Chí phí sản xuất tư bản chủ nghĩa, lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận>

a ) Chi tiêu sản xuất tư bản chủ nghĩa
Như tất cả chúng ta đã biết, muốn tạo ra giá trị sản phẩm & hàng hóa, tất yếu phải ngân sách một số ít lao động nhất định, gọi là ngân sách lao động, gồm có lao động quá khứ và lao động hiện tại. Lao động quá khứ ( lao động vật hóa ) tức là giá trị của tư liệu sản xuất ( c ) ; lao động hiện tại ( lao động sống ) tức là lao động lạo ra giá trị mới ( v + m ) .
Đứng trên quan điểm xã hội mà xét, ngân sách lao động đó là ngân sách thực tiễn của xã hội, ngân sách này tạo ra giá trị sản phẩm & hàng hóa. Ký hiệu giá trị sản phẩm & hàng hóa là w

W = c + v + m

Về mặt lượng :
Ngân sách chi tiêu trong thực tiễn = giá trị sản phẩm & hàng hóa
Song, so với nhà tư bản, họ không phải ngân sách lao động để sản xuất sản phẩm & hàng hóa, cho nên vì thế họ không chăm sóc đến điều đó. Trên trong thực tiễn, họ chỉ chăm sóc đến việc ứng tư bản để mua tư liệu sản xuất ( c ) và mua sức lao động ( v ). Do đó, nhà tư bản chỉ xem hao phí hết bao nhiêu tư bản, chứ không tính đến hao phí hết bao nhiêu lao động xã hội. C.Mác gọi ngân sách đó là chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa, ký hiệu là k .k = c + v
Vậy, chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa là chi phi về tư bản không bao giờ thay đổi và tư bản khả biến mà nhà tư bản bỏ ra để sản xuất sản phẩm & hàng hóa .
Khi Open chi phi sàn xuất tư bàn chũ nghĩa, thì còng thức eiá trị sản phẩm & hàng hóa ( W = c + v + m ) sổ chuyển thành W = k + m .
Như vậy, giữa ngân sách trong thực tiễn và chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa có sự khác nhau về cả mặt chất lẫn mặt lượng .
Về mặt chất : ngân sách thực tiễn là ngân sách lao động, phản ánh đúng, không thiếu hao phí lao động xã hội thiết yếu để sản xuất và tạo ra giá trị sản phẩm & hàng hóa, còn chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa ( k ) chỉ phản ánh hao phí tư bản của nhà tư bản mà thôi, nó không lạo ra giá trị sản phẩm & hàng hóa .
Vì vậy, C.Mác chỉ rõ phạm trù chi phí sản xuất không có quan hệ gì với sự hình thành giá trị sản phẩm & hàng hóa, cũng như không có quan hệ gì với quy trình làm cho tư bản tăng thêm giá trị .
Về mặt lượng : chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn luôn nhỏ hơn ngân sách trong thực tiễn :
( c + v ) < ( c + v + m ) Vì tư bản sản xuất đươc chia thành tư bản cố định và thắt chặt và tư bản lưu động vì vậy chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn luôn nhỏ hơn tư bản ứng trước ( k ) . Ví dụ : Một nhà tư bản sản xuất góp vốn đầu tư tư bản với số tư bản cố định và thắt chặt ( c1 ) là 1.200 đơn vị chức năng tiền tệ ; số tư bản lưu động ( c2 và v ) là 480 đơn vị chức năng tiền tệ ( trong đó giá trị của nguyên nhiên, vật tư ( c2 ) là 300, tiền công ( v ) là 180 ). Nếu tư bản cố định và thắt chặt hao mòn hết trong 10 năm, tức là mỗi năm hao mòn 120 đơn vị chức năng tiền tệ, thì : Ngân sách chi tiêu sản xuất ( k ) là : 120 + 480 = 600 đơn vị chức năng tiền tệ . Tư bản ứng trước ( K ) là : 1.200 + 480 = 1.680 đơn vị chức năng tiền tệ . Tức là K > k
Nhưng khi nghiên cứu và điều tra, C.Mác thường giả định tư bản cố định và thắt chặt hao mòn hết trong một năm, nên tổng tư bản ứng trước ( K ) và chi phí sản xuất luôn bằng nhau ( K = k ) .
Việc hình thành chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa ( k ) che đậy thực ra bóc lột của chủ nghĩa tư bản. Giá trị sản phẩm & hàng hóa : w = k + m, trong đó k = c + v. Nhìn vào công thức trên thì sự phân biệt giữa c và v đã biến mất, người ta thấy có vẻ như k sinh ra m. Chính ở đây ngân sách lao động bị che lấp bởi ngân sách tư bản ( k ), lao động là thực thể, là nguồn gốc của giá trị thì bị biến mất, và giờ đây hình như hàng loạt ngân sách sán xuất tư bản chủ nghĩa sinh ra giá trị thặng dư .
b ) Lợi nhuận
Giữa giá trị sản phẩm & hàng hóa và chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn luôn có khoảng chừng chênh lệch, cho nên vì thế sau khi bán sản phẩm & hàng hóa ( giả định : giá thành = giá trị ), nhà tư bản không những bù đắp đúng số tư bản ứng ra, mà còn thu về được một số tiền lời ngang bằng với m. Số tiền này được gọi là doanh thu, ký hiệu là p .

