Hải Dương – Wikipedia tiếng Việt

Hải Dương là một tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Hồng, Việt Nam [2][3].

Năm 2021, Hải Dương là đơn vị chức năng hành chính Nước Ta đông thứ 8 về số dân với 1.936.774 người [ 4 ], vận tốc tăng trưởng GRDP đạt 8,5 %. GRDP đạt 149.700 tỉ đồng ( tương ứng với 6,480 tỉ USD ), GRDP trung bình đầu người đạt 77 triệu đồng ( tương ứng với 3.347 USD ) .Hải Dương thuộc Vùng kinh tế tài chính trọng điểm Bắc bộ. Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Hải Dương ( hiện là đô thị loại I ), cách TP. hà Nội TP.HN 57 km về phía Tây, cách TT thành phố TP. Hải Phòng 45 km về phía Đông .

Theo quy hoạch năm 2007, Hải Dương nằm trong vùng thủ đô với vai trò là một trung tâm công nghiệp của toàn vùng[5].

Vị trí địa lý[sửa|sửa mã nguồn]

Hải Dương là một tỉnh thuộc Đồng bằng sông Hồng, trải dài từ 20 ° 43 ‘ đến 21 ° 14 ‘ độ vĩ Bắc, 106 ° 03 ‘ đến 106 ° 38 ‘ độ kinh Đông .Trung tâm hành chính của tỉnh là thành phố Hải Dương, cách TT Hà Nội Thủ Đô TP.HN khoảng chừng 57 km về phía tây, cách TT thành phố Hải Phòng Đất Cảng khoảng chừng 45 km về phía đông, có vị trí địa lý :

Các điểm cực của tỉnh Hải Dương :[sửa|sửa mã nguồn]

Hải Dương có diện tích quy hoạnh 1.662 km², là tỉnh có diện tích quy hoạnh trung bình trong số những tỉnh thành ở Nước Ta, được chia làm 2 vùng : vùng đồi núi và vùng đồng bằng. Vùng đồi núi nằm ở phía bắc của tỉnh, chiếm khoảng chừng 11 % diện tích quy hoạnh tự nhiên ở 15 phường xã thuộc thành phố Chí Linh là Hưng Đạo, Phả Lại, Bắc An, Hoàng Hoa Thám, Bến Tắm, Văn An, Văn Đức, Thái Học, An Lạc, Hoàng Tân, Cộng Hòa, Sao Đỏ, Lê Lợi, Hoàng Tiến, Chí Minh ; 17 phường xã thuộc thị xã Kinh Môn là Quang Thành, Lê Ninh, Bạch Đằng, Lạc Long, Phạm Thái, Hiệp Hòa, Thượng Quận, Hoành Sơn, Tân Dân, Minh Tân, Duy Tân, An Sinh, An Phụ, Phú Thứ, Hiệp Sơn, An Lưu, Hiệp An. Đây là vùng đồi núi thấp, tương thích với việc trồng cây ăn quả, cây lấy gỗ và cây công nghiệp ngắn ngày. Vùng đồng bằng còn lại chiếm 89 % diện tích quy hoạnh tự nhiên do phù sa sông Tỉnh Thái Bình bồi đắp, đất phì nhiêu, thích hợp với nhiều loại cây xanh, sản xuất được nhiều vụ trong năm .
Hải Dương nằm trong vùng khí hậu cận nhiệt đới gió mùa ẩm, chia làm 4 mùa rõ ràng ( mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, mùa đông ) .Vào tiến trình từ tiết lập xuân đến tiết thanh minh ( khoảng chừng đầu tháng 2 – đầu tháng 4 dương lịch ) có hiện tượng kỳ lạ mưa phùn và nồm là quá trình chuyển tiếp từ mùa khô sang mùa mưa. Mùa mưa lê dài từ tháng 5 đến tháng 9 hàng năm .

• Lượng mưa trung bình hàng năm: 1.300 – 1.700 mm. Các huyện, thị phía Bắc tỉnh có lượng mưa thấp dưới 1500mm do địa hình khuất dãy núi Đông Triều và dãy núi Kinh Môn. Khu vực phía Bắc tỉnh Hải Dương cùng với phía Đông tỉnh Bắc Giang, Lạng Sơn, phía Đông tỉnh Cao Bằng là những khu vực khuất gió mùa mùa hạ, nhận được ít hơi ẩm, nên lượng mưa trung bình năm thường thấp hơn các nơi khác cùng ở miền Bắc. Thành phố Hải Dương có lượng mưa trung bình năm thấp nhất so cùng các thành phố ở vùng đồng bằng sông Hồng.
• Nhiệt độ trung bình: 23,3 °C
• Số ngày trời nắng trong năm: 1.600 – 1750 giờ (cao ở các huyện phía Bắc, giảm dần tại các huyện phía Nam)
• Độ ẩm tương đối trung bình: 85 – 87%

