Tìm hiểu vài nét đặc trưng tiêu biểu từ bản sắc văn hóa dân tộc Mường

Đây là dân tộc thiểu số sinh sống ở khu vực trung du và miền núi phía Bắc Việt Nam. Dân tộc Mường có dân cư hơn một triệu người mang trong mình những đặc trưng văn hoá dân tộc Mường. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau nhé!

Dân tộc Mường là gì?

Người Mường còn có tên gọi khác là Mol, Moan, Mual. Ngôn ngữ họ sử dụng chính là tiếng Mường. Họ có nguồn gốc từ người Việt cổ theo thời gian họ sống hoà thuận với các dân tộc anh em khác trên đất nước Việt Nam.

Người Mường sống định canh định cư chủ yếu ở miền núi. Chính vì lí do này, họ mang trong mình sức sống mạnh mẽ với nền văn hóa vô cùng mộc mạc mang đậm bản sắc riêng.

Họ thường sống chủ yếu ở Hoà Bình, Thanh Hoá, Phú Thọ nơi có nhiều đất để sản xuất lại gần đường giao thông. Người Mường có truyền thống làm ruộng từ lâu đời.

Bên cạnh đó họ có nguồn kinh tế phụ là khai thác lâm thổ sản và nghề thủ công với kỹ thuật khá độc đáo.

Văn hóa đặc trưng của dân tộc Mường

Người Mường có văn hoá đặc trưng mang đậm tính dân tộc được thể hiện qua phong tục tập quán, ẩm thực, trang phục và các lễ hội.

Phong tục tập quán

Có chung nguồn gốc nên về phong tục tập quán của người Mường có đôi nét tương đồng với người Kinh. Người Mường sử dụng cơm là món ăn chính kết hợp với các loại thực phẩm khác.

Điều đặc biệt họ có một loại rượu lên men từ thực phẩm núi rừng là rượu cần với hương vị đậm đà của men rượu. Chúng có một sức thu hút tương đối lớn đối với nhiều thực khách vì sự độc đáo trong cách sử dụng.

Người Mường thường sống tập trung thành làng xóm ở các chân núi, sườn đồi. Mỗi làng thường có khoảng vài chục ngôi nhà và họ sử dụng nhà sàn là kiểu nhà bốn mái.

Phần trên sàn là nơi gia đình sinh hoạt. Dưới sàn thì đặt chuồng gia súc, gia cầm, để cối giã gạo, các công cụ sản xuất khác. Người Mường còn có những phong tục với những nét độc đáo và khác biệt như cưới xin, tang lễ và văn nghệ dân gian truyền thống.

Ẩm thực

Ẩm thực rất quan trọng góp phần tạo nên sự độc đáo. Bởi nó là niềm tự hào của những người Mường với sự kết hợp nguyên liệu mang đậm bản sắc dân tộc vì đó là tinh hoa của tự nhiên như măng rừng, rau rừng, lá tạo màu ngũ sắc, gà ri, vịt cỏ, gạo nếp,…

Bên cạnh đó chúng còn có cách chế biến cực kì thú vị chú trọng vào gìn giữ độ tươi ngon tự nhiên của món ăn qua cách chế biến đơn giản làm cho mùi vị món ăn vang vọng núi rừng Tây Bắc.

Trang phục

Trang phục của người Mường rất đa dạng với đặc trưng riêng trong các tạo hình và phong cách thẩm mỹ.

Trang phục nữ

Đối với cuộc sống hằng ngày họ sẽ mặc áo cánh màu trắng thân ngắn, ở ngực có xẻ kết hợp váy dài đến mắt cá chân. Váy gồm có hai phần là thân váy và cạp váy được thêu dệt cầu kỳ các hoa văn.

Vòng tay, chuỗi hạt hay bộ xà tích 2 hoặc 4 dây bạc có treo hộp quả đào và móng vuốt hổ, gấu bọc bạc chính là trang sức phụ kiện mà người phụ nữ Mường diện để tô điểm cho sắc đẹp lay động vùng núi Tây Bắc.

Vào các dịp lễ tết chiếc áo dài xẻ ngực thường không cài được sử dụng để khoác ngoài bộ trang phục thường ngày. Để nhẹ nhàng phô ra được nét tinh xảo trong hoa văn cạp váy. Chiếc áo yếm bên trong tô điểm cho chiếc áo cánh ngắn xẻ ngực.

Trang phục nam

Chiếc áo cánh xẻ ngực có cổ tròn và cúc sừng vai, hai túi dưới hoặc thêm túi trên ngực trái. Đầu thường được cắt tóc ngắn hoặc quấn khăn trắng, quần lá tọa ống rộng dùng khăn thắt giữa bụng chính là trang phục họ thường xuyên sử dụng.

Lễ hội

Lễ hội là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hoá của người dân tộc Mường. Những lễ hội này vừa mang ý nghĩa nhân văn vừa không kém phần đặc sắc chẳng hạn như lễ khuống mùa (xuống đồng), sắc bùa, chá chiêng, đu tre…

Chúng được hình thành phát triển dựa trên các phong tục cũng như địa lý tự nhiên và đời sống xã hội. Mang trong mình các mong ước của người dân vùng cao về một mùa màng thuận lợi hay là sự đoàn kết của các dân tộc anh em.

Là dân tộc thiểu số mang trong mình nhiều giá trị văn hoá. Bài viết này cung cấp cho bạn những văn hoá của dân tộc Mường để thấy được sự độc đáo của người dân vùng núi Tây Bắc. Cùng đón chờ các bài đọc tiếp theo nhé!