Báo đốm – Wikipedia tiếng Việt

Báo đốm hay báo đốm Mỹ (Panthera onca) (tiếng Anh: Jaguar) là một trong năm loài lớn nhất của Họ Mèo bên cạnh sư tử, hổ, báo hoa mai và báo tuyết, và loài duy nhất trong số năm loài này có nguồn gốc từ khu vực châu Mỹ. Phạm vi hiện tại của báo đốm kéo dài từ Tây Nam Hoa Kỳ và Mexico ở Bắc Mỹ, qua phần lớn Trung Mỹ, và phía nam đến Paraguay và miền bắc Argentina ở Nam Mỹ. Mặc dù có những cá thể riêng biệt hiện đang sống ở phía tây Hoa Kỳ, loài này phần lớn đã bị tuyệt chủng khỏi Hoa Kỳ kể từ đầu thế kỷ 20. Chúng được liệt kê là loài sắp bị đe dọa trong Sách Đỏ IUCN; và số lượng của chúng đang giảm dần. Các mối đe dọa bao gồm bị mất và phân mảnh môi trường sống. Báo đốm còn là loài mèo lớn nhất châu Mỹ, và là loài có kích thước lớn thứ ba trong Họ Mèo (chỉ sau hổ và sư tử), chúng là loài mèo có lực cắn mạnh nhất và có phương pháp tấn công vào đầu nạn nhân thay vì cổ họng.

Mặc dù báo đốm có ngoại hình gần giống như báo hoa mai ( leopard ) và có quan hệ họ hàng gần với loài này, chúng cũng rất giỏi leo trèo, nhưng có những tập tính gần với hổ hơn ( nhất là tập tính thích nước ). Sự độc lạ dễ nhận thấy giữa báo đốm và báo hoa mai ở chỗ là chúng có kích cỡ lớn hơn và cứng ngắc hơn, ngoài những những khoanh đốm của báo đốm to hơn và bên trong khoanh đốm có những chấm đen vì thế mới gọi là báo ” đốm “, chúng cũng có cặp chân ngắn và lùn hơn, đuôi ngắn hơn so với loài báo hoa mai vốn có thân hình dong dỏn cao và đuôi dài hơn, những khoanh đốm của báo hoa mai chụm lại giống như hình bông hoa mai .Báo đốm sống trên một loạt những địa hình có rừng và những nơi có khoảng trống mở, nhưng môi trường tự nhiên sống ưa thích của chúng là rừng lá rộng ẩm nhiệt đới và cận nhiệt đới, đầm lầy và những khu vực nhiều cây cối. Báo đốm thích lượn lờ bơi lội và phần nhiều là loài săn mồi đơn độc, tiến công tiềm năng theo kiểu tận dụng thời cơ, rình rập và phục kích, là động vật hoang dã đứng đầu chuỗi thức ăn ở nơi mà chúng sinh sống. Là một loài chủ chốt, chúng đóng một vai trò quan trọng trong việc không thay đổi hệ sinh thái và kiểm soát và điều chỉnh quần thể con mồi .

Trong khi thương mại quốc tế về báo đốm hoặc các bộ phận cơ thể của chúng bị cấm khai thác, những cá thể vẫn thường xuyên bị giết, đặc biệt là trong các cuộc xung đột với chủ trang trại và nông dân ở Nam Mỹ. Mặc dù số lượng có giảm, phạm vi của chúng vẫn còn lớn. Với sự phân bố lịch sử của chúng, loài báo đốm đã nổi bật trong thần thoại của nhiều nền văn hóa bản địa Mỹ, bao gồm cả những văn minh Maya và Aztec.

Trong tiếng Anh, từ ‘jaguar’ được cho là có nguồn gốc từ tiếng Tupian (một ngôn ngữ Nam Mỹ) yaguara, có nghĩa là “thú săn mồi”.[2] Từ này được nhập vào tiếng Anh có lẽ thông qua ngôn ngữ thương mại của người Amazon Tupinambá, thông qua tiếng Bồ Đào Nha jaguar..[3] Tên nguyên thủy và có gốc hoàn toàn bản xứ của loài này là yaguareté, nghĩa là “thú dữ tợn thực sự”, với hậu tố –eté có nghĩa là “thực sự”. Kỳ lạ thay là từ jaguar có nghĩa là “chó” trong tiếng Guarani (một ngôn ngữ Nam Mỹ nữa đã giúp tạo nên tên loài này). Jaguar cũng là tước hiệu của hoàng tử hay công chúa hay của vua đang cai trị của người Maya chẳng hạn như của bộ tộc Lenca.

Trong tiếng Tây Ban Nha của Mexico, biệt danh của nó là el tigre: Người Tây Ban Nha thế kỷ 16 không có từ bản địa trong ngôn ngữ của họ cho loài báo đốm, nhỏ hơn một con sư tử, nhưng lớn hơn một con báo, cũng chưa từng gặp nó ở Cựu Thế giới, và được đặt tên như vậy nó theo sau con hổ, vì sự hung dữ của nó đã được biết đến với chúng thông qua các tác phẩm La Mã và văn học nổi tiếng trong thời Phục hưng.

Onca là onça của Bồ Đào Nha, với cây tuyết tùng rơi vì nguyên do đánh máy, được tìm thấy trong tiếng Anh là ounce cho báo tuyết, Panthera uncia. Nó bắt nguồn từ tiếng Latin lyncea lynx, với chữ L nhầm lẫn với bài viết xác lập ( tiếng Ý lonza, tiếng Pháp cổ )

Do hoa văn trên người nó tương đối giống loài báo hoa mai, thể hình gần giống loài hổ, và rất nhiều người châu Mỹ chưa từng nhìn thấy hổ và báo hoa mai chính cống, nên đã gọi nó là Hổ châu Mỹ (Amerikanischer Tiger) hoặc Báo châu Mỹ. Hai cái tên này được sử dụng đến tận ngày nay. Ở Mỹ, chúng cũng thường được gọi là hổ châu Mỹ để phân biệt với những con báo Mỹ nhỏ hơn hoặc báo sư tử, mà cũng đã được tìm thấy ở Louisiana vào thời điểm đó[4].

Hộp sọ hóa thạch của một con báo đốm Bắc Mỹ thế Pleistocene ( Panthera onca augusta )Báo đốm là thành viên Tân Thế giới duy nhất còn sống sót của chi Panthera. Kết quả nghiên cứu và phân tích DNA cho thấy sư tử, hổ, báo hoa mai, báo đốm, báo tuyết và báo gấm có chung một tổ tiên, và nhóm này có từ sáu đến mười triệu năm tuổi ; hồ sơ hóa thạch chỉ ra sự Open của Panthera chỉ hai đến 3,8 triệu năm trước. [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ] Panthera được cho là đã tăng trưởng ở châu Á. [ 8 ] Loài báo đốm được cho là đã chuyển hướng từ một tổ tiên chung của loài Panthera tối thiểu 1,5 triệu năm trước và đã xâm nhập vào lục địa Mỹ ở Pleistocene sớm qua Beringia, cây cầu trên đất liền từng bắc qua eo biển Bering. [ 9 ] [ 10 ] Kết quả nghiên cứu và phân tích DNA ti thể của báo đốm cho thấy dòng dõi của loài đã tiến hóa từ 280.000 đến 510.000 năm trước .Các điều tra và nghiên cứu phát sinh gen nói chung đã chỉ ra rằng báo đốm ( Neofelis nebulosa ) là cơ sở cho nhóm này. Vị trí của những loài còn lại khác nhau giữa những nghiên cứu và điều tra và có hiệu suất cao chưa được xử lý .Dựa trên vật chứng hình thái học, nhà động vật hoang dã học người Anh Reginald Innes Pocock Kết luận rằng loài báo đốm có tương quan ngặt nghèo nhất với báo hoa. [ 11 ] [ 12 ] Tuy nhiên, dẫn chứng DNA là không thuyết phục và vị trí của báo đốm so với những loài khác biến hóa giữa những điều tra và nghiên cứu. Hóa thạch của những loài Panthera đã tuyệt chủng, như báo đốm châu Âu ( Panthera gombaszoegensis ) và sư tử Bắc Mỹ ( Panthera atrox ), cho thấy đặc thù của cả sư tử và báo đốm. [ 13 ]

