Tính cộng đồng – tính cá nhân và “cái tôi” của người Việt Nam hiện nay :: Suy ngẫm & Tự vấn :: https://ta-ogilvy.vn

Quá trình thực thể sinh học – xã hội trở thành con người cũng là quy trình có sự tích hợp giữa tính cộng đồng và tính cá nhân, nói rộng hơn, là giữa tính xã hội và tính cá nhân. Có thể nêu lên 3 quy luật của sự tích hợp này :1 – Không có cái cộng đồng, nếu không có cái cá nhân, cũng như không có cái cá nhân, nếu không có cái cộng đồng, cái xã hội. Cái cá nhân nằm trong cái cộng đồng, cái cộng đồng nằm trong cái cá nhân. Cái cá nhân hình thành và tăng trưởng nhờ cái cộng đồng, cái cộng đồng sống sót và duy trì nhờ cái cá nhân .2 – Trong thuở bình mà của quả đât cái cộng đồng lớn hơn, mạnh hơn cái cá nhân, đóng vai trò cực kỳ quan trọng so với sự sống sót của cái cá nhân. Nếu không có sự đùm bọc, nuôi nấng, chăm nom, bảo vệ từ phía cộng đồng, thì mỗi cá nhân không hề lớn lên và sống sót như mộtthực thể người .

3 – Khi xã hội ngày càng phát triển thì cái cá nhân trở nên ưu trội hơn, sự trưởng thành của nó diễn ra sớm hơn, nhanh hơn, ít chịu sự phụ thuộc vào cộng đồng, vào xã hội hơn. Ba quy luật này mang tính phổ biến toàn nhân loại.

Thuở khởi đầu của văn hoá trái đất mối đối sánh tương quan giữa tính cộng đồngvà tính cá nhân ở người Nước Ta cũng giống như mối đối sánh tương quan này ở tổng thể những nhóm tộc người khác, những dân tộc bản địa khác, nghĩa là tính cộng đồng có vai trò quan trọng hơn, ưu trội hơn trong sự tăng trưởng của xã hội cũng như của mỗi cá nhân. Do điều kiện kèm theo tự nhiên và điều kiện kèm theo xã hội : giông tố, lũlụt, hạn hán, sự xâm lược của ngoại bang và chủ trương của nhà nước phong kiến nên tính cộng đồng vẫn được duy trì và sống sót quá lâu trong sự tăng trưởng của xã hội Nước Ta .

Lẽ ra tính cá nhân, trách nhiệm cá nhân, sự tự ý thức của cá nhân, sự tựkhẳng định của cá nhân phải được hình thành, xác định và xuất hiện sớm hơn, mạnh hơn, nhưng do những điều kiện tự nhiên, và xã hội như đã nói, nó cứ duy trì từ thế hệ này đến thế hệ khác. Trong lịch sử phát sinh cá thể, cũng như phát sinh chủng loại cái cá nhân hình thành chậm, việc phát huy vai trò của tự ý thức do đócũng diễn ra rất chậm. Triển khai nghiên cứu đề tài: “Tính cộng đồng- tính cá nhân và “cáitôi” của người Việt Nam hiện nay“,các tác giả Viện Tâm lý học thuộc Trung tâm KHXH & NV Quốc gia đã đặt nó trong bối cảnh của thời đại ngày nay, khi quá trình hội nhập đã trở thành xu thế chung mang tính toàn nhân loại. Các cách tiếp cận: lịch sử, logic, kinh tế – xã hội, chính trị – xã hội, văn hoá – tư tưởng, các phương pháp nghiên cứu của tâm lý học hiện đại: test với 20 mệnh đề, bảng hỏi đánh giá tính cộng đồng – tính cá nhân liên nhân cách, bảng hỏi của mộtsố tác giả xây dựng năm 1997 và được Việt hoá, test lựa chọn ngữ cảnh… là những công cụ giúp các tác giả đưa vào ứng đụng trong nghiên cứu này và rút ra được những nhận định và kết luận với độ tin cậy cao về những diễn biến của tính cộng đồng – tính cá nhân và “cái tôi” của thanh niên ngày nay – những người chủ tương lai của vận mệnh đất nước.

Cuốn sách sẽ ra đời bạn đọc với bốn phần, bốn chương .Sau ” Lời dẫn ” là Phần mở đầudo Ths. Phan Thị Mai Hươngthực hiện. Tác giả chứng minh và khẳng định những mạng lưới hệ thống giá trị phân biệt hai nền văn hoá phương Đông và phương Tây bộc lộ không riêng gì trong những mẫu sản phẩm của xã hội, mà còn tạo ra những khuôn mẫu khác nhau về khái niệm ” cái tôi “. Sau phần trình diễn tóm tắt về toàn cảnh xã hội trong quy trình tiến độ lúc bấy giờ cũng như mục tiêu và ý nghĩa của khu công trình này, tác giả đã trình làng quy trình tổ chức triển khai điều tra và nghiên cứu : phong cách thiết kế, chọn vùng, chọn mẫu và những chiêu thức điều tra và nghiên cứu đơn cử .

