Vũng Liêm – Wikipedia tiếng Việt

Vũng Liêm là một huyện ở phía đông tỉnh Vĩnh Long, Việt Nam.

Huyện ở phía Đông Nam của tỉnh Vĩnh Long. Tọa độ địa lý từ 9 ° 56 ’ 23 ” đến 10 ° 10 ’ 42 ” vĩ độ Bắc và từ 106 ° 04 ’ 11 ” đến 106 ° 17 ’ 23 ” kinh độ Đông, có vị trí địa lý :
Vũng Liêm thuộc đồng bằng duyên hải. Có sông Cổ Chiên, Mang Thít và rạch Bưng Trường, Vũng Liêm chảy qua. Điều kiện thuận tiện tăng trưởng nền kinh tế tài chính nông nghiệp. Đồng thời Vũng Liêm là vùng sản xuất nhiều lúa gạo phẩm chất cao và gạo đặc sản nổi tiếng .

Địa hình huyện Vũng Liêm thuộc dạng địa hình đồng bằng do phù sa bồi đắp tạo nên, tương đối bằng phẳng, tiểu địa hình cao ở các xã ven sông Cổ Chiên và sông Măng Thít thấp dần về phía Nam của huyện, chia ra các cấp sau:

• Vùng có cao trình <0,6m chiếm 0,07% diện tích đang sử dụng, phân bố ở xã Hiếu Thành
• Vùng có cao trình từ 0,6 – 0,8m chiếm 7,11% diện tích đang sử dụng, phân bố nhiều ở 2 xã Hiếu Thành và xã Hiếu Nghĩa và phần ít ở các xã còn lại
• Vùng có cao trình từ 0,8 – 1,0m chiếm 21% diện tích đang sử dụng, phân bố ở các xã Trung Thành, Trung Thành Đông, Trung Ngãi, Trung Thành Tây, Hiếu Phụng, Hiếu Thuận, Hiếu Thành, Hiếu Nhơn, Hiếu Nghĩa, Tân Quới Trung và xã Tân An Luông
• Vùng có cao trình từ 1,0 – 1,2m chiếm 44,61% diện tích đang sử dụng, phân bố tập trung ở các xã Trung Hiếu, Trung Thành, Trung Ngãi, Trung Nghĩa, Trung Thành Tây, Thị Trấn, Trung An, Trung Chánh, Trung Hiệp, Quới An và một phần ở Thanh Bình, Quới Thiện và xã Tân An Luông
• Vùng có cao trình từ 1,2 – 1,4m chiếm 24,43% diện tích đang sử dụng, phân bố các xã Thanh Bình, Quới Thiện, Quới An, Trung Hiệp, Trung Thành, Thị Trấn, Trung Thành Tây, Trung Thành Đông, Trung Chánh và xã Tân Quới Trung
• Vùng có cao trình từ 1,4 – 2,0m chiếm 2,78% diện tích đang sử dụng, chỉ có ở thị trấn Vũng Liêm khu vực đất giồng cát.

Vũng Liêm có đặc thù cũng như toàn tỉnh Vĩnh Long, nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa gió mùa, quanh năm nóng, ẩm, có chính sách nhiệt tương đối cao và bức xạ dồi dào, với những đặc trung như sau :

• Nhiệt độ bình quân trong năm biến động từ 27,3 – 28,7 °C, vào mùa khô đặc biệt tháng 4, 5, nhiệt của toàn tỉnh lên cao 35,5 – 38 °C
• Bức xạ trên địa bàn huyện tương đối cao, bình quân số giờ nắng trong một ngày là 7,5 giờ. Bức xạ quang hợp hàng năm đạt 79.600 cal/m². Thời gian chiếu sáng bình quân năm đạt 2.550 – 2.700 giờ/năm
• Độ ẩm không khí bình quân 81 – 85%, tháng có độ ẩm không khí cao nhất là 88% vào tháng 9 và tháng có độ ẩm không khí thấp nhất là 77% vào tháng 3
• Lượng mưa: Số ngày mưa bình quân trong năm là 100 – 115 ngày với lượng mưa trung bình đạt 1.550 – 1.650 mm/năm.

