn hóa phù hợp với bối cảnh phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, nhất là trên môi trường mạng. Tổ chức Đoàn các cấp mong muốn tiếp tục được tạo điều kiện thuận lợi để duy trì, phát triển hệ thống thiết chế văn hóa và tổ chức các sân chơi, phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao bổ ích cho thanh thiếu nhi. Trong điều kiện chúng ta chưa thể phát triển được thêm các thiết chế văn hóa dành cho thanh thiếu nhi thì không nên giảm đi, sáp nhập các thiết chế văn hóa, tạo điều kiện cho thanh thiếu nhi vui chơi giải trí lành mạnh. 

Hai là, tạo chính sách đột phá trong phát hiện, tôn vinh, bồi dưỡng, đãi ngộ, thu hút nhân tài, đặc biệt là tài năng trẻ Việt Nam. Xây dựng chính sách khuyến khích, thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực văn hóa; ban hành chính sách đảm bảo thúc đẩy các doanh nghiệp văn hóa phát triển; ưu tiên các công ty bản địa trên không gian mạng, đầu tư để tạo ra các “kỳ lân” văn hóa thuần Việt Nam, để kinh tế văn hóa có vai trò dẫn dắt và tạo vị thế cho nước nhà.

Ba là, chủ động, thường xuyên rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hành lang pháp lý liên quan tới chuyển đổi số và nâng cao năng lực số cho nhân dân nói chung và thanh thiếu nhi nói riêng. Xây dựng và ban hành bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành một số điều khoản trong Luật Báo chí, Luật Xuất bản, Luật Điện ảnh, Nghị định về hoạt động Nghệ thuật biểu diễn; ban hành các quy định để hỗ trợ phát triển văn hóa, các ngành công nghiệp văn hóa trong nước.

Bốn là, Đảng và Nhà nước cần có chủ trương, chính sách mạnh mẽ hơn nữa để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; đồng thời, có chiến lược phát triển đội ngũ doanh nhân, nhất là doanh nhân trẻ quan tâm phát triển các lĩnh vực văn hóa truyền thống dành cho thanh thiếu nhi…