Giá trị thặng dư được so với hàng loạt tư bản ứng trước, được ý niệm là con đẻ của hàng loạt tư bản ứng truớc sẽ mang hình thức biến tướng là doanh thu .Nếu ký hiệu doanh thu là p thì công thức :W = c + v + m = k + m giờ đây sẽ chuyển thành :W = k + pVậy giữa p và m có gì giống và khác nhau ?Giống nhau : cả doanh thu ( p ) và gá trị thặng dư ( m ) đều có chung một nguồn gốc là hiệu quả lao động không công của công nhân .Khác nhau :

Phạm trù giá trị thặng dư phản ánh đúng nguồn gốc và bản chất của nó là kết quả của sự chiếm đoạt lao động không công của công nhân.

Phạm trù doanh thu chẳng qua chỉ là một hình thái thần bí hóa của giá trị thặng dư. C.Mác viết : “ giá trị thặng dư, hay là doanh thu, chính là phần giá trị dôi ra ấy của giá trị sản phẩm & hàng hóa so với chi phí sản xuất của nó, nghĩa là phần dôi ra của tổng số lượng lao động tiềm ẩn trong sản phẩm & hàng hóa so với số lượng lao động được trả công tiềm ẩn trong sản phẩm & hàng hóa ”. Vì vậy, phạm trù doanh thu phản ánh xô lệch thực chất quan hệ sản xuất giữa nhà tư bản và lao động làm thuê, vì nó làm cho người ta hiểu nhầm rằng giá trị thặng dư không phải chỉ do lao động làm thuê tạo ra. Nguyên nhân của hiện tượng kỳ lạ này là :

Thứ nhất, sự hình thành chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa đã xóa nhòa sự khác nhau giữa c và v, nên việc p sinh ra trong quy trình sản xuất nhờ bộ phận v được thay thế sửa chữa bằng k ( c + v ), giờ đây p được ý niệm là con đẻ của hàng loạt tư bản ứng trước .Thứ hai, do chi phí sản xuất tư bản chủ nghĩa luôn nhỏ hơn chi phí sản xuất trong thực tiễn, do đó nhà tư bản chỉ cần bán sản phẩm & hàng hóa cao hơn chi phi sản xuất tư bản chủ nghĩa và hoàn toàn có thể thấp hơn giá trị sản phẩm & hàng hóa là đã có doanh thu. Đối với nhà tư bản, họ cho rằng doanh thu là do việc mua và bán, do lưu thông tạo ra, do tài kinh doanh thương mại của nhà tư bản mà có. Điều này được bộc lộ ở chỗ, nếu nhà tư bản bán sản phẩm & hàng hóa với Chi tiêu bằng giá trị của nó thì khi đó p = m ; nếu bán với Ngân sách chi tiêu cao hơn giá trị thì khi đó p > m : nếu bán với Chi tiêu nhỏ hơn giá trị sản phẩm & hàng hóa thì khi đó p < m. Nhưng xem xét trên khoanh vùng phạm vi toàn xã hội và trong một thời hạn dài thì tổng giá cả bằng tổng giá trị, nên tổng doanh thu cũng bằng tổng giá trị thặng dư. Chính sự không nhất trí về lượng giữa p và m nên càng che giấu thực ra bóc lột của chủ nghĩa tư bản . c ) Tỷ suất lợi nhuậnTrên trong thực tiễn, những nhà tư bản không riêng gì chăm sóc đến doanh thu mà còn chăm sóc đến tỷ suất lợi nhuận .Tỷ suất lợi nhuận là tỷ số tính theo Phần Trăm giữa giá tri thặng dư và hàng loạt tư bản ứng trước .Nếu ký hiệu tỷ suất lợi nhuận là p ' ta có :

