Tìm hiểu về môi trường văn hóa là gì? [Cập nhật 2023] – ACC GROUP
Bên cạnh môi trường sinh thái và môi trường xã hội, môi trường con người cũng là một yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển và duy trì sự phát triển bền vững của một quốc gia. Nếu môi trường sinh thái đảm bảo cho sự tồn tại sinh học của con người thì môi trường văn hóa chính là “mảnh đất” để mỗi cá nhân thực hiện quá trình “nhập thân văn hóa”. Vậy cụ thể môi trường văn hóa là gì? Môi trường văn hóa Việt Nam có gì nổi bật? Hãy cùng Tennuo Group biết thêm thông tin chi tiết qua bài viết dưới đây.
Mục lục bài viết
1. Tìm hiểu tổng quan về môi trường văn hoá
1.1. Môi trường văn hoá là gì?
Về mặt lý luận, môi trường văn hóa là một khái niệm đa tầng, có nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Theo nghĩa rộng, môi trường văn hóa tương đương với môi trường xã hội và đối lập với môi trường tự nhiên. Theo nghĩa hẹp, môi trường văn hóa chỉ là một bộ phận của môi trường xã hội. Đặc biệt là môi trường văn hóa, bao gồm giáo dục, khoa học, chính trị, kinh tế, tôn giáo, lịch sử và nhiều lĩnh vực khác.Ngoài ra, môi trường văn hóa còn là yếu tố cấu thành nên văn hóa, chỉ bao gồm các yếu tố văn hóa tinh thần tồn tại xung quanh chủ thể. Theo quan điểm văn hóa, môi trường văn hóa là “tổng hòa các yếu tố vật chất và tinh thần mà các cá nhân tiếp xúc và tác động đến hoạt động của con người trong một thời gian và không gian cụ thể”. .Theo cách hiểu của khoa học văn hóa, môi trường văn hóa sẽ bao gồm: sản phẩm và hoạt động văn hóa, thiết chế văn hóa, cảnh quan văn hóa, ứng xử văn hóa, nếp sống văn hóa nơi công sở, cộng đồng/cơ quan/tổ chức/gia đình/nhà trường…Tóm lại, môi trường văn hóa là một thể thống nhất, luôn vận động và biến đổi không ngừng. Đồng thời, giữa các thành tố trong môi trường văn hóa có mối quan hệ biện chứng. Nghĩa là chúng vừa là nhân quả, vừa là bổ sung cho nhau.
1.2. Môi trường văn hoá có tác động như thế nào?
Thực tế cho thấy, văn hóa có ảnh hưởng lớn đến các ngành, lĩnh vực theo nhiều hướng khác nhau. Môi trường văn hóa có thể tạo ra những cơ hội hấp dẫn cho cả một ngành. Ví dụ, nhận thức về hàng hóa tiêu dùng trong Lễ hội mùa xuân tạo tiền đề cho nhiều sản phẩm truyền thống.Tuy nhiên, văn hóa đó cũng chứa đựng những điều cấm kỵ mà người kinh doanh cần tránh, nếu không, bạn rất dễ bị vi phạm. Điều này làm cho các sản phẩm của công ty không thể bán được. Có thể cho rằng, môi trường văn hóa tạo ra những quy ước bất thành văn, và các nhà tiếp thị cần phải cẩn thận ngay cả khi đặt tên cho sản phẩm.Đồng thời, văn hóa cũng là một yếu tố giúp các nhà tiếp thị tạo ra các khái niệm thiết kế mới, lựa chọn màu sắc sản phẩm hoặc thiết lập hình ảnh thương hiệu. Thuộc tính nhu cầu văn hóa: trừu tượng hay cụ thể, sử dụng ngôn từ hay hình ảnh khi truyền đạt ý tưởng của thông điệp quảng cáo. Không chỉ kinh tế, văn hóa còn tạo ra trào lưu hay xu hướng tiêu dùng sản phẩm.