Khí hậu thời tiết thuận tiện cho sản xuất nông nghiệp, gồm có cây lương thực, thực phẩm và cây ăn quả, đặc biệt quan trọng là sản xuất cây rau màu vụ đông .
Các tài nguyên chính :

• Đá vôi xi măng ở Kinh Môn, trữ lượng 200 triệu tấn, hàm lượng CaCO3 từ 90 – 97%. Đủ để sản xuất 4 đến 5 triệu tấn xi măng/năm trong thời gian 50 – 70 năm.
• Cao lanh ở Kinh Môn, Chí Linh trữ lượng 400.000 tấn, hàm lượng Fe2O3: 0,8 – 1,7%; Al2O3: 17 – 19% cung cấp nguyên liệu cho sản xuất đồ sứ.
• Đất sét chịu lửa ở Chí Linh, trữ lượng 8 triệu tấn, chất lượng tốt; hàm lượng Al2O3: 23,5 – 28%, Fe2O3: 1,2 – 1,9% cung cấp nguyên liệu sản xuất gạch chịu lửa.
• Bô xít ở Kinh Môn, trữ lượng 200.000 tấn; hàm lượng Al2O3: từ 46,9 – 52,4%, Fe2O3: từ 21 – 26,6%; SiO2 từ 6,4 – 8,9%.

Xuất xứ tên gọi Hải Dương[sửa|sửa mã nguồn]

Tên gọi Hải Dương ( 海 陽 ) chính thức có từ năm 1469 [ 6 ]. Hải ( 海 ) là biển. Dương ( 陽 ) là ánh sáng, ánh mặt trời. Hải Dương nằm ở phía đông kinh thành Thăng Long. Hướng Đông cũng là hướng mặt trời mọc. Vì vậy Hải Dương có nghĩa là ” ánh mặt trời biển Đông ” hay ” ánh sáng từ miền duyên hải ( phía đông ) chiếu về ” .Thời phong kiến ( trước năm 1887 ), Hải Dương là một miền đất to lớn, phía tây đến Bần Yên Nhân, Đạo Khê – bên cầu Lực Điền ( thuộc Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên ), phía đông đến vùng biển An Dương ( nay thuộc thành phố TP. Hải Phòng ), phía bắc từ Trạm Điền xuống núi Tam Ban, Yên Tử ( nay thuộc tỉnh Quảng Ninh ), phía nam đến Tứ Kỳ, Vĩnh Bảo. Miền đất Hải Dương luôn ở vị trí kế hoạch trong sự nghiệp kiến thiết xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong ” Dư địa chí “, Nguyễn Trãi đã nhìn nhận Hải Dương là trấn thứ nhất trong bốn kinh trấn và là phên giậu phía đông của kinh thành Thăng Long .
Lãnh thổ Hải Dương thời phong kiến ( trước 1888 )

Lỵ sở của Hải Dương[sửa|sửa mã nguồn]

1. Từ thời Hùng Vương đến cuối thời Trần, lỵ sở của Hải Dương đặt thành Dền ( Ngọc Lặc, Tứ Kỳ ) .2. Từ cuối đời Trần đến năm 1740, lỵ sở chuyển sang đặt tại Dinh Vạn ( Thành Vạn ) thuộc thôn Kiều Quan, xã Mặc Động, huyện Chí Linh .3. Từ năm 1740 – 41 ( sau cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Tuyển, Nguyễn Cừ ở đất Ninh Xá ) đến năm 1804, lỵ sở đặt ở ở Dinh Dậu ( Mao Điền – Cẩm Giàng )4. Từ năm 1804 đến nay đặt ở Thành Đông ( trấn Hàm ), huyện Cẩm Giàng ( nay là thành phố Hải Dương ) .
Như vậy, khu vực Thành Dền có lịch sử vẻ vang truyền kiếp ; trong khi Chí Linh cũng có thời hạn là lỵ sở Hải Dương khá dài xấp xỉ 400 năm .

Lịch sử hành chính[sửa|sửa mã nguồn]