Vũng Liêm chịu tác động ảnh hưởng chính sách bán nhật triều không đều của biển Đông trải qua những sông lớn là sông Cổ Chiên và sông Măng Thít, có đặc tính địa hình rất nhạy cảm với chính sách nước trên sông, rạch, trong ngày có hai con nước lớn, ròng, trong tháng thì có hai con nước rong vào những ngày đầu và giữa của tháng âm lịch. Hệ kinh trục phân bổ khá đều trên toàn huyện với tỷ lệ trung bình trên 13,7 m / ha. Trong khi đó tỷ lệ kinh mương nội đồng trung bình 20 m / ha và phân bổ không đều. Nước ngọt hầu hết quanh năm ( chỉ nhiễm mặn nhẹ diễn ra vài ngày trong năm ở những xã ven sông Cổ Chiên ), tạo thuận tiện cho tưới tiêu trong nông nghiệp, giao thông vận tải thuỷ, ship hàng cho sản xuất và hoạt động và sinh hoạt .

Tài nguyên vạn vật thiên nhiên[sửa|sửa mã nguồn]

Tài nguyên đất[sửa|sửa mã nguồn]

Theo hiệu quả tìm hiểu khảo sát thổ nhưỡng của Chương trình đất Tỉnh Vĩnh Long năm 1990 và hiệu quả tìm hiểu khảo sát, chỉnh lý, nhìn nhận dịch chuyển những đơn vị chức năng đất trên toàn Tỉnh năm 2002, triển khai trên map nền tỷ suất 1 : 25.000 cho thấy đặc thù về tài nguyên đất của huyện có 4 nhóm chính :

• Nhóm đất phù sa: chiếm 31,77% diện tích đang sử dụng, gồm 4 nhóm phụ (18 đơn vị đất), trong đó:

• Đất phù sa chưa phát triển (2 đơn vị đất): chiếm 6,23% nhóm đất phù sa, phân bố ở 2 xã cù lao Thanh Bình, Quới Thiện và xã Trung Thành Đông
• Đất phù sa bắt đầu phát triển (4 đơn vị đất): chiếm 6,89% nhóm đất phù sa, phân bố phần lớn ở 2 xã Trung Thành Đông và Quới An
• Đất phù sa phát triển sâu (6 đơn vị đất): chiếm 46,52% nhóm đất phù sa, phân bố Trung Ngãi, Hiếu Nghĩa, thị trấn Vũng Liêm, Trung Hiệp, Trung Thành Tây
• Đất phù sa phát triển sâu trên chân giồng cát (6 đơn vị đất): chiếm 40,35% nhóm đất phù sa, phân bố Trung Thành, Trung Thành Đông, thị trấn Vũng Liêm, Trung Ngãi, Trung Hiếu.

• Nhóm đất phèn tiềm tàng: chiếm 62,89% diện tích đang sử dụng của huyện, gồm có 5 nhóm phụ (22 đơn vị đất):

• Đất phèn tiềm tàng có tầng sinh phèn trong vòng 50 cm: chiếm 2,26% nhóm đất phèn tiềm tàng, phân bố ở Hiếu Thuận, Hiếu nhơn, Thanh Bình, Quới Thiện
• Đất phèn tiềm tàng có tầng sinh phèn từ 50 đến 80 cm: chiếm 34,28% nhóm đất phèn tiềm tàng, phân bố các xã Thanh Bình, Quới Thiện, Hiếu Nhơn, Hiếu Thuận, Trung Thành Tây, Tân An Luông, Quới An
• Đất phèn tiềm tàng có tầng sinh phèn từ 80 đến 120 cm: chiếm 45,24% nhóm đất phèn tiềm tàng, phân bố các xã Trung Chánh, Hiếu Phụng, Hiếu Nhơn, Hiếu Thuận, Tân An Luông, Trung An, Hiếu Thành
• Đất phèn tiềm tàng có tầng sinh phèn từ 120 đến 150 cm: chiếm 7,49% nhóm đất phèn tiềm tàng, phân bố các xã Hiếu Nhơn, Hiếu Thành, Trung An, Trung Hiệp, Tân An Luông
• Đất phèn tiềm tàng có tầng sinh phèn trên 150 cm: chiếm 10,73% nhóm đất phèn tiềm tàng, phân bố các xã Trung Nghĩa, Trung Ngãi, Hiếu Thành, Hiếu Nghĩa, Trung An, Trung Hiệp.