2. Môi trường văn hóa ở Việt Nam như thế nào?
2.1.Tổng quan môi trường văn hóa Việt Nam
Về mặt lý luận, môi trường văn hóa là một khái niệm đa tầng, có nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Theo nghĩa rộng, môi trường văn hóa tương đương với môi trường xã hội và đối lập với môi trường tự nhiên. Theo nghĩa hẹp, môi trường văn hóa chỉ là một bộ phận của môi trường xã hội. Đặc biệt là môi trường văn hóa, bao gồm giáo dục, khoa học, chính trị, kinh tế, tôn giáo, lịch sử và nhiều lĩnh vực khác.Ngoài ra, môi trường văn hóa còn là yếu tố cấu thành nên văn hóa, chỉ bao gồm các yếu tố văn hóa tinh thần tồn tại xung quanh chủ thể. Theo quan điểm văn hóa, môi trường văn hóa là “tổng hòa các yếu tố vật chất và tinh thần mà các cá nhân tiếp xúc và tác động đến hoạt động của con người trong một thời gian và không gian cụ thể”. .Theo cách hiểu của khoa học văn hóa, môi trường văn hóa sẽ bao gồm: sản phẩm và hoạt động văn hóa, thiết chế văn hóa, cảnh quan văn hóa, ứng xử văn hóa, nếp sống văn hóa nơi công sở, cộng đồng/cơ quan/tổ chức/gia đình/nhà trường…Tóm lại, môi trường văn hóa là một thể thống nhất, luôn vận động và biến đổi không ngừng. Đồng thời, giữa các thành tố trong môi trường văn hóa có mối quan hệ biện chứng. Nghĩa là chúng vừa là nhân quả, vừa là bổ sung cho nhau.Thực tế cho thấy, văn hóa có ảnh hưởng lớn đến các ngành, lĩnh vực theo nhiều hướng khác nhau. Môi trường văn hóa có thể tạo ra những cơ hội hấp dẫn cho cả một ngành. Ví dụ, nhận thức về hàng hóa tiêu dùng trong Lễ hội mùa xuân tạo tiền đề cho nhiều sản phẩm truyền thống.Tuy nhiên, văn hóa đó cũng chứa đựng những điều cấm kỵ mà người kinh doanh cần tránh, nếu không, bạn rất dễ bị vi phạm. Điều này làm cho các sản phẩm của công ty không thể bán được. Có thể cho rằng, môi trường văn hóa tạo ra những quy ước bất thành văn, và các nhà tiếp thị cần phải cẩn thận ngay cả khi đặt tên cho sản phẩm.Đồng thời, văn hóa cũng là một yếu tố giúp các nhà tiếp thị tạo ra các khái niệm thiết kế mới, lựa chọn màu sắc sản phẩm hoặc thiết lập hình ảnh thương hiệu. Thuộc tính nhu cầu văn hóa: trừu tượng hay cụ thể, sử dụng ngôn từ hay hình ảnh khi truyền đạt ý tưởng của thông điệp quảng cáo. Không chỉ kinh tế, văn hóa còn tạo ra trào lưu hay xu hướng tiêu dùng sản phẩm.
Tính đến thời điểm hiện tại, trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học xã hội Việt Nam, hầu như chưa có một nghiên cứu nào thật sự sâu sắc, toàn diện để xác định và đánh giá thực trạng môi trường văn hoá tại Việt Nam hiện nay.
Trong bối cảnh toàn cầu hoá, nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, môi trường văn hoá Việt Nam đã trở nên đa dạng, phức tạp và tiềm ẩn nhiều tầng nghĩa sâu xa.
Nhiều năm trở lại đây, việc xây dựng môi trường văn hoá ở nước ta luôn là yếu tố được quan tâm và đạt nhiều kết quả. Các hệ thống văn bản quản lý được điều chỉnh, bổ sung thường xuyên. Những sản phẩm, dịch vụ và hoạt động văn hoá trở nên phong phú, nhiều màu sắc.
Đồng thời các tác phẩm nghệ thuật như phim ảnh, sân khấu, âm nhạc, nhiếp ảnh, mỹ thuật,…, có giá trị nội dung và nghệ thuật rất cao. Thông qua đó, tâm hồn, giáo dục đạo đức và nhân cách người dân trở nên hoàn thiện hơn.
Ngoài ra, những thiết chế mang tính văn hóa từ Trung ương đến địa phương cũng được nhà nước đầu tư và cải thiện chất lượng. Việc này đã góp phần nâng cao đời sống tinh thần, thể chất của người dân, tích cực hoá lối sống và các tệ nạn xã hội.
2.2. Môi trường văn hoá gia đình
Hiện nay, văn hoá gia đình đã được nhà nước quan tâm, đẩy mạnh nhằm phát huy các giá trị tốt đẹp của một gia đình truyền thống. Bên cạnh đó, nhà nước cũng đặc biệt khuyến khích mỗi người tiếp thu, thừa hưởng những giá trị mới và tiến bộ của một gia đình hiện đại.
2.3. Môi trường văn hoá học đường
Đối với môi trường văn hoá này, nhà nước cũng đã có nhiều biện pháp cải thiện, biến trường học thành nơi “học để biết, học để làm việc, học để chung sống, học để khẳng định mình”.
2.4. Môi trường xã hội
Nếp sống văn hoá hiện đang được củng cố tại các nơi công cộng trong môi trường văn hoá xã hội. Đồng thời, các thuần phong mỹ tục không ngừng được “tưới tiêu”, “vun trồng”, còn những hủ tục lạc hậu sẽ dần bị loại bỏ. Hiện nay, các biểu hiện tiêu cực trong tiệc cưới hoặc đám tang đang từng bước được khắc phục.