Đời Hùng Vương, địa phận tỉnh Hải Dương thời nay thuộc bộ Dương Tuyền, thời nhà Tần thuộc Tượng Q., thời nhà Hán thuộc Q. Giao Chỉ, thời Đông Ngô thuộc Giao Châu, nhà Đường đặt ra Hải Môn trấn, sau đổi thành Hồng Châu .Nhà Đinh chia làm đạo, vùng Hải Dương vẫn mang tên là Hồng Châu, nhà Tiền Lê cũng theo như nhà Đinh .Thời Nhà Lý đổi thành lộ Hồng, sau đổi thành lộ Hải Đông .Đến thời Nhà Trần đổi lại thành lộ Hồng, rồi lại đổi thành lộ Hải Đông. Sau đó đổi làm 4 lộ : Hồng Châu thượng, Hồng Châu hạ và Nam Sách thượng, Nam Sách hạ, ( còn gọi chung là Nam Sách Giang ) .Năm Quang Thái thứ 10 ( 1397 ), vua Trần Thuận Tông đổi lộ Hải Đông thành trấn Hải Đông .Thời kỳ thuộc Minh ( 1407 – 1427 ), vùng đất Hải Dương thuộc hai phủ Lạng Giang và Tân An .Thời Nhà Hậu Lê, niên hiệu Thuận Thiên ( 1428 – 1433 ), vua Lê Thái Tổ cho thuộc Đông Đạo .Khoảng niên hiệu Diên Ninh ( 1454 – 1459 ), vua Lê Nhân Tông chia lại thành 2 lộ là Nam Sách thượng và Nam Sách hạ .Năm Quang Thuận thứ 7 ( 1466 ), vua Lê Thánh Tông đặt thừa tuyên Nam Sách .Năm 1469 đổi làm thừa tuyên Hải Dương. Danh xưng Hải Dương chính thức sinh ra, lúc này Lỵ sở đặt tại Trấn Doanh Vạn, Ải Vạn ( hay còn gọi là Dinh Vạn ) Xã Mạc Động huyện Chí Linh đây là TT hành chính của thừa tuyên Hải Dương đến năm 1739 .Năm Hồng Đức thứ 21 ( 1490 ) đổi làm xứ Hải Dương .Năm Hồng Thuận thứ nhất ( 1509 ), vua Lê Tương Dực đổi làm trấn Hải Dương .Từ năm 1527 đến năm 1592, Nhà Mạc gọi là đạo Hải Dương. Năm 1529, Mạc Thái Tổ ( Mạc Đăng Dung ) trao ngôi vua cho con là Mạc Đăng Doanh còn Mạc Đăng Dung làm Thái thượng hoàng về Cổ Trai, lấy Nghi Dương làm Dương Kinh, trích phủ Thuận An ở Kinh Bắc và những phủ Khoái Châu, Tân Hưng, Kiến Xương, Tỉnh Thái Bình ở Sơn Nam cho phụ thuộc vào Dương Kinh .Đời nhà Lê trung hưng, khoảng chừng niên hiệu Quang Hưng ( 1578 – 1599 ), vua Lê Thế Tông đổi làm trấn theo nguyên như cũ .Năm Cảnh Hưng thứ 2 ( 1741 ), vua Lê Hiển Tông chia làm 4 đạo : Thượng Hồng, Hạ Hồng, Đông Triều và An Lão .Nhà Tây Sơn đem phủ Kinh Môn thuộc Hải Dương đổi thuộc vào Yên Quảng .Năm 1802, vua Gia Long đem Kinh Môn thuộc về trấn cũ và cho chịu ràng buộc vào Bắc Thành .Năm 1804, đời vua Gia Long, lỵ sở Hải Dương được chuyển từ Mao Điền ( Cẩm Giàng ) về tổng Hàn Giang ( thuộc thành phố hải Dương ngày này ), đặt trên vùng đất cao thuộc ngã ba sông Tỉnh Thái Bình và sông Sặt với tiềm năng trấn thành án ngữ vùng biên hải phía đông Kinh đô Thăng Long, vì thế có tên gọi là Thành Đông, nghĩa là đô thị ở phía đông .Năm Minh Mạng thứ 3 ( 1822 ), đổi phủ Thượng Hồng làm phủ Bình Giang, phủ Hạ Hồng làm phủ Ninh Giang, còn hai đạo Đông Triều và An Lão thì đặt làm hai huyện .Năm Minh Mạng thứ 12 ( 1831 ) chia thành một tỉnh độc lập và đổi làm tỉnh Hải Dương gồm 5 phủ và 19 huyện .
Bản đồ tỉnh Hải Dương năm 1891Năm 1887, thực dân Pháp tách một số ít huyện ven biển của Hải Dương, đặt thành tỉnh TP. Hải Phòng. Ngày 19 tháng 7 năm 1888, Tổng thống Pháp Sadi Carnot ký sắc lệnh xây dựng thành phố TP. Hải Phòng và Thành Phố Hà Nội – thành phố TP. Hải Phòng chính thức có tên trên map Liên bang Đông Dương. Theo sắc lệnh thành phố TP. Hải Phòng được tách ra từ tỉnh Hải Phòng Đất Cảng, phần còn lại của tỉnh Hải Phòng Đất Cảng lập thành tỉnh Kiến An .Năm 1923, Toàn quyền Đông Dương quyết định hành động xây dựng thành phố Hải Dương .
Thị trấn Ninh Giang, tỉnh Hải Dương thời Pháp thuộc. Phu Ninh Giang Rue principale Hải Dương trong một bưu thiếp của Pháp đầu thế kỷ 20Tháng 3 năm 1947, chia thành phố Hải Dương thành 2 Q. rồi quay trở lại thành thị xã .Năm 1968, tỉnh Hải Dương sáp nhập với Hưng Yên thành tỉnh Hải Hưng, tỉnh lỵ là thị xã Hải Dương .Năm 1977, hợp nhất 2 huyện Cẩm Giàng và Bình Giang thành huyện Cẩm Bình. [ 7 ]Năm 1979, hợp nhất 2 huyện Gia Lộc và Tứ Kỳ thành huyện Tứ Lộc ; hợp nhất 2 huyện Kim Thành và Kinh Môn thành huyện Kim Môn ; hợp nhất 2 huyện Nam Sách và Thanh Hà thành huyện Nam Thanh ; hợp nhất 2 huyện Ninh Giang và Thanh Miện thành huyện Ninh Thanh. [ 8 ]Ngày 27 tháng 1 năm 1996, chia 2 huyện Tứ Lộc và Ninh Thanh thành 4 huyện như cũ. [ 9 ]Ngày 6 tháng 11 năm 1996, tái lập tỉnh Hải Dương từ tỉnh Hải Hưng. Khi tách ra, tỉnh Hải Dương có 9 đơn vị chức năng hành chính gồm thị xã Hải Dương và 8 huyện : Cẩm Bình, Chí Linh, Gia Lộc, Kim Môn, Nam Thanh, Ninh Giang, Thanh Miện, Tứ Kỳ. [ 10 ]Ngày 17 tháng 2 năm 1997, chia lại những huyện Cẩm Bình, Kim Môn và Nam Thanh thành 6 huyện như cũ. [ 11 ]Ngày 6 tháng 8 năm 1997, chuyển thị xã Hải Dương thành thành phố Hải Dương. [ 12 ]Ngày 17 tháng 5 năm 2009, thành phố Hải Dương được công nhận là đô thị loại II. [ 13 ]Ngày 12 tháng 2 năm 2010, chuyển huyện Chí Linh thành thị xã Chí Linh. [ 14 ]

