Ý nghĩa lễ cúng vía Ngọc Hoàng mùng 9 Tết – Tin Việt Today

Tết Nguyên đán – dịp lễ hội lớn của người Việt Nam, vào dịp này nhiều nghi thức và lễ cúng sẽ được thực hiện không chỉ chứa đựng những nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn thể hiện những ước muốn trong năm mới của người dân. Trong đó, với người Việt gốc Hoa lễ cúng vía tiên sư (vía Ngọc Hoàng, vía trời) diễn ra mùng 9 tháng giêng hàng năm là một phong tục độc đáo, ý nghĩa để cầu mong bình an cho gia đình.

Theo quan niệm dân gian của người Việt gốc Hoa (Quảng Đông), mùng 9 Tết là ngày cúng tiên sư bổn mạng. Tiên sư ở đây có nghĩa là danh xưng của ông tổ khai phá ra một nghề nào đó rồi truyền lại cho thế hệ sau (Thánh Sư, Nghệ Sư). Vào ngày này, mọi người tổ chức lễ cúng giỗ ở miếu phường hoặc cúng riêng tại nhà nhằm bày tỏ lòng tưởng nhớ ông Tổ nghề của gia đình.

Mâm cúng dâng Ngọc Hoàng ngày mùng 9 Tết

Cũng trong văn hóa tín ngưỡng người Việt gốc Hoa, con số ngày mùng 9 biểu thị cho sự bao la, che chở rộng lớn của 9 phương trời. Đồng thời, cho rằng người đầy đủ quyền năng điều khiển trời đất, giúp vạn vật sinh sôi nảy nở chỉ có Ngọc Hoàng, vì vậy ngày này được người xưa chọn làm ngày cúng vía Ngọc Hoàng. Bằng một nghi lễ đơn giản những chứa đựng ý nghĩa trang trọng, thiêng liêng, thể hiện ước mong khởi đầu năm mới nhiều hy vọng. Ngoài ra, trong dịp cúng tiên sư, cúng vía Ngọc Hoàng mọi người thường cầu nguyện, xin thần phật 9 phương trời ban phước lành, bình an và may mắn. Đặc biệt, đối với người nông dân, đây còn là cơ hội để họ cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Lễ cúng vía ý nghĩa này được bắt đầu vào giờ Tý (từ 23h đến 1h sáng) khi mặt trời còn chưa mọc. Các lễ vật dâng cúng gồm “lục lễ”: Hương, đăng, hoa, trà, quả, phẩm. Trong đó, bộ ba “hương – đăng – hoa” là nén nhang, đèn cầy và hoa tươi được chuẩn bị giống như những lễ cúng thông thường. Riêng phần “trà” bắt buộc phải chọn loại trà khô, rót vào trong 9 chiếc chén hoặc ly nhỏ để dâng lên Ngọc Hoàng. Về phần “phẩm” sẽ có một số loại thực phẩm tiêu biểu như: bột khoai mì, bột báng kim, nấm đông cô,… tất cả đều dùng số lẻ 5, 7 hoặc 9. Bên cạnh đó, còn cần chuẩn bị mía và tháp đường, vàng mã cũng như những bài văn khấn để lễ cúng được diễn ra tốt đẹp.

Lam Chi