2.5.Một số bất cập của môi trường văn hoá Việt Nam
Bên cạnh những thuận lợi, việc xây dựng môi trường văn hóa Việt Nam cũng gặp nhiều hạn chế. Quá trình hoàn thiện thể chế văn hóa hiệu quả chưa cao. Hệ thống thiết chế văn hóa vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn yếu, thiếu, hiệu quả chưa cao.Đồng thời, năng lực quản lý, điều hành của nhân viên trên thực tế chưa được nâng cao đầy đủ. Việc kiểm soát các xu hướng kinh doanh còn quá mức về quản lý sản xuất và dịch vụ văn hóa. Những hiện thực văn hóa mới như văn hóa mạng, văn hóa dân tộc thiểu số, văn hóa thanh niên chưa được đề cập sâu và toàn diện. Không chỉ vậy, các xu hướng nghệ thuật đương đại còn dẫn đến những hiện tượng dị thường và phản văn hóa tác động tiêu cực đến môi trường văn hóa.Nhiều phong trào văn nghệ còn mang nặng tính hình thức, nội dung đơn điệu, thiếu sức hấp dẫn, lợi ích xã hội thấp. Môi trường văn hóa Việt Nam còn nhiều điều không lành mạnh, bị tha hóa, trái với thuần phong mỹ tục. Cuối cùng là dấu hiệu gia tăng các tệ nạn xã hội trong bối cảnh hiện nay. Một số mê tín, hủ tục cũ đang có dấu hiệu bùng phát trở lại. Nhiều công ty, doanh nghiệp, cơ sở chưa thực sự quan tâm đến việc xây dựng môi trường văn hóa.Môi trường văn hóa có vai trò quan trọng đối với sự phát triển và hoàn thiện nền kinh tế – xã hội của đất nước. Nhìn tổng thể, môi trường văn hóa Việt Nam đang có những bước tiến tích cực, nhưng vẫn còn một số điểm yếu cần khắc phục.
5/5 – (2252 bình chọn)
✅ Dịch vụ thành lập công ty
⭕ ACC cung cấp dịch vụ thành lập công ty/ thành lập doanh nghiệp trọn vẹn chuyên nghiệp đến quý khách hàng toàn quốc
✅ Đăng ký giấy phép kinh doanh
⭐ Thủ tục bắt buộc phải thực hiện để cá nhân, tổ chức được phép tiến hành hoạt động kinh doanh của mình
✅ Dịch vụ ly hôn
⭕ Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn ly hôn, chúng tôi tin tưởng rằng có thể hỗ trợ và giúp đỡ bạn
✅ Dịch vụ kế toán
⭐ Với trình độ chuyên môn rất cao về kế toán và thuế sẽ đảm bảo thực hiện báo cáo đúng quy định pháp luật
✅ Dịch vụ kiểm toán
⭕ Đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt và đưa ra những giải pháp cho doanh nghiệp để tối ưu hoạt động sản xuất kinh doanh hay các hoạt động khác
✅ Dịch vụ làm hộ chiếu
⭕ Giúp bạn rút ngắn thời gian nhận hộ chiếu, hỗ trợ khách hàng các dịch vụ liên quan và cam kết bảo mật thông tin
Bên cạnh những thuận lợi, việc xây dựng môi trường văn hóa Việt Nam cũng gặp nhiều hạn chế. Quá trình hoàn thiện thể chế văn hóa hiệu quả chưa cao. Hệ thống thiết chế văn hóa vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn yếu, thiếu, hiệu quả chưa cao.Đồng thời, năng lực quản lý, điều hành của nhân viên trên thực tế chưa được nâng cao đầy đủ. Việc kiểm soát các xu hướng kinh doanh còn quá mức về quản lý sản xuất và dịch vụ văn hóa. Những hiện thực văn hóa mới như văn hóa mạng, văn hóa dân tộc thiểu số, văn hóa thanh niên chưa được đề cập sâu và toàn diện. Không chỉ vậy, các xu hướng nghệ thuật đương đại còn dẫn đến những hiện tượng dị thường và phản văn hóa tác động tiêu cực đến môi trường văn hóa.Nhiều phong trào văn nghệ còn mang nặng tính hình thức, nội dung đơn điệu, thiếu sức hấp dẫn, lợi ích xã hội thấp. Môi trường văn hóa Việt Nam còn nhiều điều không lành mạnh, bị tha hóa, trái với thuần phong mỹ tục. Cuối cùng là dấu hiệu gia tăng các tệ nạn xã hội trong bối cảnh hiện nay. Một số mê tín, hủ tục cũ đang có dấu hiệu bùng phát trở lại. Nhiều công ty, doanh nghiệp, cơ sở chưa thực sự quan tâm đến việc xây dựng môi trường văn hóa.Môi trường văn hóa có vai trò quan trọng đối với sự phát triển và hoàn thiện nền kinh tế – xã hội của đất nước. Nhìn tổng thể, môi trường văn hóa Việt Nam đang có những bước tiến tích cực, nhưng vẫn còn một số điểm yếu cần khắc phục.