Tranh thảm – ứng dụng trong trang trí nội thất nhà ở chung cư hiện đại hiện nay

Việc sử dụng các dòng tranh hội họa với những chất liệu thể hiện trong các dòng tranh về thiết kế trang trí dệt có những đặc điểm nghệ thuật thủ công riêng biệt, độc đáo, chất liệu màu sắc phong phú, đa dạng. Kỹ thuật thể hiện có những nét đặc trưng riêng của từng thể loại riêng, có đầy đủ các yếu tố tạo hình như đường nét, mảng khối, không gian, màu sắc và rất sát thực với những vật liệu thực tế, có giá trị về nghệ thuật thủ công ứng dụng trong cuộc sống. Vì vậy việc nghiên cứu các loại tranh thảm với các chất liệu khác nhau là rất cần thiết trong việc thiết kế, trang trí nội thất đối với các văn phòng làm việc, nhà chung cư hiện đại tạo không gian với phong cách thẩm mỹ riêng biệt.

1.Tranh thảm chất liệu tổng hợp là một trong những dòng tranh thuộc loại hình nghệ thuật được thể hiện bằng tay, là sản phẩm trang trí, mang tính ứng dụng thiết thực, Tranh thảm chất liệu tổng hợp có phong cách riêng, tiếng nói riêng và mang nhiều tính chất và đặc trưng khác nhau dựa trên từng chất liệu cụ thể. Kỹ thuật thể hiện kết hợp với tư duy sáng tạo trên từng mảng mầu, từng vật liệu ứng dụng. Do thể hiện bằng tay nên phần kỹ thuật cũng rất cần phải khéo léo, tinh tế và có nhiều ngẫu hứng trong khi dùng chất liệu thì mới phong phú và phá cách dựa trên từng loại chất liệu.

Tranh chất liệu tổng hợp được đánh giá cao ở mức độ sang trọng và hiệu năng sử dụng, tính năng nổi trội của chất liệu tổng hợp bao gồm sự đa dạng, nhiều màu sắc, với các kỹ thuật khác nhau đã tạo cho tranh chất liệu tổng hợp có nhiều hiệu ứng trên bề mặt đáp ứng được thẩm mỹ, mầu sắc, kỹ thuật thể hiện phong phú tạo nên giá trị không những về mặt nghệ thuật thủ công mà còn tôn vinh không gian nội thất sang trọng hơn.

2.Tranh thảm len là loại tranh được ứng dụng chất liệu len, sợi, tơ… dùng theo công nghệ dệt thảm bằng tay, dệt với mật độ các nút thắt khác nhau: mật độ dầy thì những hình ảnh và mầu sắc tinh tế và đẹp hơn so với mật độ thưa. Len là một chất liệu được sản xuất từ lông con cừu, có giá trị kinh tế cũng như giá trị sử dụng, len có rất nhiều mầu sắc chính vì vậy những bức tranh thảm hoặc những tấm thảm trải rất có giá trị về mặt thẩm mỹ cũng như giá trị về mặt kinh tế.

Bên cạnh thảm treo tường dệt theo mẫu, chân dung, phong cảnh…, thảm len còn có thế mạnh về thảm trang trí hiện đại theo mảng nét, thảm phù điêu cũng được những người thợ dệt thể hiện rất thành công, đặc biệt là thảm phù điêu với kỹ thuật xén tỉa để diễn tả đường nét, độ cao thấp, nông sâu của khối hình sự vật là một kỳ công của nghề dệt thảm.

Hình tượng biểu hiện trên nền len đã tạo ra cảm giác cho người thưởng thức như đang đứng trước bức phù điêu truyền thống quen thuộc nhưng rất mềm mại do chất liệu len đem lại… Thảm len dường như không chỉ là sự sang trọng mà còn mang lại sự mềm mại, ấm áp, yên bình cho ngôi nhà, khả năng hấp thu tiếng ồn, những hoa văn và màu sắc hài hoà đã tạo nên được nhiều sự lựa chọn trong trang trí nội thất.

Việt Nam trong cuộc sống đương đại, không những các công trình cấp cao của nhà nước xây dựng, mà sự phát triển của các công trình đô thị, các dinh thự, biệt thự, các nhà chung cư với phong cách kiến trúc đương đại, không gian nội thất khép kín đang phát triển mạnh mẽ sẽ là một hướng phát triển cho thảm len trong tương lai, khi cuộc sống càng phát triển thì nhu cầu thẩm mỹ càng được nâng cao.