Ngày 1 tháng 3 năm 2019, chuyển thị xã Chí Linh thành thành phố Chí Linh.[15]

Ngày 17 tháng 5 năm 2019, Thủ tướng nhà nước ban hành Quyết định số 580 / QĐ-TTg công nhận thành phố Hải Dương lan rộng ra đạt tiêu chuẩn đô thị loại I thường trực tỉnh Hải Dương. [ 16 ]Ngày 1 tháng 11 năm 2019, chuyển huyện Kinh Môn thành thị xã Kinh Môn. [ 17 ]Tỉnh Hải Dương có 2 thành phố, 1 thị xã và 9 huyện như lúc bấy giờ .
Tỉnh Hải Dương có 12 đơn vị chức năng hành chính cấp huyện thường trực, gồm có 2 thành phố, 1 thị xã và 9 huyện với 235 đơn vị chức năng hành chính cấp xã, gồm có 47 phường, 178 xã và 10 thị xã. [ 18 ]
Năm 2020 Tỉnh Hải Dương có 1.936.774 người. Đây cũng là tỉnh đông dân nhất Bắc Bộ ( nếu không tính TP. Hà Nội và Hải Phòng Đất Cảng – 2 thành phố thường trực Trung ương ). Thành phần dân số :

• Nông thôn: 65,8%
• Thành thị: 34,2%.