Năm 1758, Carl Linnaeus đã mô tả con báo đốm trong tác phẩm Systema Naturae và đặt cho nó cái tên khoa học Felis onca.[14] Trong thế kỷ 19 và 20, một số mẫu vật báo đốm đã hình thành cơ sở cho các mô tả phân loài.[15] Năm 1939, Reginald Innes Pocock đã công nhận tám phân loài dựa trên nguồn gốc địa lý và hình thái hộp sọ của các mẫu vật này.[16][16] Pocock đã không có quyền truy cập vào các mẫu vật động vật học đủ để đánh giá phê bình tình trạng phân loài của chúng, nhưng bày tỏ nghi ngờ về tình trạng của một số loài. Sau này xem xét công việc của mình đề nghị chỉ có ba phân loài nên được công nhận. Mô tả của P. o. palustris dựa trên hộp sọ hóa thạch.[17] Tác giả của các loài động vật có vú trên thế giới liệt kê chín phân loài và cả P. o. palustris hoặc P. o. paraguensis riêng biệt.

Kết quả điều tra và nghiên cứu hình thái và di truyền học cho thấy một biến thể phía nam clinal giữa những quần thể, nhưng không có dẫn chứng cho sự độc lạ phân loài. Một nghiên cứu và điều tra chi tiết cụ thể hơn sau đó đã xác nhận cấu trúc số lượng Dự kiến trong quần thể báo đốm ở Colombia .Những người nhìn nhận Sách Đỏ IUCN cho những loài và thành viên của Nhóm Chuyên gia thú họ Mèo không công nhận bất kể phân loài báo đốm nào là hợp lệ. Bảng dưới đây dựa trên phân loại trước kia của những loài được phân phối trong những loài động vật hoang dã có vú trên quốc tế .
Đầu và hàm của báo đốm cực kỳ can đảm và mạnh mẽ. Kích thước của báo đốm có khuynh hướng tăng dần về phía nam mà chúng phân bổ .Báo đốm là một loài động vật hoang dã nhỏ gọn và cơ bắp. Đây là loài mèo lớn nhất có nguồn gốc từ châu Mỹ và lớn thứ ba trên quốc tế, chỉ sau size của hổ và sư tử. [ 17 ] [ 20 ] [ 21 ] Bộ lông của nó thường có màu vàng hung, nhưng có màu từ nâu đỏ, so với hầu hết khung hình. Vùng bụng có màu trắng. Bộ lông được phủ bằng những khoanh đốm để ngụy trang dưới ánh sáng mờ ảo của môi trường tự nhiên sống trong rừng. [ 22 ] Các đốm và hình dạng của chúng khác nhau giữa những loài báo đốm riêng không liên quan gì đến nhau : khoanh đốm hoàn toàn có thể gồm có một hoặc một vài hoa thị. Các đốm trên đầu và cổ nói chung là khá lớn, cũng như những đốm trên đuôi, nơi chúng hoàn toàn có thể hợp nhất để tạo thành một dải. Báo đốm rừng thường tối hơn và nhỏ hơn đáng kể so với những con ở khu vực mở, hoàn toàn có thể là do số lượng nhỏ con mồi ăn cỏ lớn trong khu vực rừng. [ 23 ]Kích thước và khối lượng của chúng đổi khác đáng kể : khối lượng thường nằm trong khoảng chừng 56-96 kg ( 123 – 212 lb ). Những con đực to lớn đặc biệt quan trọng đã được ghi nhận có khối lượng lên tới 158 kg ( 348 lb ). [ 24 ] [ 25 ] Con cái nhỏ nhất nặng khoảng chừng 36 kg ( 79 lb ). Con cái thường nhỏ hơn 10-20 % so với con đực. Chiều dài, từ mũi đến cuối đuôi, biến hóa từ 1,12 đến 1,85 m ( 3,7 đến 6,1 ft ). Báo đốm có đuôi ngắn nhất trong số loài con mèo lớn, dài 45 đến 75 cm ( 18 đến 30 in ). [ 24 ] Chân cũng ngắn, nhưng rắn chắc và can đảm và mạnh mẽ, ngắn hơn đáng kể khi so sánh với một con hổ nhỏ hoặc sư tử trong một khoanh vùng phạm vi khối lượng tựa như. Báo đốm đứng cao 63 đến 76 cm ( 25 đến 30 in ) tính từ vai. [ 26 ]Sự biến hóa size hơn nữa đã được quan sát giữa những khu vực và thiên nhiên và môi trường sống, với size có khuynh hướng tăng dần từ Bắc xuống Nam. Báo đốm Mexico trong Khu dự trữ sinh quyển Chamela-Cuixmala trên bờ biển Thái Bình Dương chỉ nặng khoảng chừng 50 kg ( 110 lb ), có kích cỡ tương tự một con báo sư tử. Báo đốm Nam Mỹ ở Venezuela hoặc Brazil lớn hơn nhiều với khối lượng trung bình khoảng chừng 95 kg ( 209 lb ) ở con đực và khoảng chừng 56-78 kg ( 123 – 172 lb ) ở con cháu .Một cấu trúc chân tay ngắn và cứng ngắc làm cho báo đốm trở nên cừ khôi trong việc leo trèo, bò và bơi. Đầu chắc và bộ hàm cực kỳ can đảm và mạnh mẽ, nó có lực cắn mạnh nhất trong những loài họ mèo, hơn cả hổ và sư tử. [ 27 ] Một con báo đốm nặng 100 kg ( 220 lb ) hoàn toàn có thể cắn với lực 503,6 kgf ( 1.110 lbf ) ở răng nanh và 705,8 kgf ( 1.556 lbf ) ở rãnh răng cưa. Điều này được cho phép nó xuyên thủng da của những loài bò sát và mai rùa. Một nghiên cứu và điều tra so sánh về lực cắn được kiểm soát và điều chỉnh theo kích cỡ khung hình đã xếp nó là thú họ mèo số 1, bên cạnh báo gấm và trước cả hổ và sư tử. Đã có một báo cáo giải trình rằng ” một con báo đốm hoàn toàn có thể kéo một con bò 800 lb ( 360 kg ) 25 ft ( 7.6 m ) trong hàm của nó và nghiền nát cả những khúc xương nặng nhất ” .Mặc dù báo đốm gần giống với báo hoa, nhưng nó thường rắn chắc và nặng hơn, và hai loài động vật hoang dã hoàn toàn có thể được phân biệt bằng những khoanh đốm của chúng : những khoanh đốm trên bộ lông của báo đốm lớn hơn, số lượng ít hơn, thường tối hơn và có những đường dày hơn và những đốm nhỏ ở giữa mà báo hoa mai thiếu. [ 28 ] Báo đốm cũng có đầu tròn hơn và chân ngắn hơn so với báo hoa .

