Truyền thuyết về Chầu Lục Cung Nương – đền thờ và bản văn Chầu Lục
Chầu Lục còn được biết đến với các danh hiệu như Chúa Lục Cung Nương, Chúa Bà Lục Cung, Lục Cung Tiên Chúa, Mế Lục Cung Nương…. Bà là vị Chầu nổi tiếng anh linh, đứng thứ sáu trong Thập Nhị Vị Chầu Bà trong hệ thống Tứ Phủ.
Sự tích Chầu Lục Cung Nương
Theo các bản văn, ngày 10/5 là ngày Chầu Lục giáng sinh làm con gái trong một gia đình họ Trần. Gia đình vốn là tù trưởng dân tộc Nùng trên miền Lạng Sơn, vốn là lệnh tộc trên miền Lạng Sơn dưới thời Lê Trung Hưng. Vào ngày đản nhật giáng sinh của Chầu, có bài văn viết như sau:
Đêm Đông xuống trần gian báo mộng
Trần Thị Nương tâm động bào thai
Tháng năm giờ tý mồng mười
Sinh ra Chầu Lục khác người trần gian
Theo lưu truyền, Ngài hóa thánh ngày 20/9 âm lịch.
Xem thêm: Tổng hợp thông tin về Chầu Năm Suối Lân – Sự tích giúp đỡ dân lành
Bất thường một sớm hôm mai
Chầu lên đỉnh núi hoá thân tức thì
Tuy về chầu Thiên Cung nhưng vì Chầu còn thương nhớ lưu luyến cha mẹ dưới trần nên Ngọc Hoàng đã cho bà hiển thánh coi giữ non ngàn sơn trang, núi rừng Chín Tư Hữu Lũng. Chầu còn linh ứng giúp dân trồng trọt chăn nuôi cấy lúa dệt vải. Giống với Chầu Bé Bắc Lệ, anh linh danh tiếng nhưng Chầu rất đành hanh. Đêm đêm Chầu cùng các bạn tiên nàng giả làm các cô gái người Nùng lập quán bán hàng hàng, trêu đùa khách đi qua đường.
Xem thêm: Căn Cô Chín là gì? Tính cách người có căn cô Chín.
Hầu giá Chầu Lục Cung Nương
Chầu Lục Cung Nương nổi tiếng là vị Chầu hay về bắt đồng và được nhiều người thỉnh về ngự đồng. Khi ngự về đồng, Chầu Lục mặc áo màu lam hoặc màu chàm xanh, khăn chít củ ấu, vai đỡ gùi, dao dắt thắt lưng. Sau khi làm lễ khai quang, Chầu múa mồi và ban phát tài lộc.
Xem thêm: Mẫu Oản Tài Lộc Dâng lễ Chầu Bát và lễ hội đền Tiên La
Đôi khi người ta thấy rằng, Chầu Lục là người sang khăn cho tân đồng lính mới. Ngoài ra trong lễ khai phủ đại đàn, Chầu Lục thường là vị thánh chứng đàn Sơn Trang. Vì vậy, các tân đồng thường thỉnh Chầu về làm vụ thánh cuối cùng chứng tòa Sơn Trang, cũng là để chứng mâm trầu trình và sang khăn.
Đền thờ Chầu Lục Cung Nương – Vị trí và cách di chuyển
Lục Cung Linh Từ – đền thờ chính Thánh Chầu Lục Cung Nương tại Lạng Sơn
Lục Cung Linh Từ hay còn gọi là Đền Chín Tư, ngụ tại thôn Chín Tư, xã Hòa Lạc, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Đây là đền thờ chính Chầu Lục Cung Nương. Tương truyền, đây là nơi Chầu hạ phàm và hiển thánh. Ngày tiệc chính Chầu Lục Cung Nương là ngày là 10/5 âm lịch tức là ngày đản nhật giáng sinh của Ngài.