• Nhóm đất phèn phát triển: chiếm 4,88% diện tích đang sử dụng của huyện, gồm có 2 nhóm phụ (5 đơn vị đất):

• Đất phèn phát triển nông có tầng phèn từ 50 – 80 cm: chiếm 36,07% nhóm đất phèn phát triển, phân bố ở Hiếu Thuận, Hiếu nhơn, Trung Hiếu, Trung An, Hiếu Thành
• Đất phèn phát triển có tầng phèn từ 80 đến 120 cm: chiếm 63,93% nhóm đất phèn phát triển, phân bố các xã Trung Hiếu, Trung An, Hiếu Nhơn, Hiếu Thành, Hiếu Nghĩa.
• Trong đó, nhóm đất phèn tiềm tàng chiếm tỷ lệ cao (62,89%) phân bố tập trung ở các vùng trũng thấp (có tầng sinh phèn xuất hiện trong vòng 50cm đến 120cm).

• Nhóm đất cát giồng: chiếm 0,46% diện tích đất đang sử dụng. Phân bố ở vùng có địa hình cao thuộc xã Trung Thành, thị trấn Vũng Liêm và một phần ít ở Trung Ngãi.

Tài nguyên nước[sửa|sửa mã nguồn]

Nguồn nước mặt: Nguồn nước mặt cung cấp chính cho toàn huyện chủ yếu từ Sông Cổ Chiên thông qua hệ thống các sông nhỏ như sông Măng Thít, Vũng Liêm, Mây Tức và hệ thống kinh rạch nội đồng cung cấp nước cho toàn bộ đất canh tác và sinh hoạt của huyện. Chất lượng nguồn nước được đánh giá như sau:

• Lượng nước mùa kiệt trên sông đủ thỏa mãn cho nhu cầu tưới của cây trồng và sinh hoạt và khả năng tải nước cực đại sông Tiền, sông Cổ Chiên lên tới 12.000 – 19.000m³/s (có chiều rộng từ 800 – 2000m và độ sâu từ 20 – 40m). Sông Măng Thít có chiều rộng trung bình 110 – 150m, chiều sâu từ 8 – 14m, có lưu lượng cực đại và bình quân chảy ra, vào tại 2 cửa: phía Cổ Chiên 1.500 – 1.650m³/s (bình quân 949 – 994m³/s); phía Sông Hậu 525 – 650m³/s (bình quân 310 – 435m³/s)
• Chất lượng nguồn nước có độ PH từ 6,8 – 7,0. Riêng mùa lũ, nguồn nước có lượng phù sa từ 200 – 450 g/m³, qua đó làm tăng độ phì nhiêu đất đai và tăng thêm nguồn lợi thuỷ sản từ tự nhiên trên địa bàn của huyện.

Nguồn nước dưới đất: Nước dưới đất của toàn tỉnh nói chung và của huyện Vũng Liêm nói riêng là khá phong phú, song việc khoanh định phạm vi phân bố và xác định trữ lượng, chất lượng nước để sử dụng cho mục đích sinh hoạt thì hạn chế. Trong những năm gần đây nước dưới đất được khai thác khá nhiều, chủ yếu là quy mô nhỏ và tầng khai thác là các tầng nước nông và đây là nguồn nước cấp cho sinh hoạt của nhiều hộ dân trong huyện. Nhìn chung, nước dưới đất tầng nông có độ cứng hơi cao, có calci carbonate và bị nhiễm mặn, ở một vài khu vực hàm lượng sắt và Asen khá cao. Do khai thác khá nhiều nên phần lớn nguồn nước dưới đất tầng nông có chất lượng khá tốt nhưng đã và đang bị ô nhiễm các thành phần dinh dưỡng, chất hữu cơ.