Tính đến ngày 1 tháng 4 năm 2019, toàn tỉnh có 6 tôn giáo khác nhau, đạt 62.274 người. Nhiều nhất là Công giáo có 52.812 người, tiếp theo là Phật giáo có 9.290 người, đạo Tin Lành có 163 người. Còn lại những tôn giáo khác như : Hồi giáo có bảy người, Phật giáo Hòa Hảo và đạo Cao Đài mỗi tôn giáo chỉ có một người. [ 19 ]
khu đô thị Đỉnh Long, đường Trường Chinh, phường Tân Bình, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải DươngTrên cơ sở số liệu ước tính được Tổng cục Thống kê công bố, Tổng sản phẩm trên địa phận tỉnh ( GRDP theo giá 2010 ) ước tăng 8,6 % so với cùng kỳ năm trước và là mức tăng thấp thứ 2 ( năm năm ngoái – 8,2 % ) trong vòng 5 năm trở lại đây, cao hơn trung bình cả nước ( ước tăng gần 7,0 % ) ; thấp hơn 1 số ít tỉnh lân cận như TP. Hải Phòng, Quảng Ninh, Hà Nam, Tỉnh Ninh Bình ; trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp, thủy hải sản ( NLTS ) giảm 3,1 % ; công nghiệp – kiến thiết xây dựng tăng 11,9 % ( công nghiệp + 12,2 %, kiến thiết xây dựng + 10,1 % ) ; dịch vụ tăng 6,7 % .Đóng góp vào tăng trưởng chung 8,6 %, nhóm ngành NLTS làm giảm 0,3 điểm % ; công nghiệp, thiết kế xây dựng góp phần 6,7 điểm % ( trong đó, công nghiệp góp phần 6,1 điểm %, thiết kế xây dựng góp phần 0,6 điểm % ) ; dịch vụ góp phần 2,2 điểm % .Cơ cấu kinh tế tài chính liên tục chuyển dời theo hướng tích cực, giảm tỷ trọng nông, lâm nghiệp, thủy hải sản, tăng tỷ trọng khu vực công nghiệp – kiến thiết xây dựng và dịch vụ ; cơ cấu tổ chức kinh tế tài chính ước đạt 8,8 % – 59,7 % – 31,5 % ( năm 2018 là 9,9 % – 57,3 % – 32,8 % ) .Ngành NLTS năm 2018 tăng trưởng cao ( + 5,9 % ) nên góp phần làm tăng GRDP 0,7 điểm % ; tuy nhiên năm 2019 ước giảm 3,1 % đã kéo ” lùi ” tăng trưởng của tỉnh xuống 0,3 điểm %. Đây là nguyên do chính làm cho GRDP của tỉnh tăng thấp hơn năm trước 0,7 điểm % ( NLTS làm giảm 1 điểm % ) ; nguyên do do giá trị, sản lượng cây lúa, cây vải giảm, chăn nuôi bị tác động ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi .Ngành công nghiệp, kiến thiết xây dựng của tỉnh vẫn duy trì mức tăng trưởng cao, trong đó, ngành công nghiệp chế biến, sản xuất liên tục chứng minh và khẳng định là điểm sáng, động lực chính của tăng trưởng kinh tế tài chính với mức tăng cao 13,5 %, đó là nhờ sự góp phần nòng cốt của những ngành sản xuất mẫu sản phẩm điện tử ; ngành sản xuất phục trang ; ngành sản xuất bê tông và những mẫu sản phẩm từ xi-măng … Ngành thiết kế xây dựng vẫn duy trì mức tăng trưởng cao, vận tốc tăng 10,1 %, góp phần 0,6 điểm Phần Trăm vào mức tăng trưởng chung .

Về thu hút đầu tư trong nước, năm 2019, đã chấp thuận đầu tư cho 192 dự án trong nước ngoài khu công nghiệp (gồm: 128 dự án mới và 64 dự án điều chỉnh), tổng số vốn đầu tư thu hút khoảng 10.764,6 tỷ đồng, thu hồi 23 dự án.

Tập tin:KhudothisinhthaiThanhcong.jpg khu đô thị sinh thái Thành Công phường Hiệp An, thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương

Về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, đã thu hút được 808,3 triệu USD tăng 25% so với cùng kỳ năm 2018. Trong đó cấp mới cho 65 dự án với số vốn đăng ký 461,1 triệu USD; điều chỉnh tăng vốn đầu tư cho 30 lượt dự án với số vốn tăng thêm 362,2 triệu USD. Tổng vốn đầu tư thực hiện ước đạt 700 triệu USD. Trên địa bàn tỉnh Hải Dương hiện có 451 dự án đầu tư nước ngoài, với tổng vốn 8.382,4 triệu USD.

Năm 2019, quy mô kinh tế tài chính Hải Dương đứng thứ 5 trong khu vực những tỉnh trọng điểm kinh tế tài chính Bắc bộ, đứng thứ 11 trong cả nước, thu nhập trung bình đầu người đứng thứ 19 và thu ngân sách Nhà nước đạt 20.024 tỷ đồng – là một trong 16 tỉnh, thành tự cân đối thu chi ngân sách từ năm 2017 .

Đặc sản:

Di tích – danh thắng[sửa|sửa mã nguồn]

Một số di tích lịch sử được Bộ văn hóa truyền thống thông tin xếp hạng ( gắn liền với nhân vật lịch sử vẻ vang, sự kiện lịch sử vẻ vang hay văn hóa truyền thống địa phương ) :
Một số liên hoan chính gắn liền với nhân vật, sự kiện lịch sử dân tộc và tục thờ mẫu, tứ phủ trong hội đồng :

• Lễ hội Côn Sơn 16-20 tháng Tám (Cộng Hòa, Chí Linh)
• Lễ hội đền Kiếp Bạc 18-20 tháng Tám (Hưng Đạo, Chí Linh)
• Lễ hội đền Cao 22-24 tháng Giêng (An Lạc, Chí Linh)
• Lễ hội đền Yết Kiêu 15-1 (Thông Quát, Gia Lộc)
• Lễ hội Tuần Tranh 14-2 (Đồng Tâm, Ninh Giang)