Phần một: “Một số nghiên cứu và quan điểm về “cáitôi” và tính cộng đồng- tính cá nhân”ở nước ngoài và ở Việt Namgồm hai chương một và hai.

Chương I : Giới thiệu ” Một số nghiên cứu và điều tra và quan điểm về ” cáitôi ” và tính cộng đồng – tính cá nhân ” do Đỗ Lệ Hằngthực hiện. Tác giả trình diễn tóm tắt thuyết phân tâm học mà đại diện thay mặt là S. Freud và C.Jung, thuyết hiện sinh với đại điện là C.Rogers, thuyết nhận thức với quan điểm cơ bản của Sarbin, thuyết nhận thức xã hội của A. Bandura, thuyết “ cái tôi ” phát minh sáng tạo của S.Adler, cái tôi tượng trưng của A.Angyal, ” cái tôi ” chủ quan của Lundhom. Cái mới trong phần này là tác giả cũng đã ra mắt những giải pháp mà những thuyết nêu trên đã sử dụng trong những nghiên cứu và điều tra của mình .Nghiên cứu ” cái tôi ” trong tâmlý học xãhội, Ths. Lã Thu Thuỷđã trình diễn một số ít quan điểm về “ cái tôi “, cấu trúc “ cái tôi “, sự hình thành và tăng trưởng của ” cái tôi “. Tác giả đã chỉ ra những yếu tố hướng đến sự tăng trưởng ” cái tôi “, ” cái tôi ” và những vai xã hội, ” cái tôi ” và sự trấn áp xã hội .

Phân tích “Tính cộng đồng – tính cá nhân trong tâmlý học vănhoá”, Ths. Lê Văn Hảođã tổng quan những vấn đề lý luận về vấn đề cá nhân và cộng đồng, cũng như tầm quan trọng của việc nghiên cứu tính cộng đồng – tính cá nhân. Tác giả đã nêu lên một vấn đề khá lý thú: tính cộng đồng – tính cá nhân có phải là khái niệm mang tính lưỡng cực, đối lập và loại trừ nhau? Những vấn đề về sự tương phản giữa tính cộng đồng – tính cá nhân với những khía cạnh: một bên là “cái tôi” cá nhân, một bên là nhóm nội, một bên là cái lâu dài, một bên là cái ngắn hạn, hệ thống tôn ti trật tự và hài hoà ở những nhóm theo xu hướng tập thể, một bên gắn bó tình cảm với một số nhóm nội, một bên tách mình khỏi nhiều nhóm nội đã được giới thiệu. Những kỹ thuật đo lường tính cá nhân – tính tập thể bằng các cách thức khác nhau… và giả thuyết về nguyên nhân của tính cộng đồng – tính cá nhân,hệ quả của tính cộng đồng – tính cá nhân, khái niệm xã hội hoá và hành vi xã hội, cái hay và cái dở của tính cộng đồng – tính cá nhân…đã được trình bày và đưa ra một cái nhìn tổng quan về tính cộng đồng – tính cá nhân trong những nghiên cứu mới của tâm lý học văn hoá.

Chương II : Trình bày ” Các quan điểm về tính cộng đồng – tính cá nhân và ” cái tôi ” trong những điều tra và nghiên cứu ở Nước Ta ” do PGS, TS. Đỗ Longđảm nhận. Tác giả đã ra mắt những cách tiếp cận xã hội – lịch sử vẻ vang, chiêu thức tiếp cận xã hội – văn hoá, chiêu thức tiếp cận nhân : cách trong những nghiên cứu và điều tra của những học giả trong nước. Các nhà nghiên cứu Vũ Khiêu, Phan Huy Lê, Hà Văn Tấn, Trần Quốc Vượng, Trần Đình Hượu, Phan Ngọc, Hữu Ngọc, Đỗ Long … đã nêu lên những cơ sở hình thành, tăng trưởng và duy trì của tính cộng đồng – tính cá nhân ở người Nước Ta. Những đặc thù tâm ý dân tộc bản địa Nước Ta, những nét đặc trưng của tâm ý cá nhân và “ cái tôi “, những diễn biến, cái hay và cái dở của chúng trong lịch sử vẻ vang cũng như trong thời đại tất cả chúng ta, từ Cách mạng tháng 8/1945 đến nay, dưới tác động ảnh hưởng của công cuộc thay đổi quốc gia … đã được tác giả nghiên cứu và phân tích, nêu lên nhận xét và bàn tới xu thế tăng trưởng của chúng .

Phần II:Kháiniệm “cái tôi” của thanh niên hiện nay và đặc điểm tính cộng đồng- tính cá nhân ở Việt Nam“gồm hai chương ba và bốn.