Sự độc lạ về sắc tố[sửa|sửa mã nguồn]

Một con báo đốm nhiễm hắc tố là một hình thái màu xảy ra ở tần số khoảng chừng 6 Phần Trăm trong quần thểNếu báo bị nhiễm hắc tố thì nó hoàn toàn có thể sinh ra những báo con trọn vẹn đen ( mặc dầu khi nhìn gần vẫn thấy những đốm ). Các con này được gọi là báo đen, nhưng đây không phải là một loài riêng không liên quan gì đến nhau. Hình thái màu đen ít phổ cập hơn hình thái đốm, ước tính xảy ra ở khoảng chừng 6 % số lượng báo đốm Nam Mỹ. [ 29 ] Ở vùng Sierra Madre Occidental của Mexico, con báo đốm có lông đen tiên phong được ghi nhận vào năm 2004. [ 30 ] Báo đốm đen cũng được chụp ảnh ở Khu bảo tồn sinh học Alberto Manuel Brenes của Costa Rica, trên vùng núi của Cordillera de Talamanca, trong Vườn vương quốc Barbilla và ở phía đông Panama. [ 31 ] [ 32 ] [ 33 ] [ 34 ]Một số bằng chứng chỉ ra rằng những alen hắc tố chiếm lợi thế và được tương hỗ bởi tinh lọc tự nhiên. Các hình thức màu đen hoàn toàn có thể là một ví dụ về lợi thế dị hợp tử ; trong điều kiện kèm theo nuôi nhốt chưa được Tóm lại về điều này. Báo đốm hắc tố ( hay báo đốm ” đen ” ) Open đa phần ở những vùng của Nam Mỹ, và hầu hết không được biết đến trong những quần thể hoang dã cư trú ở khu vực cận nhiệt đới và ôn đới của Bắc Mỹ ; chúng chưa khi nào được ghi nhận ở phía bắc Isthmus of Tehugeepec của Mexico .Các thành viên bạch tạng cực hiếm, nhiều lúc được gọi là báo đốm trắng, cũng xảy ra giữa những loài báo đốm, như với những con mèo lớn khác. Như thường lệ với nhiễm bạch tố trong tự nhiên, lựa chọn giữ tần số gần với vận tốc đột biến .
Báo đốm sống ở nhiều thiên nhiên và môi trường sống có rừng và mở, nhưng có tương quan ngặt nghèo với sự hiện hữu của nước .Hiện tại, khoanh vùng phạm vi của loài báo đốm lê dài từ Mexico qua Trung Mỹ đến Nam Mỹ, gồm có phần đông vùng rừng mưa Amazon của Brazil. Các vương quốc nằm trong khoanh vùng phạm vi này là Argentina, Belize, Bolivia, Colombia, Costa Rica ( đặc biệt quan trọng trên Bán đảo Osa ), Ecuador, Guiana thuộc Pháp, Guatemala, Guyana, Honduras, Nicaragua, Panama, Paraguay, Peru, Suriname, Hoa Kỳ và Venezuela. Nó hiện đã tuyệt chủng cục bộ ở El Salvador và Uruguay .

Báo đốm đã là một con mèo Mỹ kể từ khi đi qua cầu Beringia trong thế Pleistocene; tổ tiên ban đầu của chúng là Panthera onca augusta, nó lớn hơn những con báo đương đại. Nó xuất hiện trong Khu bảo tồn Động vật hoang dã Cockscomb rộng 400 km² ở Belize, Khu dự trữ sinh quyển Sian Ka’an có diện tích 5.300 km² ở Mexico, vườn quốc gia Manu rộng khoảng 15.000 km² ở Peru, Công viên quốc gia Xingu rộng khoảng 26.000 km² ở Brazil và nhiều khu bảo tồn khác trên khắp phạm vi của nó ở Brazil.

Việc đưa Hoa Kỳ vào list dựa trên những lần nhìn thấy tiếp tục ở phía tây nam, đặc biệt quan trọng là ở Arizona, New Mexico và Texas. . [ 35 ] [ 36 ] [ 37 ] Có những bức vẽ bằng đá được tạo bởi Hopi, Anasazi và Pueblo trên khắp những vùng sa mạc và chaparral. Có những ghi chép về con thú được bán với tấm da của nó ở vùng lân cận San Antonio, Texas với giá 18 đô la vào giữa thế kỷ 19 và có những ghi chép từ trước khi California là một tiểu bang tương thích với những diễn đạt về con báo này .Vào đầu thế kỷ 20, khoanh vùng phạm vi của loài báo đốm lê dài đến tận phía bắc như Grand Canyon và hoàn toàn có thể cả Colorado, và xa về phía tây như Monterey ở Bắc California. Báo đốm là một loài được bảo vệ ở Hoa Kỳ theo Đạo luật về những loài có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng, đã ngăn ngừa việc bắn con vật để lấy da của nó. Da của báo đốm cũng bị chính phủ nước nhà Hoa Kỳ coi là hàng lậu phạm pháp và mặt khác, người Mỹ đã ngừng mặc áo khoác lông làm từ xương chậu của báo khi công dân nhận thức được thực trạng quốc tế của chúng. Thật không may, việc ngừng săn bắn đã đến quá muộn để cứu quần thể báo đốm khỏi bị suy giảm và không có chú báo con nào được sinh ra ở phía bên kia biên giới México – Hoa Kỳ trong nhiều thế hệ .Vào năm 1996 và từ năm 2004 trở đi, những hướng dẫn viên du lịch săn bắn và những quan chức động vật hoang dã hoang dã ở Arizona đã chụp ảnh và ghi lại những con báo đốm ở phía nam của bang. Từ năm 2004 đến 2007, hai hoặc ba con báo đốm đã được báo cáo giải trình bởi những nhà nghiên cứu xung quanh Khu bảo tồn động vật hoang dã hoang dã vương quốc Buenos Aires ở miền nam Arizona. Một trong số chúng, được gọi là ‘ Macho B ‘, đã được chụp ảnh trước đó vào năm 1996 trong khu vực. Để bất kể quần thể báo đốm nào ở Mỹ tăng trưởng mạnh, việc bảo vệ chúng khỏi bị săn giết, một số lượng con mồi dồi dào và liên kết với quần thể ở Mexico là điều thiết yếu. Vào tháng 2 năm 2009, một con báo đốm nặng 53,5 kg ( 118 lb ) đã bị bắt, thu thanh và phát hành tại một khu vực phía tây nam của thành phố Tucson, Arizona ; đây là phía bắc xa hơn so với dự kiến ​ ​ trước đây và đại diện thay mặt cho một tín hiệu hoàn toàn có thể có một quần thể báo đốm sinh sản vĩnh viễn ở phía nam Arizona. Con vật sau đó được xác nhận là cùng một thành viên đực ( ‘ Macho B ‘ ) được chụp vào năm 2004. Vào ngày 2 tháng 3 năm 2009, Macho B đã bị bắt lại và tiêu hủy sau khi nó được phát hiện đang bị suy thận ; Con vật được cho là 16 tuổi, già hơn bất kể con báo đốm hoang dã nào được biết đến .Hoàn thành bức tường biên giới Hoa Kỳ-Mexico như đề xuất hiện tại sẽ làm giảm năng lực sống sót của bất kể thành viên nào đang sống tại Hoa Kỳ, bằng cách giảm dòng gen với quần thể Mexico và ngăn ngừa sự lan rộng ra về phía bắc của loài này. Phạm vi lịch sử dân tộc của loài này gồm có phần đông nửa phía nam của Hoa Kỳ, và ở phía nam lan rộng ra ra xa hơn nhiều về phía Nam và bao trùm hầu hết lục địa Nam Mỹ. Tổng cộng, khoanh vùng phạm vi phía bắc của nó đã rút xuống 1.000 km ( 620 mi ) về phía nam và khoanh vùng phạm vi phía nam bị rút đi 2 nghìn km ( 1.200 mi ) về phía bắc. Hóa thạch kỷ băng hà của loài báo đốm, có niên đại từ 40.000 đến 11.500 năm trước, đã được phát hiện ở Hoa Kỳ, gồm có 1 số ít tại một khu vực quan trọng ở phía bắc như Missouri. Bằng chứng hóa thạch cho thấy những con báo đốm nặng tới 190 kg ( 420 lb ), lớn hơn nhiều so với mức trung bình đương thời của chúng .Môi trường sống của mèo thường gồm có những khu rừng mưa nhiệt đới gió mùa ở Trung và Nam Mỹ, vùng đất ngập nước mở, ngập nước theo mùa và địa hình đồng cỏ khô. Trong số những môi trường tự nhiên sống này, báo đốm rất thích sống trong rừng rậm ; báo đã mất khoanh vùng phạm vi phân bổ nhanh nhất ở những vùng có thiên nhiên và môi trường khô hơn, như pampas ở Argentina, đồng cỏ khô cằn ở Mexico và tây nam Hoa Kỳ. Báo đốm trải rộng trên những khu rừng rụng lá nhiệt đới gió mùa, cận nhiệt đới và khô ( gồm có, trong lịch sử vẻ vang, rừng sồi ở Hoa Kỳ ). Báo đốm thích sống gần sông, đầm lầy và trong rừng nhiệt đới gió mùa chi chít với độ phủ dày để rình rập con mồi. Báo đốm đã được tìm thấy ở độ cao tới 3.800 m, nhưng chúng thường tránh sống ở những khu rừng trên núi và không được tìm thấy ở cao nguyên TT Mexico hoặc Andes. Loài báo đốm ưa thích thiên nhiên và môi trường sống thường là đầm lầy và khu vực nhiều cây cối, nhưng báo đốm cũng sống trong những bụi rậm và sa mạc. Sự thông dụng thoáng rộng của báo đốm Mỹ không có nghĩa là chúng không phải đối lập họa diệt chủng trong tương lai gần. Ở 1 số ít khu vực, số lượng của chúng này đang bị suy giảm, đa phần là do bị mất nơi sống, đặc biệt quan trọng là trong những rừng mưa nhiệt đới gió mùa và những khu vực có đồng cỏ bị chuyển thành đất gieo trồng .