Tranh thảm len là một trong những yếu tố trang trí có tiếng nói riêng về mặt nghệ thuật và mỹ thuật qua quá trình thể hiện bằng dệt tay, là một trong những dòng nghệ thuật được đánh giá cao về nghệ thuật khác hẳn với các dòng tranh chất liệu khác, những dòng tranh có sự can thiệp về máy móc hoặc công nghệ có thể sản xuất hàng loạt thì giá trị của nó cũng chỉ có giới hạn và những người thưởng thức nghệ thuật luôn tìm đến những dòng tranh thể hiện thủ công nhưng đầy kỹ thuật và nghệ thuật.

3.Tranh dán vải vụn là loại tranh ứng dụng các loại vải vụn có mầu sắc, có các dạng họa tiết hoa văn in sẵn, vải mầu loang chuyển mầu, vải chất sần thô, bóng, mịn…và còn những thể loại chất liệu như lông vũ, báo, tạp chí… và những chất liệu có mầu sắc và họa tiết có sẵn. Vì vậy môn học này có nhiều ưu thế thuận tiện vì thị trường vải cũng như các chất liệu khác luôn luôn cung cấp ra rất nhiều mẫu vải, hoa lá, hoa văn, mầu sắc theo từng gam mầu, rất phong phú…

Tranh dán vải vụn của họa sĩ Trần Thanh Thục

Kỹ thuật của tranh dán vải vụn là ghép những mảnh vải mầu sắc, hoa văn kết hợp với một số keo dính đáp ứng được độ dính và bền, không bị mốc hoặc bị bong tróc … trên những bố cục hay trên những ý tưởng tác phẩm nghệ thuật, khi ghép cần phải sáng tạo và chọn lựa xem những mảng mầu đó phù hợp với thể loại chất liệu vải nào, vải dầy hay mỏng , có hoa văn không hay hợp với loại vải mầu loang…

Về chủ đề tranh dán vải vụn thì cũng có rất nhiều thể loại tranh khác nhau như tranh trừu tượng, tranh dân gian, tranh thiếu nhi, tranh phong cảnh … Mỗi một thể loại tranh lại sử dụng gam màu, chất liệu và kỹ thuật thể hiện khác nhau. Những dòng tranh dán vải vụn, tranh dán lông vũ, tranh dán giấy, tranh dán hạt thực phẩm… là những bài học nghiên cứu của chuyên ngành Trang trí dệt.

Tranh dán vải vụn có nhiều ưu thế thuận tiện vì thị trường vải luôn luôn cung cấp ra rất nhiều mẫu vải, hoa lá , hoa văn, mầu sắc theo từng gam mầu, rất phong phú… Khác với các dòng tranh đã từng xuất hiện trên thị trường, sự riêng biệt của tranh dán vải vụn nằm ở phong cách và chất liệu. Không đơn giản chỉ là ghép những mảnh vải hoa văn nhiều màu rực rỡ lại với nhau là có thể thành một tác phẩm mà người ghép cần phải hội tụ mọi kỹ năng, kỹ xảo và con mắt nghệ thuật tốt.

Đó là sự kết hợp khéo léo từ những mảnh vải riêng rẽ để làm nên một tổng thể hài hòa mang đến những bất ngờ thú vị cho người xem. Màu sắc và hoa văn phong phú của những miếng vải cũng gợi cho tác giả nhiều cảm xúc và những ý tưởng để rồi giúp họ thăng hoa cho tác phẩm của mình.

4.Tranh cắt may (ghép vải) là tranh ứng dụng các dạng vải mầu, thể loại tranh ghép vải cũng giống như tranh dán vải là dựạ trên cơ sở những nguồn mầu sắc, hoa văn và tạo chất trên chất liệu vải để ứng dụng đưa vào các mảng trang trí hoặc ý tưởng của tranh nghệ thuật. Tuy nhiên có một điều khác biệt và đặc trưng của tranh cắt may là ghép những mảng vải mầu đó rồi dùng kỹ thuật thêu len để thêu mép viền xung quanh những mảng vải mầu đó bằng những đường nét len thêu mầu sắc phù hợp với bố cục cũng như gam mầu tổng thể của bức tranh nghệ thuật.

Tác phẩm “Đóa hồng phai” – Tranh ghép vải của họa sĩ Thu Huyền 

Trong sáng tác tranh ghép vải, họa tiết hoa văn là phần rất quan trọng để tạo nên tác phẩm. Tuy nhiên đôi khi người hoạ sĩ không thể lạm dụng hay tận dụng một cách vô thức các hoạ tiết hoa văn được cho dù hoạ tiết đó rất cầu kỳ mà đôi khi người hoạ sĩ phải tự tạo ra hoa văn, tạo ra chất liệu sao cho thống nhất với các mảng miếng và chi tiết hợp được trong tác phẩm.

