Vì đâu Nhà máy lọc dầu Nghi sơn lỗ 61.200 tỷ trong 3 năm đầu hoạt động trong khi Dung Quất (BSR) chỉ lỗ hơn 4.000 tỷ

3 năm đầu đi vào hoạt động Nghi Sơn lỗ gấp 15 lần Dung Quất. 

Hiện nay, nguồn cung xăng dầu trong nước đến từ 2 Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn (thuộc Công ty TNHH Lọc hoá dầu Nghi Sơn) và Nhà máy lọc dầu Dung Quất (thuộc Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn-BSR), đáp ứng khoảng 75% nhu cầu thị trường. Dù là 2 nhà máy lọc dầu chủ lực của cả nước nhưng hiệu quả hoạt động của 2 nhà máy này hoàn toàn trái ngược nhau.

Lọc Hóa Dầu Nghi Sơn được xây dựng tháng 4/2008 với tổng vốn góp vốn đầu tư 9 tỷ USD chính thức quản lý và vận hành thương mại từ cuối năm 2018. Cổ đông của công ty gồm Tập đoàn Dầu khí vương quốc Nước Ta ( PVN ) nắm 25,1 % ; Công ty Idenmitsu Kosan ( Nhật Bản ) nắm 35,1 %, Công ty Hóa chất Mitsui ( Nhật Bản ) sở hữu 4,7 % và Tập đoàn dầu mỏ Cô-oét 35,1 %. Công suất quy trình tiến độ 1 là 200.000 thùng dầu thô / ngày, tương tự 10 triệu tấn dầu thô / năm, gần gấp đôi Nhà máy lọc dầu Dung Quất ( Tỉnh Quảng Ngãi ) .

Tuy nhiên, trong 3 năm hoạt động từ 2018 – 2020, nhà máy lọc dầu Nghi Sơn đã lỗ tổng cộng  61.200 tỷ đồng. Cụ thể, ngay năm đầu tiên đi vào hoạt động thương mại Nghi Sơn đã lỗ 10.412 tỷ đồng, năm 2019 lỗ nâng lên 22.684 tỷ đồng, năm 2020 số lỗ lên mức kỷ lục 28.147 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu của Nghi Sơn (50.000 tỷ) đã âm hơn 11.000 tỷ đồng. Doanh thu năm 2019 đạt 86.675 tỷ thì năm 2020 chỉ còn 74.848 tỷ đồng.

Trong khi đó, Công ty TNHH MTV Lọc hóa dầu Bình Sơn ( BSR ) được xây dựng năm 2008 với 100 % vốn góp của PVN, mục tiêu là đảm nhiệm và quản lý và vận hành hoạt động giải trí sản xuất kinh doanh thương mại của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Công ty có vốn điều lệ 35.000 tỷ đồng, tại thời gian đó, Bình Sơn lọt vào top 6 doanh nghiệp có vốn lớn nhất Nước Ta .Bắt đầu từ 30/5/2010, Dung Quất chính thức chuyển sang quy trình tiến độ quản lý và vận hành thương mại. Trong một báo cáo giải trình gửi lên nhà nước, PVN đã bật mý mức lỗ của nhà máy này từ khi đi vào quản lý và vận hành. Năm 2010, công ty lỗ gần 3.200 tỷ đồng, năm 2011 lỗ gần 4.800 tỷ đồng. Năm 2012, năm 2013 lần lượt lỗ trên 6.400 và 6.000 tỷ đồng. Năm năm trước Lọc hóa dầu Bình Sơn lỗ 7.136 tỷ đồng …Tuy nhiên, khoản khuyễn mãi thêm giữ lại thuế nhập khẩu đã giúp gánh bớt lỗ cho Dung Quất, khi đơn vị chức năng này chỉ còn lỗ 1.300 – 3.000 tỷ đồng vào năm 2011 và 2012, trước khi hạch toán lãi gần 3.000 tỷ vào năm 2013 nhờ được giữ lại tới 8.856 tỷ đồng .Lỗ của Nhà máy lọc dầu Dung Quất trước và sau chính sách cấp bù thuế nhập khẩu 3-7 % những mẫu sản phẩm xăng dầu

Như vậy, 3 năm đầu tiên Dung Quất lỗ tổng cộng 14.092 tỷ đồng nếu như không được ưu đãi giữ lại 3-7% thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, số lỗ được giảm đáng kể khi nhà máy được giữ lại thuế nhập khẩu. Năm 2010, Dung Quất được giữ lại 3.305 tỷ đồng, năm 2011 là 1.836 tỷ đồng, năm 2012 là 4.122 tỷ đồng. Tổng cộng 3 năm, Dung Quất được giữ lại nguồn thuế nhập khẩu khiến cho tổng số lỗ 3 năm đầu đi vào hoạt động giảm xuống 4.129 tỷ đồng. 