Sinh thái học[sửa|sửa mã nguồn]

Vai trò sinh thái xanh[sửa|sửa mã nguồn]

Báo đốm trưởng thành là một loài động vật hoang dã ăn thịt đầu bảng, có nghĩa là nó sống sót ở đầu chuỗi thức ăn và không bị săn bắt trong tự nhiên. Báo đốm cũng được gọi là một loài chủ chốt, vì nó được giả định, trải qua việc trấn áp mức độ số lượng của con mồi như động vật hoang dã có vú ăn cỏ và ăn hạt, chúng sẽ duy trì tính toàn vẹn cấu trúc của mạng lưới hệ thống rừng. Tuy nhiên, việc xác lập đúng mực những loài có ảnh hưởng tác động như loài báo đốm so với hệ sinh thái là khó khăn vất vả, chính do tài liệu phải được so sánh từ những khu vực mà loài này vắng mặt cũng như môi trường tự nhiên sống hiện tại của nó, trong khi trấn áp ảnh hưởng tác động của hoạt động giải trí của con người. Người ta gật đầu rằng những loài con mồi cỡ trung bình trải qua sự ngày càng tăng số lượng trong trường hợp không có những loài săn mồi chủ chốt, và điều này đã được đưa ra giả thuyết là có tác động ảnh hưởng xấu đi xếp tầng. Tuy nhiên, việc làm thực địa đã cho thấy điều này hoàn toàn có thể là biến thiên tự nhiên và sự ngày càng tăng số lượng hoàn toàn có thể không được duy trì. Do đó, giả thuyết động vật hoang dã ăn thịt chủ chốt không được toàn bộ những nhà khoa học đồng ý .Báo đốm cũng có ảnh hưởng tác động đến những loài săn mồi khác. Báo đốm và báo sư tử, là loài mèo lớn khác của Nam Mỹ, nhưng là lớn nhất ở Trung hoặc Bắc Mỹ, thường là đối xứng ( những loài tương quan có chung chủ quyền lãnh thổ chồng chéo ) và thường được điều tra và nghiên cứu cùng nhau. Báo đốm có xu thế bắt con mồi lớn hơn, thường trên 22 kg ( 49 lb ) và báo sư tử lại nhỏ hơn, thường từ 2 đến 22 kg ( 4,4 đến 48,5 lb ), làm giảm size của chúng sau này. Tình huống này hoàn toàn có thể là lợi thế cho báo đốm. Chúng săn được những con mồi lớn, gồm có năng lực bắt được con mồi nhỏ hơn, hoàn toàn có thể mang lại lợi thế cho loài báo đốm trong cảnh sắc đổi khác của con người ; trong khi cả hai được phân loại là loài bị rình rập đe dọa, báo sư tử có phân bổ dòng lớn hơn đáng kể. Tùy thuộc vào sự sẵn có của con mồi, báo sư tử và báo đốm thậm chí còn hoàn toàn có thể san sẻ nguồn thức ăn của chúng .

Sinh sản và vòng đời[sửa|sửa mã nguồn]

Một con báo con 4 tháng tuổi ở vườn thú SalzburgCon cái đạt đến độ chín về tình dục ở khoảng chừng hai tuổi và con đực ở ba hoặc bốn tuổi. Báo đốm hoàn toàn có thể giao phối suốt năm trong tự nhiên, với sự sinh nở tăng lên khi con mồi dồi dào. Nghiên cứu về báo đốm đực nuôi nhốt ủng hộ giả thuyết giao phối quanh năm, không có sự biến hóa theo mùa trong đặc thù tinh dịch và chất lượng xuất tinh ; thành công xuất sắc trong sinh sản thấp cũng đã được quan sát thấy trong điều kiện kèm theo nuôi nhốt .Độ dài thế hệ của báo đốm là 9,8 năm .. [ 38 ] Động dục ở con cháu là 6-17 ngày trong chu kỳ luân hồi 37 ngày và con cháu sẽ lôi cuốn con đực với những tín hiệu mùi hương nước tiểu và tăng năng lực phát âm. Cả hai giới sẽ có khoanh vùng phạm vi rộng hơn thông thường trong thời hạn ” tán tỉnh “. Các cặp tách biệt sau khi giao phối và con cháu sẽ tiếp đón tổng thể việc nuôi con non. Thời gian mang thai lê dài 91-111 ngày ; [ 39 ] con cháu hoàn toàn có thể sinh ra tới bốn con, và thông dụng nhất là hai con. Báo cái sẽ không tha thứ cho sự hiện hữu của con đực sau khi sinh con, để tránh rủi ro tiềm ẩn con đực giết những con báo con ; hành vi này cũng được tìm thấy ở loài hổ. Vào năm 2001, một con báo đốm đực đã giết chết và ăn thịt một phần hai con trong vườn vương quốc Emas. Thử nghiệm quan hệ cha con DNA của những mẫu máu cho thấy rằng con đực giết chết và ăn 2 con non này là cha con. [ 40 ] Hai trường hợp giết con non đã được ghi nhận ở phía bắc Pantanal vào năm 2013. [ 41 ]

Báo con lúc mới sinh ra chưa thể mở mắt, chúng đạt được thị lực sau hai tuần. Đàn con được cai sữa lúc ba tháng, nhưng vẫn ở lại nơi trú ẩn trong sáu tháng trước khi rời đi để cùng mẹ đi săn.[42] Chúng sẽ tiếp tục ở với mẹ mình trong một đến hai năm trước khi rời đi để thiết lập một lãnh thổ cho riêng mình. Những con đực đầu tiên là những cá thể đi trước, chen lấn với những đồng loại lớn tuổi hơn cho đến khi chúng thành công trong việc tìm một lãnh thổ riêng, lãnh thổ này có thể đạt tới 25–150 km2, phụ thuộc vào mức độ tập trung của các con mồi. Tuổi thọ điển hình trong tự nhiên được ước tính vào khoảng 12-15 năm; trong điều kiện nuôi nhốt, báo đốm có thể sống tới 23 năm, khiến nó nằm trong số những con mèo sống lâu nhất.