Lợi nhuận là hình thức chuyển hóa của giá trị thặng dư, nên tỷ suất lợi nhuận cũng là sự chuyển hóa của tỷ suất giá trị thặng dư. Vì vậy chúng có mối quan hệ ngặt nghèo với nhau. Nhưng giữa m ‘ và p ‘ lại có sự khác nhau cả về chất và lượng .Về mặt chất : m ’ phản ánh trình độ bóc lột của nhà tư bản so với công nhân làm thuê, còn p ’ không hề phản ánh được điều đó, mà chỉ nói lên mức doanh lợi của việc góp vốn đầu tư tư bản .Tỷ suất lợi nhuận chỉ cho nhà tư bản biết tư bản của họ góp vốn đầu tư vào đâu thì có lợi hơn. Do đó, việc thu doanh thu và theo đuổi tỷ suất lợi nhuận là động lực thôi thúc những nhà tư ban, là tiềm năng cạnh tranh đối đầu của những nhà tư bản .Về mặt lượng : p ‘ luôn luôn nhỏ hơn m ’ vì :

d ) Những tác nhân tác động ảnh hưởng đến tỷ suất lợi nhuận- Tỷ suất giá trị thặng dư .

Tỷ suất giá trị thặng dư càng cao thì tỷ suất lợi nhuận càng lớn và ngược lại .- Cấu tạo hữu cơ của tư bản :Trong điều kiện kèm theo tỷ suất giá trị thặng dư không đổi, nếu cấu trúc hữu cơ của tư bản càng cao thì tỷ suất lợi nhuận càng giảm và đó cùng là thực chất của quy luật p ’ có khuynh hướng giảm sút trong chủ nghĩa tư bản .- Tốc độ chu chuyển tư bản ;Nếu vận tốc chu chuyển của tư bản càng lớn, thì tần suất sản sinh ra giá trị thặng dư trong năm của tư bản ứng trước càng nhiều lần, giá trị thặng đư theo đó mà tăng lên làm cho tỷ suất lợi nhuận cũng càng tăng .- Tiết kiệm tư bản không bao giờ thay đổi :Trong điều kiện kèm theo tỷ suất giá trị thặng dư và tư bản khả biến không đổi, nếu tư bản không bao giờ thay đổi càng nhỏ thì tỷ suất lợi nhuận càng lớn .Vì theo công thức :

Rõ ràng khi m và v không đổi, nếu c càng nhỏ thì p’ càng lớn.

Bốn tác nhân trên đây đều được những nhà tư bản sử dụng, khai thác một cách triệt để, để đạt được tỷ suất lợi nhuận cao nhất. Song, với những đặc thù, điều kiện kèm theo khác nhau, nên cùng một lượng tư bản như nhau góp vốn đầu tư vào những ngành sản xuất khác nhau thì tỷ suất lợi nhuận đạt được lại khác nhau. Vì vậy, những nhà tư bản ra sức cạnh tranh đối đầu kịch liệt với nhau và dẫn tới việc hình thành doanh thu trung bình .

Loigiaihay.com

Source: https://mix166.vn
Category: Bản Tin TA