Tùy vào ý tưởng cũng như chủ đề của từng thể loại tranh có thể chọn lựa được chất liệu, hoa văn, mầu sắc, chất loang của vải để ổn định, tạo được sự hài hoà và hợp lý. Thể loại tranh này yêu cầu kết hợp nhiều kỹ thuật với nhau như cắt, đính, thêu, se sợi. Trong quá trình thể hiện, để che lấp những đường viền giữa các lớp vải thô sơ, các họa sỹ sử dụng kỹ thuật thêu bao viền bằng len. Bên cạnh đó, để dung hòa được yếu tố chính – phụ, mảng lớn – nhỏ và tạo sự đa dạng về màu sắc họa sỹ kết hợp cả yếu tố thêu cùng với ghép vải và thường là kỹ thuật thêu bạt.

Vải sử dụng trong tranh thường là những loại vải dày dặn, trơn màu, phù hợp khi kết hợp với thêu len. Ảnh hưởng bởi kỹ thuật thể hiện, các họa sỹ tranh ghép vải chất liệu thường thể hiện đường nét và mảng khối theo hai phong cách là sử dụng đường nét làm yếu tố chính hoặc sử dụng mảng khối làm yếu tố chính trong việc thể hiện ý tưởng. Mỗi cách thức thể hiện đều có nét độc đáo riêng và dù chọn yếu tố nào làm chính thì vẫn cần yếu tố còn lại để bổ trợ.

Tuy nhiên ở nước ta do điều kiện thực tế khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều nên việc ứng dụng cũng như sử dụng những dòng tranh chất liệu từ trước tới nay vẫn chưa được phát triển nhiều. Hiện nay đời sống của người dân Việt Nam ngày một tăng cao, những đòi hỏi về cuộc sống tinh thần ngày một đa dạng, phong phú, nhu cầu thẩm mỹ tăng mạnh, trong đó phải nói đến kiến trúc và nội thất.

Phong cách thiết kế nội thất hiện đại với không gian gần như khép kín, có các thiết bị chống ẩm chống bụi đã tạo đà cho việc ứng dụng sản phẩm, tác phẩm nghệ thuật, tranh chất liệu tổng hợp vào trang trí trong không gian nội thất hiện đại, không những mang lại giá trị về mặt thẩm mỹ cho không gian nội thất mà còn thúc đẩy việc phát triển nền mỹ thuật và nghệ thuật thủ công ngày càng phát triển hơn.

Trong một không gian nội thất hiện đại có đầy đủ điều kiện chống bụi và chống ẩm mốc đã tạo nên cơ hội cho dòng tranh thảm phát triển, cùng góp sức hướng tới sự kết hợp tinh tế giữa nghệ thuật với thiết kế thông minh… trở thành một không gian sống lý tưởng, một nơi ấm cúng và mang lại nhiều thuận tiện cho việc sử dụng cũng như chất lượng cuộc sống tốt đẹp hơn.

Hiện nay ngành công nghiệp dệt thảm có một khoảng thời gian dài thời gian bị thu hẹp thị trường cũng như quy mô sản xuất, đặc biệt là so với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ dệt. Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng thảm chất lượng cao, đặc biệt dùng trong lĩnh vực nội thất trang trí luôn luôn tồn tại và có chiều hướng quay lại phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây.

Nghiên cứu và phát triển gần như đã cách mạng hóa việc sản xuất thảm làm bằng máy với những đổi mới đáng kể và giảm chi phí trong tất cả các lĩnh vực của chuỗi sản xuất từ ​nguyên liệu đến thảm thành phẩm. Ngoài ra, việc nâng cao chất lượng thẩm mĩ, chất lượng sử dụng của thảm cũng là những yếu tố kích thích nhu cầu sử dụng thảm của thị trường.

Vì vậy việc sử dụng tranh thảm với chất liệu khác nhau đặc biệt là chất liệu tổng hợp sẽ có giá trị về nghệ thuật thủ công, có sự kết hợp giữa những mảng vải mầu có họa tiết, những mảng vải mầu loang với các vật liệu như hạt, khuy, cúc, vỏ sò, hạt gỗ, các loại nhiều mầu sắc tạo nên những mảng chất rất phong phú và đa dạng. Tranh thảm chất liệu tổng hợp có thể ứng dụng những vật liệu đắt tiền làm tăng sự sang trọng cho người sử dụng, và là một thể loại tranh đặc biệt, có tiếng nói riêng có thể ứng dụng trang trí trong mọi không gian nội thất hiện đại đặc biệt là các chung cư hiện đại ở Việt nam hiện nay.