Văn hóa Sa Huỳnh xứng đáng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt
Quang cảnh cuộc họp.
Theo Sở Văn hóa- Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL), di tích sẽ là điểm nhấn thu hút du lịch với không gian Sa Huỳnh, đầm An Khê, đồng muối Sa Huỳnh. Cùng với Bảo tàng Văn hóa Sa Huỳnh, di tích sẽ trở thành điểm kết nối quan trọng của “Con đường di sản Văn hóa Sa Huỳnh” ở miền Trung.
Di tích Sa Huỳnh (thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi) có 5 điểm đến trải rộng trên diện tích khoảng 480ha, gồm: Đầm An Khê, Phú Khương, Long Thạnh, Thạnh Đức, Quần thể di tích Chăm pa ở xóm Cỏ, tiếp nối phân bố liên tục trong không gian đầm, biển, cồn cát Sa Huỳnh. Trong đó, đầm An Khê được xem là trái tim của di tích Văn hóa Sa Huỳnh.
Đầm An Khê được xem là trái tim của di tích Văn hóa Sa Huỳnh.
Đây là nơi phát hiện đầu tiên Văn hóa Sa Huỳnh với quần thể di tích từ sơ kỳ đồng thau tiền Sa Huỳnh phát triển lên Sa Huỳnh sơ kỳ sắt. Mộ táng của giai đoạn sớm – muộn là bằng chứng khoa học xác thực về việc khẳng định tính bản địa, nội sinh của Văn hóa Sa Huỳnh. Từ năm 1909 đến nay, Văn hóa Sa Huỳnh trải qua hơn 100 năm phát hiện và nghiên cứu, đã có 4 lần hội thảo khoa học được tổ chức.
Các hiện vật và hình ảnh về Văn hóa Sa Huỳnh ở Nhà trưng bày Văn hóa Sa Huỳnh.
Kết luận cuộc họp, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Hoàng Tuấn yêu cầu UBND thị xã Đức Phổ, Sở VH-TT&DL và các sở, ngành liên quan có ý kiến cụ thể bằng văn bản về việc quy hoạch, xây dựng hồ sơ di tích quốc gia đặc biệt đối với di tích Văn hóa Sa Huỳnh. Nếu đồng ý xây dựng hồ sơ di tích quốc gia đặc biệt thì phải nêu rõ định hướng phát triển cho khu vực khoanh vùng này.
Sở Công Thương rà soát, báo cáo việc triển khai thực hiện kết luận của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về dự án điện mặt trời trên đầm An Khê, phải có nhận định rõ về khả năng thực hiện, thời gian thực hiện và lợi ích mang lại của dự án.
Đầm An Khê là một bộ phận trong khu di chỉ Văn hóa Sa Huỳnh. Đây cũng là đầm lớn nhất Quảng Ngãi với diện tích tự nhiên hơn 347ha, thuộc xã Phổ Khánh và phường Phổ Thạnh (thị xã Đức Phổ). Thời gian qua, dư luận rất quan tâm về việc đầu tư 2 dự án nhà máy điện mặt trời sẽ làm “tổn thương” đến đầm An Khê và ảnh hưởng sinh kế của người dân.
Khảo sát đầm An Khê và quần thể di sản Văn hóa Sa Huỳnh, các chuyên gia Hội đồng di sản văn hóa quốc gia từng nhận định: Nơi đây là không gian sinh tồn, sinh thái nhân văn của cư dân cổ Sa Huỳnh, tiếp nối là cư dân Chăm pa và sau này là Đại Việt, là không gian lịch sử, sinh thái văn hóa nhân văn quý hiếm, xứng đáng được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, và trong tương lai có thể trình UNESCO ghi danh di sản văn hóa thế giới.
Năm 2015, ngành chức năng hoàn thiện dần các hồ sơ để kiến nghị công nhận di tích quốc gia Khu khảo cổ học Sa Huỳnh là di tích quốc gia đặc biệt. Tuy nhiên, trong quá trình làm hồ sơ thì vướng phải các dự án trên đầm An Khê. Hội đồng di sản quốc gia khảo sát và xem xét không gian đầm An Khê, yêu cầu tỉnh bảo tồn đưa vào quần thể di tích Sa Huỳnh để được công nhận di tích quốc gia đặc biệt.