Trong 3 năm đầu đi vào hoạt động giải trí nhà máy lọc dầu Dung Quất chỉ lỗ 4.129 tỷ đồng trong khi Nghi Sơn lỗ tới 61.200 tỷ. So sánh này chỉ mang tính tương đối bởi toàn cảnh đi vào hoạt động giải trí khác nhau, tổng quy mô vốn góp vốn đầu tư và trích khấu hao khác nhau, giá dầu mỗi quy trình tiến độ mỗi khác … Tuy nhiên, ngay cả trong toàn cảnh cùng quy trình tiến độ từ 2018 – 2020, Bình Sơn cũng có lãi 3.572 tỷ đồng. Năm 2020 khi giá dầu lao về mức âm sau đó hồi trở lại, Bình Sơn ghi nhận mức lỗ 2.858 tỷ đồng thua xa so với mức lỗ 28.147 tỷ đồng của Nghi Sơn .Ngay cả trong cùng điều kiện kèm theo giá dầu, Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn vẫn lỗ cao gấp nhiều lần Dung Quất

Càng lỗ lớn PVN càng phải cấp bù lớn?

Cơ chế tặng thêm cho Dung Quất được nhìn nhận là rất lớn. Tháng 11/2009, nhà nước đã phát hành quyết định hành động được cho phép Lọc hóa dầu Bình Sơn được giữ lại số tiền tương tự 3 % thuế nhập khẩu mỗi năm so với mẫu sản phẩm hóa dầu, 5 % so với LPG và 7 % so với những loại sản phẩm xăng dầu. Dung Quất sẽ không được cấp bù trong trường hợp thuế suất nhập khẩu thấp hơn mức khuyến mại .Tuy nhiên, với tặng thêm này, năm 2011 – 2012, Dung Quất vẫn lỗ lớn do thuế suất nhập khẩu xăng dầu thời gian đó thấp hơn mức giá trị tặng thêm. Trước tình hình đó, tháng 7/2012, PetroVietnam đề xuất kiến nghị nhà nước và sau đó có quyết định hành động cho Dung Quất vẫn được giữ lại mức 3-7 % thuế nhập khẩu, ngay trong trường hợp Nhà nước pháp luật thuế suất thuế nhập khẩu thấp hơn mức khuyễn mãi thêm, doanh nghiệp sẽ vẫn được cấp bù khoản tiền này .

Ngoài ra, Dung Quất còn được hưởng thuế thu nhập doanh nghiệp chỉ 10% trong vòng 30 năm, trong đó miễn thuế hoàn toàn trong vòng 5 năm đầu, giảm 50% thuế trong 9 năm tiếp theo.

Đối với lọc dầu Nghi Sơn, theo thỏa thuận hợp tác giữa nhà nước – do PVN thay mặt đại diện ký với liên kết kinh doanh nhà đầu tư, PVN sẽ là đơn vị chức năng bao tiêu mẫu sản phẩm của Nghi Sơn, với giá bán sỉ tại cổng nhà máy bằng với giá xăng dầu nhập khẩu mà cộng thêm thuế nhập khẩu 7 % với những loại sản phẩm xăng dầu, 3 % so với những loại sản phẩm hóa dầu ( polypropylen, benzen … ). Trong 10 năm ( đến 2028 ), nếu Nước Ta giảm thuế nhập khẩu xuống thấp hơn mức khuyến mại kể trên, PVN sẽ có nghĩa vụ và trách nhiệm bù cho Lọc dầu Nghi Sơn số tiền chênh lệch này .Trên trong thực tiễn, theo Hiệp định thương mại hàng hóa ASEAN ( ATIGA ), với xăng từ năm 2023 thuế nhập khẩu sẽ xuống 5 % và từ năm 2024 là 0 %. Diesel và mazut là 0 % từ năm năm nay. Còn theo Hiệp định thương mại tự do Nước Ta – Nước Hàn ( VKFTA ), thuế nhập khẩu diesel từ năm nay là 5 % và từ năm 2018 là 0 %, riêng mazut từ năm năm nay thuế nhập khẩu đã là 0 % .

Như vậy, giữa các thoả thuận đã có sự “chệch nhau” rất lớn, đặc biệt là cơ chế cấp bù thuế nhập khẩu từ 3-7% với các mặt hàng xăng dầu dẫn đến việc PVN sẽ phải bù lỗ hàng tỷ đô cho Nghi Sơn.