Tập tính xã hội[sửa|sửa mã nguồn]

Báo đốm tại vườn thú Cameron Park ở Waco, TexasGiống như hầu hết những loài thú họ mèo, báo đốm sống đơn độc ngoại trừ những con báo mẹ sống với con của mình. Cá thể trưởng thành thường chỉ gặp nhau để tán tỉnh và giao phối ( mặc dầu xã hội hóa không số lượng giới hạn đã được quan sát theo giai thoại ) và tự mình tạo ra những chủ quyền lãnh thổ to lớn. Các chủ quyền lãnh thổ của con cháu, có kích cỡ từ 25 đến 40 km2, hoàn toàn có thể chồng lên nhau, nhưng những thành viên thường tránh nhau. Phạm vi con đực chiếm diện tích quy hoạnh gấp đôi, biến hóa kích cỡ với sự sẵn có của khoảng trống và không chồng chéo. Lãnh thổ của một con đực hoàn toàn có thể chứa những con cháu khác. [ 43 ] Báo đốm sử dụng những vết cào, nước tiểu và phân để ghi lại chủ quyền lãnh thổ của nó. [ 44 ] [ 45 ]Giống như những con mèo lớn khác, báo đốm có năng lực gầm và làm như vậy để cảnh báo nhắc nhở những đối thủ cạnh tranh cạnh tranh đối đầu chủ quyền lãnh thổ và giao phối ; những cuộc tiến công kinh hoàng giữa những thành viên đã được quan sát trong tự nhiên. Tiếng gầm của chúng thường giống như tiếng ho lặp đi lặp lại, và chúng cũng hoàn toàn có thể phát ra tiếng kêu và tiếng càu nhàu. Chiến đấu giao phối giữa những con đực xảy ra, nhưng rất hiếm, và hành vi tránh xâm lược đã được quan sát thấy trong tự nhiên. Khi nó xảy ra, xung đột thường xảy ra trên chủ quyền lãnh thổ : khoanh vùng phạm vi của một con đực hoàn toàn có thể gồm có cả hai hoặc ba con cháu và nó sẽ không chịu đựng được sự xâm nhập của những con đực trưởng thành khác .

Báo đốm thường được mô tả là loài ăn đêm, nhưng cụ thể hơn là crepuscular (hoạt động cao điểm vào khoảng bình minh và hoàng hôn). Cả hai giới tính đều săn mồi lúc này, nhưng con đực đi xa hơn mỗi ngày so với con cái, phù hợp với lãnh thổ rộng lớn hơn của chúng. Báo đốm có thể săn mồi vào ban ngày nếu con mồi có sẵn và là một loài mèo tương đối năng động, tiêu tốn tới 50-60 phần trăm thời gian hoạt động. Bản chất khó nắm bắt của loài báo đốm và không thể tiếp cận được phần lớn môi trường sống ưa thích của nó khiến nó trở thành một loài động vật khó quan sát, chứ đừng nói đến việc nghiên cứu.

Chế độ ăn[sửa|sửa mã nguồn]

Báo đốm có lực cắn cực kỳ mạnh được cho phép nó đâm thủng cả những ” vỏ bọc thép ” của con mồi

Giống như tất cả các con mèo, báo đốm là một động vật ăn thịt bắt buộc, chỉ ăn thịt. Báo đốm Mỹ là những kẻ săn mồi cô độc, chúng không đi săn với những con báo khác ngoài mùa sinh sản. Chúng là một thợ săn cơ hội và chế độ ăn uống của nó rất đa dạng, bao gồm ít nhất 87 loài. Quai hàm đặc biệt khỏe cho phép báo đốm phát triển phương pháp giết con mồi khác với các loài khác thuộc họ nhà mèo: nó cắn trực tiếp qua hộp sọ của con mồi giữa hai tai để đưa một vết cắn chí mạng vào não.[46] Loài báo đốm có thể săn hầu như bất kỳ động vật có xương sống trên cạn hoặc ven sông nào được tìm thấy ở Trung hoặc Nam Mỹ, ngoại trừ những con cá sấu lớn như cá sấu caiman đen. Báo đốm là loài bơi lội tốt và sẽ lặn dưới nước để bắt rùa và cá thường xuyên. Vết cắn mạnh giúp chúng cắn xuyên mai rùa Podocnemis unifilis và rùa chân vàng Chelonoidis denticulatus.[47][48] Báo đốm là một loài nói chung về chế độ ăn uống đa dạng hơn so với anh em của chúng ở Cựu Thế giới: vùng nhiệt đới châu Mỹ có sự đa dạng cao về động vật nhỏ nhưng số lượng tương đối thấp và sự đa dạng của loài động vật móng guốc lớn mà chi này ưa thích. Chúng thường xuyên ăn thịt caimans trưởng thành, ngoại trừ caimans đen, hươu, chuột lang nước, lợn vòi, lợn lòi Pecari, chó, cáo xám Nam Mỹ, và đôi khi cả trăn anaconda. Tuy nhiên, nó săn được bất kỳ loài động vật nhỏ nào có sẵn, bao gồm ếch, chuột, chim (chủ yếu là các loài sống trên mặt đất như cracidae), cá, lười, khỉ và rùa. Một nghiên cứu được thực hiện tại Khu bảo tồn động vật hoang dã lưu vực Cockscomb ở Belize đã tiết lộ rằng chế độ ăn của báo đốm ở đó bao gồm chủ yếu là Tatu và paca. Một số loài báo đốm cũng săn gia súc cũng như thú nuôi trong gia đình.[49][50] El Jefe, một trong số ít những con báo đốm được báo cáo ở Hoa Kỳ, cũng đã được phát hiện đã giết và ăn thịt gấu đen Bắc Mỹ, do suy ra từ những sợi lông được tìm thấy trong phân của nó và xác chết được tiêu thụ một phần của một con gấu đen với những vết đâm đặc biệt vào hộp sọ của nó do báo đốm để lại. Điều này chỉ ra rằng báo đốm có thể đã từng săn gấu đen khi loài này vẫn còn tồn tại trong khu vực. Gấu mặt ngắn Andes cũng được biết là thường tránh báo đốm, vì chúng đôi khi có thể được chọn là đối tượng săn mồi của báo.