Lộ trình di chuyển từ tới đền thờ Chầu Lục Cung Nương
Chúng tôi xin cung cấp một số thông tin về lộ trình di chuyển từ Hà Nội tới Lục Cung Linh Từ
Di chuyển bằng phương tiện cá nhân – ô tô – thời gian di chuyển dự kiến 2h15:
Cầu Nhật Tân – ĐCT Nội Bài Hạ Long/QL18 – ĐCT Hà Nội Bắc Giang/QL1A/QL37 – Cao tốc Bắc Giang Lạng Sơn – ĐT 242/ ĐT 245 – QL1A – ĐT 245 – Đền Chầu Lục.
Di chuyển bằng phương tiện công cộng – xe khách – thời gian di chuyển dự kiến 2h30:
Quý khách mua vé xe khách tại các bến xe lớn như Mỹ Đình, Giáp Bát sau khi xe trả khách tại bến xe Hữu Lũng, quý khách có thể bắt xe vào đền cách đó khoảng 10km. Hoặc quý khách có thể sử dụng dịch vụ đặt xe khách đưa đón tận nơi.
Dâng lễ Chầu Lục Cung Nương
Là vị Chầu Bà nổi tiếng có tài phép nên cứ vào ngày tiệc chính của Chầu Lục Cung Nương, các con nhang lại nô nức hành hương chiêm bái nơi cửa đền. Ai cũng mong cầu được Chầu ban cho lộc buôn lộc bán, mọi việc thuận lợi bình an. Trong đó, không thể thiếu những mâm đồ lễ dâng lên Chầu một cách thành kính. Một mâm lễ đầy đủ thường là các thức đồ chay mặn tùy tâm gồm hoa, quả, hương nhang, xôi giò,…
Ngoài những lễ vật này, quý khách có thể tham khảo các mẫu Oản lễ dâng tiến. Oản Tài Lộc vừa đẹp, sang mà vừa mang ý nghĩa tốt đẹp để có thể bày trên ban thờ thánh trong thời gian dài. Oản được thiết kế tỉ mỉ với hoa lụa cành vàng, để được trong thời gian dài mà không bị hỏng mốc, cực thích hợp bày trên ban thờ thánh.
Xem thêm: Thập Vị Chầu Bà gồm những ai? Sự tích, đền thờ và văn khấn
Oản cô Tâm xin được giới thiệu tới quý khách những mẫu oản dâng Tứ Phủ được thiết kế và tạo hình từ những nghệ nhân tài ba và giàu kinh nghiệm. Không chỉ đẹp về hình thức, Oản Tài Lộc cô Tâm còn đảm bảo trọn vẹn phần hồn bên trong, mang trọn vẹn ý nghĩa tâm linh đến các vị thánh thần.
Bản văn Chầu Lục
Bản 1
Sắc phong Chầu Lục Cung Nương
Vốn dòng Trần Thị quê hương non ngàn
Hữu Lũng giang là nơi cát địa
Chín Tư ngàn tú khí là nơi
Chúa Tiên vâng lệnh y lời
Ở trong bệ ngọc, ra ngoài màn loan
Đêm ấy xuống trần gian báo mộng
Trần thị nương tâm động bào thai
Tháng năm giờ tý mồng mười
Sinh ra Chúa Lục khác người trần gian
Đôi thung huyên vui mừng hớn hở
Khắp bản làng mừng rỡ bảo nhau
Mới hay như ý sở cầu
Sớm nâng niu ngọc, ngày chau chuốt vàng
Chốn phòng loan đêm ngày dưỡng dục
Đặt tên là Chầu Lục Cung Nương
Ơn trời sao khéo phi phương
Mặt huê hớn hở ,tính gương làu làu
Vẹn một bầu nước trong leo lẻo
Trách ông trăng già sao khéo vẩn vơ
Vô tình ép uổng duyên tơ
Hoa chưa kết nhụy trăng chưa tới kì
Hoá tức thì đôi mươi tháng chín
Giữa thu về xa lánh hồn nương