Nghệ thuật chèo ở Hải Dương[sửa|sửa mã nguồn]

Trong Tứ chiếng chèo đồng bằng sông Hồng thì Hải Dương là trung tâm của chiếng chèo Đông (vùng đất gồm Hải Dương, Hải Phòng, đông Hưng Yên, tây Quảng Ninh ngày nay). Hải Dương là cái nôi chèo lớn của Việt Nam với những tên tuổi như Huyền Nữ Phạm Thị Trân và các cố NSND Trùm Thịnh, Trùm Bông, cố NSND Trịnh Thị Lan, cố NSND Nguyễn Thị Minh Lý, NSND Minh Huệ, NSND Thúy Mơ… Đặc biệt, Nghệ nhân Phạm Thị Trân đã được vua Đinh Tiên Hoàng phong chức Ưu Bà và giao cho việc dạy múa hát trong cung đình và cho quân lính. Bà được được ghi danh là Tổ nghề đầu tiên trong lịch sử sân khấu chèo Việt Nam.

Nghệ thuật chèo được hình thành từ thế kỷ 10 tại Kinh đô Hoa Lư ( Tỉnh Ninh Bình ) dưới thời nhà Đinh. Ưu bà Phạm Thị Trân đã truyền dạy thẩm mỹ và nghệ thuật chèo cho cung nữ và quân lính. Sau đó chèo tăng trưởng rộng ra chủ quyền lãnh thổ Đại Cồ Việt ( vùng châu thổ Bắc Bộ và những tỉnh Thanh – Nghệ – Tĩnh trở ra ). Vào thế kỷ 15, vua Lê Thánh Tông đã không được cho phép màn biểu diễn chèo trong cung đình. Chèo trở về với nông dân, gắn liền với hoạt động và sinh hoạt đời sống, hội hè của người Việt .Nghệ thuật chèo Đồng bằng sông Hồng trở thành cái nôi chèo với Tứ chiếng chèo Đông, Đoài, Nam, Bắc. Chiếng Chèo là những phường Chèo hoạt động giải trí trong một vùng văn hóa truyền thống, địa lý nhất định. Phong trào hát chèo xưa phân vùng chèo châu thổ sông Hồng thành 4 chiếng chèo Đông, chèo Đoài, chèo Nam, chèo Bắc với kinh đô Thăng Long – TP. Hà Nội ở vị trí TT. Mỗi chiếng có những ” ngón nghề ” riêng, kỹ thuật riêng, khó lưu truyền và tăng trưởng ra đến bên ngoài do sự khác nhau trong phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật dựa trên cơ sở dân ca, dân vũ và văn hóa truyền thống địa phương, chỉ người trong chiếng mới diễn được với nhau. Chiếng chèo Đông gồm khu vực những tỉnh Hải Dương, Hải Phòng Đất Cảng, Quảng Ninh và phía đông bắc Hưng Yên .Số liệu thống kê những hội diễn ở Hải Dương năm 2020 cho thấy có tới 80 % số tiết mục là chèo, 20 % số tiết mục còn lại là ca nhạc, múa. Có những đội chèo có tới trên 50 năm liên tục hoạt động giải trí như An Bình, Nam Hưng ( Nam Sách ), Nhân Quyền, Kiến Quốc ( Bình Giang ), An Lạc ( Chí Linh ), Bông Sen ( Kinh Môn ). Riêng ở xã An Bình từ một đội chèo của toàn xã, nay đã tăng trưởng lên 4 CLB văn nghệ ở 4 thôn, mỗi CLB có trên 30 diễn viên, nhạc công, người trẻ nhất 30 tuổi, cao nhất 82 tuổi .Nhà hát Chèo Hải Dương là đơn vị chức năng thẩm mỹ và nghệ thuật chuyên nghiệp của tỉnh Hải Dương ; có công dụng tổ chức triển khai trình diễn, điều tra và nghiên cứu, link, hướng dẫn, truyền nghề về thẩm mỹ và nghệ thuật chèo nhằm mục đích cung ứng nhu yếu chiêm ngưỡng và thưởng thức nghệ thuật và thẩm mỹ của mọi những tầng lớp nhân dân, góp thêm phần bảo tồn và tăng trưởng nghệ thuật và thẩm mỹ truyền thống lịch sử của dân tộc bản địa .