Có dẫn chứng cho thấy báo đốm trong tự nhiên đã tiêu thụ rễ của thực vật Banisteriopsis caapi .
Hình ảnh minh họa một con báo đốm giết chết một con heo vòi, động vật hoang dã địa phương lớn nhất trong khoanh vùng phạm vi của nóMặc dù báo đốm thường sử dụng phương pháp cắn vào cổ họng và làm không thở được sâu cho nạn nhân nổi bật ở chi Panthera, đôi lúc chúng sử dụng một chiêu thức giết mồi khác trọn vẹn so với họ hàng của chúng : chúng dùng hàm đâm thẳng qua xương thái dương của hộp sọ giữa 2 tai của con mồi ( đặc biệt quan trọng là chuột lang nước ) bằng răng nanh, và xuyên não. Đây hoàn toàn có thể là một sự thích ứng để ” bẻ khóa ” mai rùa ; Sau sự tuyệt chủng của Pleistocen muộn, những loài bò sát có mai cứng như rùa sẽ tạo thành một nguồn thức ăn dồi dào cho loài báo đốm. Những cú cắn vào hộp sọ được sử dụng với động vật hoang dã có vú nói riêng ; với những loài bò sát như caiman, báo đốm hoàn toàn có thể nhảy lên sống lưng con mồi và cắt đốt sống cổ, làm bất động tiềm năng. Khi tiến công rùa biển, gồm có cả rùa da nặng trung bình khoảng chừng 385 kg ( 849 lb ), khi chúng nỗ lực làm tổ trên những bờ biển, báo đốm sẽ cắn vào đầu, thường làm đứt đầu con mồi, trước khi kéo nó ra để ăn. Được biết, trong khi săn ngựa, một con báo đốm hoàn toàn có thể nhảy lên sống lưng chúng, đặt một chân lên mõm và một chân khác sau gáy và sau đó vặn, trật khớp cổ. Người dân địa phương đã báo cáo giải trình rằng khi săn một cặp ngựa đi với nhau, báo đốm sẽ giết một con ngựa và sau đó kéo nó trong khi con ngựa còn lại vẫn còn sống bị kéo đi. Với những con mồi như những con chó nhỏ hơn, một cú tát với vuốt sắc vào hộp sọ hoàn toàn có thể đủ để giết chết nó .Báo đốm là một kẻ săn mồi rình rập hơn là một kẻ săn mồi rượt đuổi. Chúng hoàn toàn có thể chạy nhanh tới 70 km / h nhưng không bền, nên chúng thường kiên trì rình mồi và ít khi tham gia vào những cuộc đua dài hơi. Báo đốm sẽ đi chậm xuống ở những con đường trong rừng, lắng nghe và rình rập con mồi trước khi lao tới hoặc phục kích. Báo đốm thường tiến công từ bụi rậm và thường là từ điểm mù của tiềm năng với một cú đẩy nhanh ; Khả năng phục kích của loài này được coi là gần như vô song trong vương quốc động vật hoang dã. Cuộc phục kích hoàn toàn có thể gồm có nhảy xuống nước nếu con mồi đang ở dưới nước, vì một con báo đốm khá có năng lực giết mồi khi bơi ; sức mạnh của nó hoàn toàn có thể kiểm chứng từ một ghi nhận về một cái xác to của một con bò cái được nó kéo lên từ nước lên một cái cây để tránh nước lũ .Khi giết chết con mồi, con báo đốm sẽ kéo xác đến một chỗ bảo đảm an toàn hoặc nơi kín kẽ khác. Nó mở màn ăn ở cổ và ngực, thay vì ở giữa. Tim và phổi được tiêu thụ, tiếp theo là vai. [ 51 ] Nhu cầu thức ăn hàng ngày của một con báo nặng 34 kg ( 75 lb ), ở mức cực thấp của khoanh vùng phạm vi khối lượng của loài, được ước tính là 1,4 kg ( 3,1 lb ). Đối với thành viên nuôi nhốt trong khoanh vùng phạm vi 50 – 60 kg ( 110 – 130 lb ), ăn hơn 2 kg ( 4,4 lb ) thịt mỗi ngày được khuyến nghị. Trong tự nhiên, tiêu thụ tự nhiên là thất thường hơn ; báo đốm tiêu tốn nguồn năng lượng đáng kể trong việc bắt và giết con mồi, và chúng hoàn toàn có thể tiêu thụ tới 25 kg ( 55 lb ) thịt trong một lần cho ăn, sau đó hoàn toàn có thể nhịn ăn vài ngày .

Tấn công con người[sửa|sửa mã nguồn]

Không giống như toàn bộ những loài trong chi Panthera khác, báo đốm rất hiếm khi tiến công con người. Tuy nhiên, những cuộc tiến công của báo đốm có vẻ như đang ngày càng tăng với sự xâm lấn ngày càng tăng của con người vào thiên nhiên và môi trường sống của chúng và giảm số lượng con mồi. Đôi khi báo đốm trong điều kiện kèm theo nuôi nhốt tiến công những người bảo vệ vườn thú. Ngoài ra, có vẻ như như những cuộc tiến công vào con người đã phổ cập hơn trong quá khứ, tối thiểu là sau khi những người chinh phục đến châu Mỹ, đến mức loài báo đốm có tiếng tăm đáng sợ ở châu Mỹ, gần giống với sư tử và hổ ở Cựu Thế giới. Tuy nhiên, ngay cả trong thời đại đó, con mồi chính của báo đốm là chuột lang nước chứ không phải con người và Charles Darwin đã báo cáo giải trình một câu nói của người thổ dân châu Mỹ địa phương rằng mọi người sẽ không phải sợ báo đốm quá nhiều, miễn là chuột lang nước rất phong phú và đa dạng. [ 52 ]Ghi chép chính thức tiên phong về một con báo đốm giết người ở Brazil là vào tháng 6 năm 2008. [ 53 ] Hai đứa trẻ bị báo đốm tiến công ở Guyana. [ 54 ] Báo đốm là loài ít có năng lực giết và ăn thịt người nhất trong số những loài mèo lớn, và phần đông những cuộc tiến công xảy ra khi nó bị dồn vào thế bí hoặc bị thương. [ 55 ]

Những rình rập đe dọa[sửa|sửa mã nguồn]