Tài nguyên tài nguyên[sửa|sửa mã nguồn]

Tài nguyên sét: Theo kết quả điều tra, đánh giá tài nguyên sét trên địa bàn huyện năm 2010 cho thấy, toàn huyện có 27 thân sét phân bố tập trung ở các xã Trung Thành, Trung Hiệp, Quới An, Tân An Luông, Tân Quới Trung, Trung Chánh, Hiếu Phụng, Trung Hiếu, Trung An, Trung Ngãi, Trung Nghĩa, Hiếu Thành và xã Hiếu Nghĩa với diện tích có khả năng khai thác 7.776,5 ha, với tổng tiềm năng tài nguyên khoáng sản sét được đánh giá là 76,687 triệu m³, chiều dày thân sét trung bình là 0,99m và chiều dày tầng phủ trung bình là 0,23m.

Tài nguyên cát lòng sông: Theo kết quả QH thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng tài nguyên cát lòng sông tỉnh Vĩnh Long của công ty cổ phần địa chất và khoáng sản vào năm 2009, trong đó huyện Vũng Liêm có nguồn tài nguyên cát lòng sông khá phong phú, theo khảo sát có 4 thân cát tập trung ở các xã ven sông Cổ Chiên như: Quới An, Thanh Bình, Quới Thiện, Trung Thành Đông, Trung Thành tây với tổng chiều dài hơn 23,8 km, rộng trung bình 200 – 600m, độ dày cát từ 2,4 – 4,24m, chủ yếu là cát hạt nhỏ (0,24 – 0,1mm), hạt trung (0,5 – 0,25mm), cát hạt lớn (2 – 0,5mm) và nhóm bột sét (<0,1mm) với trữ lượng là 12,727 triệu m³.

Tài nguyên nhân văn[sửa|sửa mã nguồn]

Nhân dân Vũng Liêm có truyền thống cuội nguồn cách mạng kiên cường, ngoài kinh nghiệm tay nghề sản xuất nông nghiệp, người dân Vũng Liêm còn có truyền thống cuội nguồn sản xuất tiểu thủ công nghiệp như : trồng lát se lõi lát và dệt chiếu, thảm xuất khẩu, …Dân số của huyện đến năm 2013 là 161.092 người, chiếm 15,48 % tổng dân số toàn tỉnh, tỷ lệ dân số trung bình 520 người / km², thấp hơn tỷ lệ dân số của tỉnh là 684 người / km². Dân số của huyện có 95,92 % sống ở khu vực nông thôn và khoảng chừng 4,08 % ở khu vực đô thị. Ngoại trừ thị xã Vũng Liêm và TT những chợ xã, dân cư của huyện thường phân bổ thành những tuyến dọc theo những trục giao thông vận tải thuỷ bộ, riêng hai xã cù lao, dân cư sống theo hình thức vườn nhà, tương thích với đặc thù tập quán của vùng, thuận tiện về giao thông vận tải thuỷ bộ, về nguồn nước hoạt động và sinh hoạt, tiện canh tiện cư của nhân dân .Phần lớn dân số của huyện sống theo đạo Phật với tục thờ cúng ông bà là một phong tục tập quán thuần tuý, trong đó dân tộc bản địa Kinh chiếm hầu hết 97,5 %, dân tộc người Khơme chiếm 1,7 %, dân tộc bản địa Hoa 0,4 %, còn lại những dân tộc bản địa khác 0,4 %. Đa phần người dân của huyện sống và canh tác sản xuất nông nghiệp, hầu hết trồng lúa và làm vườn, trong đó có 2 xã cù lao Thanh Bình, Quới Thiện trồng cây ăn trái tăng trưởng mạnh và phong phú .
Huyện Vũng Liêm có 20 đơn vị chức năng hành chính cấp xã thường trực, gồm có thị xã Vũng Liêm ( huyện lỵ ) và 19 xã : Hiếu Nghĩa, Hiếu Nhơn, Hiếu Phụng, Hiếu Thành, Hiếu Thuận, Quới An, Quới Thiện, Tân An Luông, Tân Quới Trung, Thanh Bình, Trung An, Trung Chánh, Trung Hiệp, Trung Hiếu, Trung Ngãi, Trung Nghĩa, Trung Thành, Trung Thành Đông, Trung Thành Tây .