Giáo dục đào tạo – Y tế[sửa|sửa mã nguồn]

Hải Dương là đất học từ thời xưa, vùng đất Xứ Đông này là quê nhà của nhiều nho sĩ, Trạng nguyên Nước Ta và Thủ khoa Đại Việt. Trong thời kì phong kiến Hải Dương có 12 Trạng nguyên ( tính theo đơn vị chức năng hành chính mới, 15 vị tính theo đơn vị chức năng hành chính cũ ) đứng thứ hai cả nước ( sau TP Bắc Ninh ) và có 3 Thủ khoa Đại Việt, hàng ngàn tiến sỹ, bảng nhãn, thám hoa .Nằm bên đường quốc lộ 5, cách thành phố Hải Dương 15 km về phía bắc, thuộc xã Cẩm Điền, huyện Cẩm Giàng ( Hải Dương ), văn miếu Mao Điền được biết tới là một trong số ít văn miếu hàng tỉnh còn sống sót ở Nước Ta. Lịch sử của văn miếu khởi đầu từ hơn 500 năm về trước. Từ giữa thế kỷ 15 cho đến khoa thi sau cuối của nhà Nguyễn, nơi đây trở thành nơi thi hương của vùng trấn Hải Dương. Đặc biệt trong thời Nhà Mạc ( 1527 – 1593 ) đã bốn lần tổ chức triển khai thi đại khoa ở Mao Điền. Chỉ đứng sau Văn Miếu – Văn Miếu, với hơn 500 năm sống sót và thờ hơn 600 vị tiến sỹ, văn miếu Mao Điền đã trở thành niềm tự hào về truyền thống lịch sử hiếu học của con người Xứ Đông .Nền giáo dục hiện tại của Hải Dương được xem là một trong cái nôi giảng dạy nhân tài của Nước Ta. Nhiều học viên gốc từ Hải Dương đã đạt giải cao trong những kỳ thi Olympic Quốc tế. Trong kỳ thi toán Quốc tế, điển hình nổi bật như Đinh Tiến Cường [ 20 ] huy chương vàng toán Quốc tế năm 1989 với số điểm tuyệt đối 42/42, hiện tại là giáo sư toán học tại Đại học Paris 6 [ 21 ] .
Trường tầm trung nghề Nước Ta – Canada. Phường Cộng Hòa, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải DươngTrong những kỳ thi Cao đẳng và Đại học, cũng như những kỳ thi học viên giỏi vương quốc. Hải Dương luôn trong nhóm đứng vị trí số 1 của Nước Ta. Trong kỳ thi học viên giỏi vương quốc 2012, Hải Dương đứng thứ 5 cả nước ( theo đơn vị chức năng tỉnh thành ) về tổng số huy chương [ 22 ] .Trên địa phận Hải Dương có những trường Đại học và cao đẳng :
Ở Hải Dương có hàng chục bệnh viện ship hàng cho người dân, trong đó một số ít bệnh viện điển hình nổi bật như :

1. Bệnh viện Đại học Kỹ thuật Y tế Hải Dương
2. Bệnh viên Đa khoa tỉnh Hải Dương
3. Bệnh viện Quân Y 7
4. Bệnh viện Nhi Hải Dương
5. Bệnh viện Phụ sản Hải Dương
6. Bệnh viện Nhiệt Đới Hải Dương
7. Bệnh viện Mắt và da liễu Hải Dương.
8. Bệnh viện Phục hồi chức năng Hải Dương
9. Bệnh viện Phổi Hải Dương
10. Bệnh viện Y học cổ truyền Hải Dương.
11. Bênh viện Đa khoa Hòa Bình
12. Bệnh viện Tâm thần Hải Dương
13. Bệnh viện Phong-Chí Linh
14. Bệnh viện Đa khoa khu vực Nhị Chiểu

15. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh ( CDC Hải Dương )16. Các Trung tâm Y tế của Thành phố, Thị xã và những huyện trong tỉnh
Hải Dương là tỉnh có nhiều đoạn quốc lộ chạy qua :
Quốc lộ 5 đoạn chạy qua Hà Nội – Hưng Yên – Hải Dương – Hải Phòng

Nhà thờ Giáo xứ Kẻ Sặt, thị trấn Kẻ Sặt, huyện Bình Giang, tỉnh Hải DươngHải Dương có tuyến đường sắt TP.HN – Hải Phòng Đất Cảng chạy song song với đường 5, luân chuyển sản phẩm & hàng hóa, hành khách qua 7 ga trong tỉnh Hải Dương. Ngoài ra còn có tuyến đường tàu Yên Viên – Cái Lân chạy qua Chí Linh, là tuyến đường luân chuyển hàng lâm, nông, thổ sản ở những tỉnh miền núi phía bắc ra quốc tế qua cảng Cái Lân ( Quảng Ninh ), cũng như hàng nhập khẩu và than cho những tỉnh này .
Hải Dương có 16 tuyến sông chính nối với những sông nhỏ dài 400 km ; những loại tàu, thuyền trọng tải 500 tấn hoàn toàn có thể qua lại. Cảng Cống Câu hiệu suất 300.000 tấn / năm và mạng lưới hệ thống bến bãi rộng lớn cung ứng về vận tải đường bộ hàng hoá bằng đường thuỷ một cách thuận tiện. Hệ thống giao thông vận tải trên là điều kiện kèm theo cho việc giao lưu kinh tế tài chính từ trong tỉnh đi cả nước và quốc tế thuận tiện. Hiện tại trên địa phận tỉnh Hải Dương có 12 tuyến sông do Trung ương quản trị như Sông Tỉnh Thái Bình, sông Thương, sông Luộc, sông Kinh Thầy, sông Kinh Môn, … Tổng chiều dài 274,5 km, trong đó có sông Tỉnh Thái Bình, sông Luộc là những tuyến đường thuỷ quan trọng của khu vực đồng bằng sông Hồng .