Một con báo đốm Nam Mỹ bị giết bởi Theodore Roosevelt Một hiện vật diễn đạt cảnh săn báo đốm cùng với chóSố lượng báo đốm đang giảm nhanh gọn. Loài này được liệt kê là sắp bị rình rập đe dọa trong Sách đỏ của IUCN. Việc mất những phần trong khoanh vùng phạm vi của nó, gồm có việc tuyệt chủng khỏi những khu vực phía bắc lịch sử vẻ vang và sự phân mảnh ngày càng tăng của khoanh vùng phạm vi còn lại, đã góp thêm phần vào thực trạng này. Sự sụt giảm đặc biệt quan trọng đáng kể đã xảy ra vào những năm 1960, khi hơn 15.000 con báo đốm bị giết để lấy da ở vùng Amazon thuộc Brazil hàng năm ; Công ước về kinh doanh quốc tế những loài có rủi ro tiềm ẩn tuyệt chủng năm 1973 đã dẫn đến sự sụt giảm mạnh trong thương mại da. Công việc chi tiết cụ thể được thực thi dưới sự bảo trợ của Thương Hội bảo tồn động vật hoang dã hoang dã cho thấy loài này đã mất 37 % trong khoanh vùng phạm vi lịch sử dân tộc của nó, với thực trạng chưa được biết đến trong thêm 18 % khoanh vùng phạm vi toàn thế giới. Đáng khuyến khích hơn, Phần Trăm sống sót vĩnh viễn được coi là cao ở 70 % khoanh vùng phạm vi còn lại của nó, đặc biệt quan trọng là trong lưu vực sông Amazon và Gran Chaco và Pantanal liền kề .Những rủi ro đáng tiếc lớn so với loài báo đốm gồm có phá rừng trên thiên nhiên và môi trường sống của nó, tăng sự cạnh tranh đối đầu về thức ăn với con người, đặc biệt quan trọng là trong thiên nhiên và môi trường khô và không sinh sản, săn trộm, bão ở khu vực phía bắc của khoanh vùng phạm vi và hành vi của những người chăn nuôi sẽ thường giết con báo nơi nó ăn thịt gia súc. Khi thích nghi với con mồi, báo đốm đã được chứng tỏ là chọn gia súc như một hầu hết trong khẩu phần ăn của nó ; Trong khi giải phóng mặt phẳng để chăn thả là một yếu tố so với loài này, quần thể báo đốm hoàn toàn có thể đã tăng lên khi đàn gia súc lần tiên phong được đưa vào Nam Mỹ, vì những thành viên báo đã tận dụng cơ sở con mồi mới. Sự sẵn sàng chuẩn bị săn vật nuôi này của chúng đã khiến những chủ trang trại thuê những người săn báo đốm toàn thời hạn .Da của những con mèo hoang dã và những động vật hoang dã có vú khác đã được nhìn nhận cao bởi ngành kinh doanh lông thú trong nhiều thập kỷ. Từ đầu thế kỷ 20 những con báo đốm đã bị săn bắn với số lượng lớn, nhưng việc thu hoạch quá mức và hủy hoại thiên nhiên và môi trường sống đã làm giảm tính sẵn có và khiến những thợ săn và thương nhân chuyển dần sang những loài nhỏ hơn vào những năm 1960. Thương mại quốc tế của da báo đốm có sự bùng nổ lớn nhất giữa cuối Thế chiến thứ hai và đầu năm 1970, do nền kinh tế tài chính đang tăng trưởng và thiếu những pháp luật. Từ năm 1967 trở đi, những pháp luật được đưa ra bởi pháp luật vương quốc và những thỏa thuận hợp tác quốc tế đã làm giảm thương mại quốc tế được báo cáo giải trình từ mức cao tới 13000 da vào năm 1967, qua 7000 da vào năm 1969, cho đến khi nó trở nên không đáng kể sau năm 1976, mặc dầu kinh doanh và buôn lậu phạm pháp vẫn liên tục là một yếu tố. Trong quy trình tiến độ này, những nhà xuất khẩu lớn nhất là Brazil và Paraguay, và những nhà nhập khẩu lớn nhất là Mỹ và Đức .
Một con báo đốm đenBáo đốm trưởng thành ở vườn thú Cameron Park, Waco, TexasBáo đốm được liệt kê trong Phụ lục I của Công ước I, [ 56 ] có nghĩa là toàn bộ những thanh toán giao dịch quốc tế về báo đốm hoặc những bộ phận khung hình của chúng đều bị cấm. Săn bắn báo đốm bị cấm ở Argentina, Brazil, Colombia, Guiana thuộc Pháp, Honduras, Nicaragua, Panama, Paraguay, Suriname, Hoa Kỳ và Venezuela. Săn bắn báo đốm bị hạn chế ở Guatemala và Peru. Săn bắn vui chơi vẫn được phép ở Bolivia và nó không được bảo vệ ở Ecuador hoặc Guyana .

Đơn vị bảo tồn báo đốm[sửa|sửa mã nguồn]

Bảo tồn báo đốm rất phức tạp vì khoanh vùng phạm vi to lớn của loài này trải rộng trên 18 vương quốc với những chủ trương và pháp luật khác nhau. Các khu vực đơn cử có tầm quan trọng cao so với bảo tồn báo đốm, cái gọi là ” Đơn vị bảo tồn báo đốm ” ( JCU ) đã được xác lập vào năm 2000. [ 57 ] Đây là những khu vực to lớn có tối thiểu 50 con báo đốm. Mỗi đơn vị chức năng được nhìn nhận và nhìn nhận trên cơ sở size, năng lực liên kết, chất lượng môi trường tự nhiên sống cho cả loài báo đốm và con mồi và thực trạng quần thể báo đốm. Theo cách đó, 51 đơn vị chức năng bảo tồn báo đốm được xác lập ở 36 khu vực địa lý là khu vực ưu tiên để bảo tồn báo đốm gồm có :

• Sierra Madre của Mexico
• các khu rừng nhiệt đới Selva Maya trải dài trên Mexico, Belize và Guatemala
• rừng ẩm Chocó-Darién từ Honduras, Panama đến Colombia
• Sierra de Tamaulipas
• Llanos Venezuela
• lưu vực phía bắc Cerrado và Amazon ở Brazil
• Tỉnh Misiones ở Argentina

Các điều tra và nghiên cứu gần đây nhấn mạnh vấn đề rằng để duy trì sự trao đổi can đảm và mạnh mẽ giữa nhóm gen báo đốm thiết yếu cho việc duy trì loài, điều quan trọng là thiên nhiên và môi trường sống của báo đốm phải được liên kết với nhau. Để tạo điều kiện kèm theo cho điều này, một dự án Bất Động Sản mới, Paseo del Jaguar, đã được xây dựng để liên kết 1 số ít điểm trung tâm của báo đốm .Năm 1986, Khu bảo tồn Động vật hoang dã lưu vực Cockscomb được xây dựng ở Belize là khu vực được bảo vệ tiên phong trên quốc tế để bảo tồn loài báo đốm .. [ 58 ]Do không hề tiếp cận được phần đông khoanh vùng phạm vi của loài, đặc biệt quan trọng là TT Amazon, việc ước tính số lượng báo đốm là khó khăn vất vả. Các nhà nghiên cứu thường tập trung chuyên sâu vào những sinh vật đặc biệt quan trọng, do đó nghiên cứu và phân tích toàn loài là rất ít. Vào năm 1991, 600 – 1.000 ( tổng số cao nhất ) được ước tính đang sống ở Belize. Một năm trước đó, 125 – 180 con báo đốm được ước tính sống ở Khu dự trữ sinh quyển Calakmul 4.000 km2 ( 2400 – mi2 ) của Mexico, với 350 thành viên khác ở bang Chiapas. Khu dự trữ sinh quyển Maya liền kề ở Guatemala, với diện tích quy hoạnh 15.000 km2 ( 9.000 mi2 ), hoàn toàn có thể có 465 động vật hoang dã hoang dã. Công việc sử dụng từ xa GPS vào năm 2003 và 2004 đã tìm thấy tỷ lệ chỉ sáu đến bảy con báo đốm trên 100 km2 ở khu vực Pantanal quan trọng, so với 10 đến 11 bằng chiêu thức truyền thống cuội nguồn ; điều này cho thấy những chiêu thức lấy mẫu được sử dụng thoáng rộng hoàn toàn có thể làm tăng số lượng báo trong thực tiễn .