Về tên gọi Vũng Liêm[sửa|sửa mã nguồn]

Địa danh Vũng Liêm đã được nhắc đến trong bộ Hoàng Việt Nhất Thống Dư Địa Chí. Như vậy địa điểm Vũng Liêm có tối thiểu là trước hoặc trong quá trình những năm 1800 – 1806. Trong bộ sách địa lý này, Vũng Liêm được viết dưới dạng Hán ngữ là 泳濂 [ 3 ] .Có giả thuyết cho rằng, Liêm đồng nghĩa tương quan với gỗ lim. Nhưng theo chữ Hán Liêm 濂 này, chữ Liêm 濂 thuộc bộ Thủy 氵 ( tức nước ). Vì vậy, chữ Liêm 濂 không hề là chữ dùng để chỉ cho gỗ lim ( thuộc bộ Mộc 木 ) .

Lại có giả thuyết cho rằng, tên gọi Vũng Liêm xuất phát từ chữ “Mé Lim” (tiếng Khmer) mà ra [4].

Và theo tác giả Huỳnh Minh trong Vĩnh Long Xưa, sau khi viên Chủ tỉnh Vĩnh Long Félix Salicéti bị nghĩa quân Việt giết chết (15 tháng 2 năm 1872), quân Pháp hiệp với lực lượng của Trần Bá Lộc mở cuộc càn quét, và những người dân vô tội nơi đây đã bị thảm sát hàng loạt, thây chất đầy một vũng. Tương truyền, ở nơi đó thường có các oan hồn hiện ra, nên người dân gọi là “Vũng Linh”. Về sau từ Vũng Linh được đọc trại ra thành Vũng Liêm [5]. Nhưng giả thuyết này là sai, vì địa danh Vũng Liêm đã được chép trong bộ Hoàng Việt Nhất Thống Dư Địa Chí, và bộ sách địa lý này đã được biên soạn vào năm 1806, tức là bộ sách này đã có trước hơn 60 năm sự kiện trận Vũng Liêm năm 1872.

Từ ngày 25 tháng 1 năm 1908, Vũng Liêm là Q. thuộc tỉnh Vĩnh Long với 3 tổng là Bình Hiếu với 4 làng, Bình Quới với 4 làng và Bình Trung với 6 làng .Ngày 09 tháng 02 năm 1956, Q. Vũng Liêm thuộc tỉnh Tam Cần .Ngày 03 tháng 01 năm 1957, Q. thuộc tỉnh Vĩnh Bình, gồm 3 tổng : Bình Hiếu với 3 xã, Bình Quới với 3 xã và Bình Trung với 3 xã, Q. lỵ đặt tại xã Trung Thành .Sau năm 1965, những tổng mặc nhiên giải thể .Ngày 14 tháng 01 năm 1967, Q. Vũng Liêm thuộc tỉnh Vĩnh Long .Sau 30 tháng 04 năm 1975, Vũng Liêm là huyện của tỉnh Cửu Long, gồm 10 xã : Hiếu Phụng, Hiếu Thành, Quới An, Quới Thiện, Tân An Luông, Trung Chánh, Trung Hiệp, Trung Hiếu, Trung Ngãi và Trung Thành .

Từ năm 1976 đến nay[sửa|sửa mã nguồn]

Ngày 27 tháng 03 năm 1985, địa giới hành chính huyện Vũng Liêm được kiểm soát và điều chỉnh như sau [ 6 ] :
Ngày 26 tháng 12 năm 1991, tỉnh Cửu Long chia thành 2 tỉnh : tỉnh Vĩnh Long và tỉnh Trà Vinh. [ 7 ]Ngày 9 tháng 8 năm 1994, huyện lập thêm 6 xã : Nguyễn Việt Hùng, Lê Văn Hoàng, Lê Quang Phòng, Nguyễn Chí Trai, Hiếu Thuận và Tân Quới Trung. [ 8 ]Ngày 13 tháng 05 năm 1995, đổi tên 4 xã [ 9 ] :

• Đổi tên xã Nguyễn Việt Hùng thành xã Trung Thành Tây
• Đổi tên xã Lê Văn Hoàng thành xã Trung Thành Đông
• Đổi tên xã Lê Quang Phòng thành xã Trung An
• Đổi tên xã Nguyễn Chí Trai thành xã Trung Nghĩa.