Thung huyên buồn sầu thảm nhớ thương
Sót xa tấc dạ ruột thường quặn đau
Trải bấy lâu thiên đình sai xuống
Nay đến ngày ,mãn hạn về tiên
Nỗi lòng thương nhớ thung huyên
Dấu thiêng hiển tích trong miền Chín Tư
Tục truyền lưu để ngàn thu
Nhân dân thôn ấp còn thù giặc nguyên
Xuân sang mở hội đua thuyền
Nam thanh nữ tú cùng nhau đua tài
Bất thường một sớm hôm mai
Chầu lên đỉnh núi hoá thân tức thì
Sắc ban phong vang lừng tám cõi
Tiếng chầu ngàn chói lọi trời nam
Trong đền tấp nập sửa sang
Lối lên Sông Hoá lại càng thanh tao
Vào năm Kỷ Mão anh hào
Có Tiên Chúa Lục giáng vào thiên thai
Trên núi Thái bốn mùa mát mẻ
Dưới bản làng vượn hót oanh ca
Nhớ xưa họ Quách lương gia
Nhân từ có một hiền hòa không hai
Vừa gặp buổi trang đài hội yến
Chầu Lục vào dâng tiến kim bôi
Trống rung chưa kịp dứt hồi
Bỗng đâu Chầu Lục sảy rơi chén vàng
Trên chín bệ Vua cha phật ý
Nổi lôi đình truyền chỉ chiếu ban
Kíp đầy Chầu xuống trần gian
Mười lăm năm lẻ khải hoàn hồi cung
Nhà họ Quách vốn dòng quốc chỉ
Kết duyên lành Trần Thị Hồng Mai
Vào năm kỷ mão tháng hai
Ngày Mão giờ Mão Trang đài nở hoa
Vẻ cốt cách da ngà tựa tuyết
Bóng trăng tròn mặt nguyệt như in
Mày ngài mắt phượng tóc tiên
Môi son má phấn lại thêm nõn nà
Một dị bản khác của bản văn trên đó là:
Sắc phong Chúa Lục Cung Nương
Vốn dòng lệnh tộc quê hương thượng ngàn
Huyện Hữu Lũng cao sơn vị thủy
Bắc Lệ ngàn tú khí chung linh
Nguyên xưa chầu chực đế đình
Vào tâu bệ ngọc ra trình Mẫu vương
Đêm ấy xuống trần gian báo mộng
Hoàng thị nương tâm động bào thai
Tháng năm giờ tý mồng mười
Sinh ra Chầu Lục tốt tươi lạ thường
Sinh ra Chầu Lục Cung Nương
Hình dong nhan sắc phi phương ai tày
Chốn phòng loan đêm ngày dưỡng dục
Ví so bằng vàng ngọc báu gia
Mỗi năm là một nõn nà
Nửa vầng trăng khuyết trăm hoa cài đầu
Má phấn dồi phau phau tựa tuyết
Diện lầu lầu vẻ nguyệt in hoa
Nhỡn tinh long lánh ngân hà
Da dường tựa tuyết tóc dà sở vân
Vẻ thanh tân dịu dàng cách điệu
Đóa phù dung uốn éo nhởn nhơ
Vẻ nào mà chẳng quá ưa
Hoa xuân mới nhú nguyệt thu đường tròn
Giá so bằng kim côn ngọc lệ
Màu sắc nào ai vẽ cho y
Phong tư ngôn hạnh dung nghi
Giá so Tống Tử ví bì Tề Khương
Da ngà vẻ ngọc phi phương
Đào huê lóng lánh tinh hương làu làu
Chảy qua cầu nước trong leo lẻo
Trách ông trăng già sao khéo vẩn vơ
Vô tình ép uổng lòng tơ
Hay đâu con tạo vẩn vơ thế này
Hẹn đúng ngày đôi mươi tháng chín
Cửa thung huyên xa lánh hồn thương
Chầu Lục ngài sầu thảm nhớ thương
Sót xa tấc dạ ruột thường quặn đau
Trải bấy lâu thiên đình sai xuống
Nay đến ngày ,mãn hạn quy tiên
Nỗi lòng thương nhớ thung huyên