Phương pháp tiếp cận[sửa|sửa mã nguồn]

Trong việc thiết lập những khu bảo tồn, những nỗ lực nói chung cũng phải tập trung chuyên sâu vào những khu vực xung quanh, vì báo đốm không có năng lực số lượng giới hạn trong một khu bảo tồn, đặc biệt quan trọng là nếu số lượng đang tăng. Thái độ của con người trong những khu vực xung quanh khu bảo tồn và pháp luật và những pháp luật để ngăn ngừa nạn săn trộm là rất thiết yếu để làm cho những khu vực bảo tồn có hiệu suất cao .Để ước tính kích cỡ quần thể trong những khu vực đơn cử và theo dõi từng con báo đốm, bẫy camera và thiết bị theo dõi động vật hoang dã hoang dã từ xa được sử dụng thoáng đãng, và phân hoàn toàn có thể được tìm kiếm với sự trợ giúp của chó dò để điều tra và nghiên cứu sức khỏe thể chất và chính sách ăn của báo đốm. Những nỗ lực bảo tồn lúc bấy giờ thường tập trung chuyên sâu vào việc giáo dục chủ trang trại và thôi thúc du lịch sinh thái xanh. Báo đốm thường được định nghĩa là một loài bảo trợ – khoanh vùng phạm vi nơi trú ẩn và nhu yếu môi trường tự nhiên sống của nó đủ rộng để nếu được bảo vệ, nhiều loài khác trong khoanh vùng phạm vi nhỏ hơn cũng sẽ được bảo vệ. Các loài bảo trợ đóng vai trò là ” link di động ” ở quy mô cảnh sắc, trong trường hợp của báo đốm trải qua việc săn mồi. Do đó, những tổ chức triển khai bảo tồn hoàn toàn có thể tập trung chuyên sâu vào việc cung ứng thiên nhiên và môi trường sống liên kết khả thi cho loài báo đốm, với kiến ​ ​ thức mà những loài khác cũng sẽ được hưởng lợi .Thiết lập du lịch sinh thái xanh đang được sử dụng để tạo ra sự chăm sóc của công chúng so với những động vật hoang dã có sức hấp dẫn như báo đốm, đồng thời tạo ra lệch giá hoàn toàn có thể được sử dụng trong những nỗ lực bảo tồn. Các cuộc truy thuế kiểm toán được triển khai ở châu Phi đã chỉ ra rằng du lịch sinh thái xanh đã giúp bảo tồn mèo châu Phi. Cũng như mèo lớn châu Phi, mối chăm sóc chính trong du lịch sinh thái xanh báo đốm là khoảng trống sinh sống đáng kể mà loài này nhu yếu, vì thế nếu du lịch sinh thái xanh được sử dụng để tương hỗ bảo tồn báo đốm, 1 số ít xem xét cần được giữ nguyên như thế nào về hệ sinh thái hiện tại sẽ được giữ nguyên, hoặc làm thế nào những hệ sinh thái mới đủ lớn để tương hỗ cho một quần thể báo đốm đang tăng trưởng sẽ được đưa vào sử dụng .
Con mèo duy nhất còn sống sót ở Bắc Mỹ gầm lên, con báo đốm được Thomas Jefferson ghi lại là một động vật hoang dã của châu Mỹ vào năm 1799. Báo đốm vẫn đôi lúc được nhìn thấy ở Arizona và New Mexico, ví dụ điển hình như El Jefe, thôi thúc hành vi bảo tồn của nó bởi những nhà chức trách. Ví dụ, vào ngày 20 tháng 8 năm 2012, USFWS đã yêu cầu dành 838.232 mẫu Anh ở Arizona và New Mexico – một khu vực rộng hơn hòn đảo Rhode – là môi trường tự nhiên sống quan trọng của loài báo đốm .

Trong thần thoại cổ xưa và văn hóa truyền thống[sửa|sửa mã nguồn]

Chiến binh báo đốm trong văn hóa truyền thống AztecBản sao của cuốn sách Chilam Balam của Ixil trong Bảo tàng Nhân chủng học Quốc gia ( Mexico )Tượng của Karajà trong Bảo tàng ToulousePeruBức tượng báo đốm Moche có niên đại 300 CE, tại Bảo tàng Larco ở Lima

Thời kỳ tiền Colombo[sửa|sửa mã nguồn]

Vào thời kỳ tiền Colombo ở Trung và Nam Mỹ, báo đốm là hình tượng của sức mạnh và quyền lực tối cao. Trong số những nền văn hóa truyền thống Andes, một giáo phái báo đốm được phổ cập bởi văn minh Chavín tiên phong đã được gật đầu trên hầu hết những gì ngày này là Peru vào năm 900 trước Công nguyên. Văn minh Moche sau này của miền bắc Peru đã sử dụng báo đốm như một hình tượng quyền lực tối cao trong nhiều đồ gốm của họ. Trong tôn giáo của Muisca, người sinh sống ở vùng Altiplano Cundiboyacense thoáng mát ở Andes thuộc Colombia, báo đốm được coi là một con vật rất linh và trong những nghi lễ tôn giáo của họ, người dân mặc áo da báo. Da được thanh toán giao dịch với những dân tộc bản địa vùng thấp của vùng nhiệt đới gió mùa Llanos Orientales. Tên của zipa Nemequene được bắt nguồn từ những từ Muysccubun nymy và quyne, có nghĩa là ” lực lượng của báo đốm ” .

Ở Trung bộ châu Mỹ, văn minh Olmec, một nền văn minh sớm và có ảnh hưởng của vùng Bờ biển vùng Vịnh gần như cùng thời với Chavín hồi đã phát triển một mô típ “tượng trưng” khác nhau của các tác phẩm điêu khắc và tượng nhỏ thể hiện loài báo đốm cách điệu hoặc con người có đặc điểm của loài báo đốm. Trong nền văn minh Maya sau này, báo đốm được cho là tạo điều kiện liên lạc giữa người sống và người chết và để bảo vệ gia đình hoàng gia. Người Maya coi những con mèo mạnh mẽ này là bạn đồng hành của chúng trong thế giới tâm linh, và một số nhà cai trị Maya đã mang những cái tên kết hợp từ tiếng Maya cho báo đốm (b’alam trong nhiều ngôn ngữ của người Maya). Balam (Jaguar) vẫn là họ chung của Maya, và đó cũng là tên của Chilam Balam, một tác giả huyền thoại được cho là Maya thế kỷ 17 và 18 đã bảo vệ nhiều kiến ​​thức quan trọng. Nền văn minh Aztec đã chia sẻ hình ảnh này của báo đốm với tư cách là đại diện của người cai trị và là một chiến binh. Người Aztec đã thành lập một lớp chiến binh ưu tú được gọi là Hiệp sĩ báo đốm. Trong thần thoại Aztec, báo đốm được coi là động vật vật tổ của vị thần mạnh mẽ Tezcatlipoca.

Văn hóa đương đại[sửa|sửa mã nguồn]

Báo đốm và tên của nó được sử dụng thoáng đãng như một hình tượng trong văn hóa truyền thống đương đại. Nó là động vật hoang dã vương quốc của Guyana, và được đặc trưng trong huy hiệu của nó. Lá cờ của Sở Amazonas, một phần của Colombia, có hình bóng con báo đốm đen đang lao về phía một thợ săn. Con báo đốm cũng Open trong tiền giấy của Brasil. Báo đốm cũng là một vật cố định và thắt chặt thông dụng trong thần thoại cổ xưa của nhiều nền văn hóa truyền thống địa phương đương đại ở Nam Mỹ, thường được miêu tả là sinh vật mang lại cho con người sức mạnh của lửa .

Tên tiếng Anh jaguar của báo đốm được sử dụng rộng rãi như một tên sản phẩm, nổi bật nhất cho một thương hiệu xe hơi sang trọng của Anh. Tên này đã được thông qua bởi nhượng quyền thương mại thể thao, bao gồm cả Jaguars của NFL và câu lạc bộ bóng đá Mexico Chiapas F.C. Huy chương của liên đoàn quốc gia Argentina trong liên đoàn bóng bầu dục có một con báo đốm; tuy nhiên, vì một lỗi của nhà báo, đội tuyển quốc gia của đất nước có biệt danh là Los Pumas. Theo tinh thần của văn hóa Maya cổ đại, Thế vận hội Mùa hè 1968 tại thành phố Mexico đã thông qua một con báo đốm đỏ là linh vật Olympic chính thức đầu tiên.

Source: https://mix166.vn
Category: Thiên Nhiên