Vật liệu lọc (VLL) thông dụng tốt ở Việt Nam cho hồ thủy sinh
Vật liệu lọc bao gồm những chổ trú ẩn cho hệ vi sinh trong hay ngoài hệ thống lọc. Khác với hồ cá thông thường, vật liệu lọc của 1 hồ thủy sinh thường đơn giản hơn nhưng là yếu tố sống còn của cả hệ thống. Mình xin liệt kê những VLL thông dụng được dùng rộng rãi và cho ý kiến cá nhân về chất lượng và giá cả từng loại
I. Những VLL thông dụng ở VN
1. Sứ Trung Quốc, đất nung: VLL thông dụng bậc nhất vì rẻ và chất lượng. Bao năm qua mình vẫn dùng sứ lổ TQ và rất hài lòng.
+ Điểm mạnh: RẺ TIỀN, chất lượng quá tốt so với giá , tái sử dụng nhiều năm, hao mòn ít
+ Điểm trừ: thỉnh thoảng gây tăng gH và pH, dễ vỡ
=> Ý kiến của Extrabio: nếu kinh tế eo hẹp thì đây là sự lựa chọn số 1 của bạn. Nên rửa sơ trước khi sử dụng.
2. Nham thạch nâu VN: VLL “huyền thoại” ở VN. Dân chơi cá hay dùng loại nham thạch này, tuy nhiên nếu dùng 1 lượng lớn nham thạch nâu để lót đáy nền hay cho quá nhiều vào trong lọc thì có nguy cơ gây độc kim loại nặng tan ra từ nó. (mình sẽ nói rõ ở case study phần II)
+ Điểm mạnh: rẻ, rất rẻ, dễ mua, dễ dung
+ Điểm trừ: có khả năng gây độc kim loại, đặc biệt là bể thủy sinh với nhiều cây nhạy cảm.
=> Ý kiến của Extrabio: với sự đa dạng VLL và giá thành ngày càng giảm, thì có nhiều sự chọn lựa tốt và an toàn hơn nham thạch nâu này nhiều.
3. Eheim Substrat Pro: VLL của công ty chuyên về bộ lọc hồ cá nổi tiếng thế giới Eheim. Vll này thường đi kèm với 1 số dòng máy lọc của eheim và là loại được đánh giá cao nhất trong 5-10 năm trước. Giá của Substrate Pro cũng khá cao so với mặt bằng chung, và cho đến tận bây giờ giá đó vẫn giữ ổn định.
+ Điểm mạnh: chất lượng cao, chổ chứa vi sinh nhiều, thương hiệu nổi tiếng thế giới, không ảnh hưởng đến các chỉ số nước như gH, kH, pH…
+ Điểm trừ: dùng 1 vài năm là bị bào mòn, và phải thay thế, giá cao
=> Ý kiến của Extrabio: Đáng tiền mua. Không nhất thiết phải dùng full lọc, chỉ 1-2L là đủ cho đa số hồ thủy sinh thông dụng
4. Seachem Matrix: vll của công ty Seachem (Mỹ), ngôi sao mới nổi trong 5-6 năm trở lại đây, giờ đã vượt và chiếm ngôi vương của substate pro ở VN về độ thông dụng.
+ Điểm mạnh: chất lượng cao, chổ chứa vi sinh được seachem công bố là “nhiều nhất TQ, vượt qua sub pro nhiều”. không ảnh hưởng đến các chỉ số nước như gH, kH, pH… Tái sử dụng nhiều năm, hao mòn ít.
+ Điểm trừ: Luôn bị lẫn sỏi đá trong bao bì, vậy nên người bán luôn bị hiểu nhầm và bị phốt oan nhiều năm. Giá cả chấp nhận được nhưng vẫn còn khá cao so với mặt bằng chung. Dễ bị fake hơn là sub pro (nhìn giống cục đá thông thường nếu không rành)
=> Ý kiến của Extrabio: đáng tiền mua, nên mua ở những nơi uy tín. Không nhất thiết phải dùng full lọc, chỉ 1-2L là đủ cho đa số hồ thủy sinh thông dụng
5. ADA Bio Rio: VLL của công ty ADA Nhật bản, nhưng Bio rio và cả dòng lọc INOX của ADA đều chưa bao giờ là sản phẩm nổi bật của hãng.
+ Điểm mạnh: không ảnh hưởng đến các chỉ số nước như gH, kH, pH… Tái sử dụng nhiều năm, hao mòn ít.