Một lời tấu đối chỉ truyền phán ra
Giữ chữ hiếu ấy là tiết hạnh
Cho vui vầy thú cảnh lâm sơn
Trần gian ghi nhớ công ơn
Lập đền phụng sự khói hương ngạt ngào
Đền thờ trên đỉnh non cao
Trăm hoa đua sắc ngạt ngào toả hương
Sớm chiều khói toả mây tuôn
Chim kêu vượn hót hổ vờn sơn khê
Chim công lạc lối đi về
Dưới sông róc rách thuyền bè êm ru
Tục truyền lưu để ngàn thu
Nhân dân thôn ấp còn thù giặc Nguyên
Xuân sang mở hội đua thuyền
Nam thanh nữ tú cùng lên đua tài
Bất thường một sớm hôm mai
Cuồng phong gió giật mây trời tối đen
Ầm ầm giông tố nổi lên
Lục Cung tiên Chúa tựa tiên giáng trần
Đi lên đỉnh núi hoá thân
Lấy đôi hải sảo trước sân làm bằng
Tức thì lên tới Đồng Đăng
Bốn phương dạo gót gió trăng đi về
Có phen ngự lầu khuê võng thắm
Chốn quảng hàn cung cấm vào ra
Nhọc nhằn thay họ Quách lương gia
Nhân từ có một hiền hoà không hai
Vừa gặp buổi trang đài hội yến
Chầu Lục vào dâng tiến kim bôi
Trống rung chưa kịp dứt hồi
Bỗng đâu Chầu Lục sảy rơi chén vàng
Trên chín bệ Vua cha phật ý
Nổi lôi đình truyền chỉ chiếu ban
Kíp đầy Chầu xuống trần gian
Mười lăm năm ấy khải hoàn hồi cung
Nhà họ Quách vốn dòng quốc chỉ
Kết duyên lành Lã Thị Hồng Mai
Vào năm kỷ mão tháng hai
Ngày Mão giờ Mão Trang đài nở hoa
Vẻ cốt cách da ngà tựa tuyết
Bóng trăng tròn mặt nguyệt như in
Mày ngài mắt phượng tóc tiên
Môi son má phấn lại thêm nõn nà
Nhắc đến Chầu thêm mà thương nhớ
Lại căm thù giặc giữ Nguyên Mông
Bản 2
Hương thơm một triện kính dâng
Thỉnh mời công chúa Lục Cung ngự về
Bắc Giang về ngả chín tư
Lục cung hiển thánh đền thờ trang nghiêm
Ai lên tới Suối Ngang Bắc Lệ
Hỏi Thăm đền Chầu Lục nơi nao
Hỏi ra Đền Lũng mà vào
Trên đền Chầu ngự thấp cao mấy tầng
Đền thờ lập ở giữa rừng
Chim kêu vượn hót vang lừng sớm hôm
Đền Thờ Suối Lục vắt ngang
Lối xuống Đèo kẻng lối sang Công Đồng
Đề thờ hoa quả xanh um
Lẵng la chầu quảy núi Dùm vô qua
Tức thời về tới Ỷ La
Nửa đem giờ tý hiện ra Đồng Tiền
Có phen lên tới tỉnh Tuyên
Chín Tư Bắc Lệ là miền ngự vui
Hữu Lũng Châu là nơi cát địa
Lục Cung Từ dấu khí danh lam
Anh linh lừng lẫy thượng ngàn
Đàn tuần tháng Chín Nam Bang khấu đầu
Khắp hoà Hữu Lũng các Châu
Sơn Lâm mán thổ quy đầu làm tôi
Lên chơi Bích Động Thành Giời
Non cao nghi ngút đền thờ đá rêu
Trần gian đừng có mà trêu
Hái măng kiếm củi Chầu đều quở ngay
Giữ về mới biết linh thay
Nón xanh hải sảo kêu ngay chầu về
Cửa đền ngoạn cảnh Giang Khê
Trên rừng dưới suối sóng ghê bạc đầu
Dưới sân đền đường tàu xe lửa
Chạy qua đền về ngả Thất Khê
Đền Thờ cảnh đẹp xinh ghê
Sơn Lâm chốn ấy tứ bề phong quang
Thỉnh Chầu lai giáng bản đền
Khuông phù đệ tử thiên niên thọ trường