Ý kiến chuyên gia

Nhà máy Nghi Sơn hiện đáp ứng khoảng chừng 30 – 35 % thị trường xăng dầu tại Nước Ta. Do đó, việc dừng nhà máy có tác động ảnh hưởng rất lớn tới thị trường xăng dầu Nước Ta .Theo một chuyên viên có nhiều năm công tác làm việc trong ngành Công Thương, nhà máy lọc dầu Nghi Sơn có vốn quốc tế chi phối, PVN chỉ chiếm 25,1 %. Với tỉ lệ nắm giữ vốn thấp, phía Nước Ta không quyết định hành động trong quản lý và biểu quyết trong hội đồng cũng chỉ có ý nghĩa đồng thuận tuyệt đối hay không .Hiện những nhà máy lọc dầu trong nước chỉ cung ứng được hơn 70 % lượng xăng dầu trong nước, còn lại Nước Ta vẫn nhập khẩu lớn từ Nước Hàn, Nước Singapore, Xứ sở nụ cười Thái Lan ( khoảng chừng 5 triệu tấn năm 2020 ). Tổng lượng tiêu thụ xăng dầu cả nước là khoảng chừng hơn 20 triệu tấn .” Bức tranh thị trường xăng dầu của ta phụ thuộc vào cả trong nước và nhập khẩu. Sản lượng trong nước chỉ cung ứng chừng 70 %. Dầu thô khai thác trong nước không đủ cho hiệu suất lọc dầu. Bất cứ dịch chuyển nào của nguồn cung về sản lượng cũng như giá thành đều ảnh hưởng tác động đến tiêu dùng trong nước. Câu chuyện của những ngày này là việc cắt giảm hiệu suất của Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn “, vị chuyên viên nói .Năm 2020 Nhà máy lọc dầu Dung Quất lỗ hơn 2.500 tỷ đồng, nhưng năm 2021 lại lãi hơn 6.000 tỷ đồng. Trong khi đó Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn lỗ 61.000 tỷ đồng sau 3 năm hoạt động giải trí. Vị này cho rằng khi doanh nghiệp lỗ sẽ thiếu vắng dòng tiền, không có tiền thì không nhập được dầu thô để lọc, không nhập được thì phải giảm hiệu suất. Giảm hiệu suất thì càng không hiệu suất cao. Đấy là câu truyện của nhà phân phối .” Câu chuyện lỗ của một doanh nghiệp thì phải có số liệu hoạt động giải trí của họ mới nghiên cứu và phân tích được. Giá dầu thô thì giá quốc tế, giá đầu ra cũng theo thị trường. Tuy nhiên, nhiều lần mua dầu thô lúc giá cao, bán thành phẩm lúc giá xuống cũng lỗ. Không có lợi thế đàm phán thì không mua giá tốt tốt. Tồn kho nhiều cũng làm tăng ngân sách vốn và hao hụt. Công suất khai thác chưa đạt cũng lỗ. Ngoài ra, còn hàng loạt ngân sách hoạt động giải trí, trích khấu hao …

Doanh nghiệp không phải vốn nhà nước thì chẳng cần phải bảo họ cũng sẽ đóng cửa khi không nhìn thấy hướng có lãi. Quản lý đầu tư nước ngoài thì hoàn toàn có đủ dữ liệu để đánh giá phân tích nguyên nhân lỗ thực của họ. Chưa kể đã có dữ liệu của nhà máy Dung Quất để so sánh. Có một điều thực tế là một lít xăng phải chịu 10% thuế Thuế tiêu thụ đặc biệt, 10% VAT, 4.000 đồng phí môi trường. Doanh nghiệp có lãi thường cũng chỉ vài %”, vị chuyên gia nhấn mạnh. 

Trong khi đó, PVN cho rằng, Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn được đưa vào quản lý và vận hành thương mại trong toàn cảnh toàn quốc tế có xu thế di dời nguồn nguồn năng lượng can đảm và mạnh mẽ ( nguồn năng lượng tái tạo, thay thế sửa chữa động cơ đốt trong bằng động cơ điện nên nhu yếu xăng dầu giảm ), thị trường dịch chuyển bất lợi, biên doanh thu chế biến của ngành lọc dầu giảm mạnh và ảnh hưởng tác động của dịch bệnh Covid-19 đã làm tác động ảnh hưởng lớn tới hiệu suất cao sản xuất kinh doanh thương mại của dự án Bất Động Sản .Bên cạnh đó, do PVN chỉ nắm hơn 25 % CP, nên công tác làm việc quản trị của Nghi Sơn do phía quốc tế quản lý và điều hành còn nhiều chưa ổn cũng đã góp thêm phần vào những khó khăn vất vả về kinh tế tài chính lúc bấy giờ của Nghi Sơn. Do đó, việc tái cấu trúc toàn diện và tổng thể Nghi Sơn là nhu yếu thiết yếu và cấp bách. PVN đang trong quy trình tiến độ đàm phán với những bên góp vốn quốc tế về nội dung tái cấu trúc toàn diện và tổng thể Nghi Sơn .
https://mix166.vn/vi-dau-nha-may-loc-dau-nghi-son-lo-61200-ty-trong-3-nam-dau-hoat-dong-trong-khi-dung-quat-bsr-chi-lo-hon-4000-ty-20220215123425565.chn

Source: https://mix166.vn
Category: Đầu Tư