+ Điểm trừ: không có gì nổi bật, giá cao
=> Ý kiến của Extrabio: nếu có cơ hội thì có thể trải nghiệm.
6. JBL Micromec: VLL của công ty JBL Đức, cũng như Bio Ring, Micromec chưa bao giờ là sản phẩm nổi bật của jbl (không xứng với dòng lọc huyền thoại JBL greenline.
+ Điểm mạnh: không ảnh hưởng đến các chỉ số nước như gH, kH, pH…Tái sử dụng nhiều năm, hao mòn ít.
+ Điểm trừ: không có gì nổi bật, giá cao
=> Ý kiến của Extrabio: nếu có cơ hội thì có thể trải nghiệm
7. Nham thạch trắng indo / thổ nhĩ kì: VLL được mệnh danh là matrix rẻ, matrix VN, InDo… Gần đây đang dần trở lên thông dụng và được yêu thích
+ Điểm mạnh: nhẹ, rẻ, không ảnh hưởng đến các chỉ số nước như gH, kH, pH…Tái sử dụng nhiều năm, hao mòn ít.
+ Điểm trừ: khó chìm
=> Ý kiến của Extrabio: nếu kinh tế eo hẹp thì đây là sự lựa chọn số tốt của bạn. Nên rửa sơ trước khi sử dụng. Nham thạch trắng hợp nhất khi dùng để độn nền số lượng lớn vì giá thành rẻ và an toàn.
8. Than hoạt tính / seachem purigen: VLL hóa học chuyên dùng để loại bỏ mùi tanh, độc đố, chất hữu cơ dư thừa. Thường người chơi chỉ sử dụng tạm thời những VLL hóa học này. Tuy nhiên có 1 thành viên người Séc trong nhóm nghiên cứu của mình luôn khẳng định rằng than hoạt tính là VLL tốt nhất thế giới vì khả năng loại bỏ hữu cơ của nó. Mình chưa đồng ý với quan điểm này nhưng sẽ có những bài nghiên cứu về VLL thú vị này sau.
+ Điểm mạnh: rẻ (than hoạt tính), seachem purigen cũng không quá mắc khi 100ml dùng tốt cho hồ 400L nước, có khả năng loại bỏ hữu cơ, màu nước và làm trong nước tốt.
+ Điểm trừ: vì khả năng loại bỏ hữu cơ nên chúng loại bỏ luôn dinh dưỡng hữu cơ quý báu của thực vật thủy sinh. Dùng 1 thời gian sẽ phải thay thế thay hoàn nguyên.
=> Ý kiến của Extrabio: Có thể dùng khi cần, không nên lạm dụng
8. Bông lọc: Không thể không nhắc đến bông lọc. Bông lọc có nhiều loại mịn, tơi.. nhiều màu khác nhau. Nhưng điểm chung là có thể chứa vi sinh cực tốt. Có thể nói sau khi set 1 hồ thủy sinh, cách khởi tạo vi sinh tốt và nhanh nhất là cho 1 miếng bông lọc của 1 hồ đã ổn định vào hệ thông lọc hồ mới (sứ lọc và nước hồ cũ không hiệu quả lắm trong trường hợp này). Trong bất cứ hệ thống lọc nào cũng nên kết hợp bông lọc và 1 trong những loại VLL ở trên. Riêng bản thân mình luôn dùng 30-50% bông lọc và còn lại thường là sứ TQ hoặc matrix, subtrate pro.
+ Điểm mạnh: rẻ, cực hiệu quả trong việc giữ bụi, làm trong nước, chứa vi sinh…
+ Điểm trừ: đa số phải thay sau 1 thời gian sử dụng, dùng nhiều, dơ sẽ làm giảm dòng chảy và yếu máy bơm của lọc.
=> Còn rất nhiều vật liệu lọc khác nữa tuy nhiên Extrabio kết luận:
+ Nếu để tiết kiệm chi phí, làm hồ cho khách có tài chính hạn hẹp: 50% bông lọc thường và 50% còn lại là Sứ lỗ TQ, màu trắng hay đỏ đều OK. Cực kì hiệu quả so với số tiền bỏ ra.
+ Nếu lọc nhỏ (vì không gian hay nhiều lý do khác): 50% bông lọc và 50% matrix (hoặc substat pro) – cỡ 1-2L là đủ
+ Nếu có điều kiện kinh tế: 30% bông lọc, 70% matrix hoặc substat pro
Nguồn: Extrabio sưu tầm và biên soạn