Các tuyến xe buýt[sửa|sửa mã nguồn]

Hiện tại, có tổng thể 16 tuyến xe buýt xuất phát từ thành phố Hải Dương đi đến TT những huyện trong tỉnh Hải Dương và những tỉnh, thành lân cận .

• Các tuyến xuất phát từ Bến xe Hải Dương:
  • 202 Hải Dương – Hà Nội
  • 206 Hải Dương – Hưng Yên
  • 216 Hải Dương – Sặt – Hưng Yên
• Các tuyến xuất phát từ Bến xe Hải Tân:
  • 2 TP. Hải Dương – Thanh Hà
  • 19 TP. Hải Dương – Nam Sách
  • 207 Hải Dương – Uông Bí
  • 215 Hải Dương – Lương Tài
  • 217 Hải Dương – Bắc Ninh.
• Các tuyến phố nội đô: Đại lộ Trần Hưng Đạo thành phố Hải Dương
  • 208 Hải Dương – Bắc Giang
  • 209 Hải Dương – Thái Bình
  • 1 TP. Hải Dương – Thanh Hà
  • 18 TP. Hải Dương – Phú Thái – Mạo Khê
  • 8 TP. Hải Dương – Kim Thành
  • 7 TP. Hải Dương – Bóng – Cầu Dầm
  • 5 TP. Hải Dương – Bình Giang – Hà Chợ
• Các tuyến xuất phát từ Điểm đỗ Bắc đường Thanh Niên (Siêu thị Marko cũ):
  • 6 TP. Hải Dương – Bến Trại
  • 9 TP. Hải Dương – TT. Tứ Kỳ – Quý Cao – Ninh Giang
  • 27 TP. Hải Dương – Gia Lộc – Ninh Giang.
• Các tuyến xe buýt ngoại tỉnh:
  • BN02 Bắc Ninh – Sao Đỏ (Tần suất 10-20 phút/chuyến, riêng thứ hai 5-20 phút/chuyến Thời gian hoạt động: 5h-21h)

Nguyên chỉ huy[sửa|sửa mã nguồn]

Nhà khách Bạch Đằng

• Nguyễn Trãi ( 1380 – 19 tháng 9 năm 1442 )
• Một khu chợ tại Hải Dương khoảng chừng cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20 thời kỳ Pháp thuộc
• Các Tổng đốc Thành Phố Hà Nội, Hải Dương, Tỉnh Thái Bình khoảng chừng cuối thế kỷ 19 – đầu thế kỷ 20
• Hội trường Trung tâm Văn hóa tỉnh Hải Dương
• Đền Quát ” Yết Kiêu thần từ ” nơi thờ tướng Yết Kiêu thôn Hạ bì, xã Yết Kiêu, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương
• Đài Phát thanh – Truyền hình Hải Dương
• Đền Sượt, phường Thanh Bình, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• Cổng vào Đền Sượt, phường Thanh Bình, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• Nhà thờ lớn Hải Dương, phường Trần Hưng Đạo, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương .
• Nhà tọa lạc kho lưu trữ bảo tàng Hải Dương, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• Phục dựng ngôi nhà cổ của quan nghè Nguyễn Quý Tân tọa lạc tại kho lưu trữ bảo tàng Hải Dương
• Đình Đồng Niên, phường Việt Hòa, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• Cổng tam quan cụm di tích lịch sử đền – chùa Bảo Sài, phường Phạm Ngũ Lão, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• Thủy đình thờ Phật Di Lặc trong cụm di tích lịch sử đền – chùa Bảo Sài, phường Phạm Ngũ Lão, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương
• 

  Chùa Bảo Sài trong cụm di tích đền – chùa Bảo Sài, phường Phạm Ngũ Lão, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương

  Xem thêm: Người Nga và Ukraine ở Việt Nam: Cuộc sống bị xáo trộn và lo lắng vì chiến sự quê nhà – BBC News Tiếng Việt

• Đình Bảo Sài, phường Phạm Ngũ Lão, thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://mix166.vn
Category: Cộng Đồng