Từ đó, huyện Vũng Liêm có 1 thị xã và 19 xã như lúc bấy giờ .

Kinh tế – xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Công viên tại Khu tưởng niệm cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt ở ngã ba An NhơnĐịa hình Vũng Liêm thuộc đồng bằng duyên hải. Điều kiện thuận tiện tăng trưởng nền kinh tế tài chính nông nghiệp. Huyện được xem là vùng sản xuất nhiều lúa gạo phẩm chất cao và gạo đặc sản nổi tiếng. Huyện có 2 xã cù lao chuyên trồng cây ăn quả với nhiều loại trái cây đặc sản nổi tiếng như : sầu riêng, bòn bon, măng cụt, … Ngoài ra, huyện cũng trồng nhiều cây công nghiệp như dừa, lác, đậu nành, … và cũng là huyện có đàn gia súc lớn nhất trong đó đàn bò còn nhiều tiềm năng .
Ngành giáo dục huyện Vũng Liêm cũng được chú trọng tăng trưởng về quy mô trường học và chất lượng giáo dục. Trung tâm dạy nghề huyện được xây dựng từ năm 2002. Trung tâm liên tục mở những lớp giảng dạy thời gian ngắn gồm : may công nghiệp, cơ khí ( hàn, tiện ), thay thế sửa chữa xe gắn máy, điện công nghiệp – gia dụng, thi lấy giấy phép lái xe mô tô hạng A1 và dạy nghề lao động nông thôn .Ngoài ra, TT còn link những trường, cơ sở giảng dạy trong và ngoài tỉnh được đồng ý chấp thuận cho giảng dạy dài hạn như : tầm trung chăn nuôi thú y, điện công nghiệp bậc 3/7, xe máy khu công trình bậc 3/7, trồng trọt bảo vệ thực vật, trình làng việc làm, và xuất khẩu lao động .
Ngành Y tế huyện Vũng Liêm gồm có những đơn vị chức năng phòng Y tế, Bệnh viện đa khoa, Trung tâm y tế dự trữ và 20/20 xã, thị xã đều có trạm y tế .
Vũng Liêm có địa hình phẳng phiu, bị chia cắt bởi nhiều sông, rạch. Ngoài phương tiện đi lại giao thông vận tải bằng đường thủy, huyện Vũng Liêm còn có mạng lưới hệ thống đường đi bộ với Quốc lộ 53 chạy dài từ thành phố Vĩnh Long đến Trà Vinh, xuyên qua Vũng Liêm từ Cầu Mới đến cầu Mây Tức, và những đường tỉnh 902, 906, 907, liên xã, … Vũng Liêm cũng là nơi tiên phong nổ ra Nam Kỳ Khởi Nghĩa ở Vĩnh Long, đồng thời đây cũng là quê nhà của cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt .

Văn hóa – Du lịch[sửa|sửa mã nguồn]

Huyện cũng có một số di tích văn hóa, lịch sử đáng để tham quan như: chùa Hạnh Phúc Tăng, đền Chu Văn Tiếp, đình Bình Phụng, tượng đài Đốc binh Lê Cẩn – Nguyễn Giao tại ngã ba An Nhơn, bia Nam Kỳ khởi nghĩa tại xã Thanh Bình.

Vũng Liêm được vạn vật thiên nhiên tặng thêm đất đai phong phú, cảnh sắc sông nước, có 2 xã cù lao là Thanh Bình và Quới Thiện rất thích hợp cho tăng trưởng du lịch sinh thái xanh .

Người nổi tiếng[sửa|sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

Source: https://mix166.vn
Category: Cộng Đồng