Chương III: “Tính cá nhân – tính cộng đồng trong khái niệm “cáitôi” do Ths. Lã Thu Thuỷnghiên cứu. Tác giả nêu bật sự thể hiện của “cái tôi” nói chung, khái niệm về “cái tôi” của sinh viên nam và nữ, khái niệm về “cái tôi” của sinh viên miền Bắc và sinh viên miền nam, quan niệm về “cái tôi” ở thanh niên nông thôn và thanh niên đô thị, thành phần dân tộc và quan niệm về “cái tôi”. Tác giả kết luận: hình ảnh về bản thân được thanh niên đánh giá rất đa dạng, phong phú và nhiều vẻ, nói lên chân dung của lớp trẻ hiện nay với những khác biệt giữa nhóm này vànhóm khác. Tính cá nhân trong khái niệm “cái tôi” được thanh niên đánh giá rất cao. Hình ảnh cộng đồng hiện lên không nhiều về tổng thể. Tính cá nhân ở nam thanh niên cao hơn nữ thanh niên. Trái lại, tính cộng đồng, tính ôn hoà ở nhóm nữ vẫn ít có thay đổi.

Chương IV : ” Đặc điểm tính cá nhân – tính cộng đông ởViệt Nam lúc bấy giờ “. Nghiên cứu về ” đặc thù bình đẳng và thứ bậc của tính cá nhân – tínhcộng đồng ” do NCS Lưu Song Hàthực hiện. Theo tác giả, tính bình đẳng là một trong những nét độc lạ giữa tính cá nhân – tính cộng đồng, nó hoà trộn bên trong nhóm, nơi mà những thành viên không có cảm xúc mình là người dưới quyền. Tác giả Tóm lại hành ví ứng xử của nam sinh viên mang tính cá nhân hay tính cộng đồng, có tính bình đẳng hay thứ bậc nhờ vào vào từng trường hợp đơn cử và chịu tác động ảnh hưởng thâm thúy bởi truyền thống cuội nguồn văn hoá. Tác giả chú ý quan tâm rằng từ trong cội rễ của người Việt, tínhcá nhân khi nào cũng sống sót, nhưng nó bị che lấp bởi cộng đồng do văn hoá truyền thống cuội nguồn chi phối .Nghiên cứu ” Sự biểu lộ tính cá nhân – tính cộng đồng qua mạng lưới hệ thống giá trị và hành vi của cá nhân ” do NCV Nguyễn Thị Hoađảm nhiệm. Sau khinêu lên những cơ sở lý luận có tương quan và nghiên cứu và phân tích tác dụng, tác giả rút ra một nhận xét : người Việt trải qua hành vi và giá trị trong những nhóm xã hội khác nhau đã biểu lộ tính cộng đồng cao hơn tính cá nhân, tính cá nhân chỉ thể hiện trong một số ít trường hợp với mức độ thấp. Tính cộng đồng biểu lộ giá trị cao hơn qua hành vi, nhưng cũng có rất ít trường hợp tính cộng đồng bộc lộ qua hành vi cao hơn quá giá trị. Điều này nói lên tính cộng đồng rất cao ở những cá nhân. Tính cộng đồng ở người Việt mang tính thực trạng, chịu sự chi phối của mỗi trường hợp đơn cử. Giá trị và hành vi tương đối thống nhất với nhau. Giá trị và hành vi đều biểu lộ tính cộng đồng cao. Giữa nam và nữ thuộc những tộc người khác nhau ở cácvùng quê khác nhau trong những thiên nhiên và môi trường có tính tập thể cao không có sự độc lạ rõ ràng về tính cộng đồng .Nghiên cứu “ Sự tương đương và khác biệtgiữa tâm lý và hànhđộng trong hai cách ứngxử “, NCV Đỗ Ngọc Khanhđã rút ra 1 số ít nhận xét : thiên nhiên và môi trường sống, vùng, dân tộc bản địa, giới tính – khi xem xét góc nhìn độc lập và góc nhìn tích hợp những yếu tố trên – đều không có ảnh hưởng tác động một cách có ý nghĩa đến hành vi và tâm lý trong cách ứng xử dữ thế chủ động và chịu sự ảnh hưởng tác động. Môi trường phối hợp với dân tộc bản địa và thiên nhiên và môi trường tích hợp với vùng và dân tộc bản địa có ảnh hường một cách có ý nghĩa đến hành vi trong cách ứng xử dữ thế chủ động. Môi trường cũng có tác động ảnh hưởng có ý nghĩa đến tâm lý trong cách ứng xử dữ thế chủ động. Trái lại, vùng lại có ảnh hưởng tác động đến tâm lý và hành vi của cách ứng xử chịu ảnh hưởng tác động. Như vậy, ta thấy người trẻ tuổi lúc bấy giờ vẫn tâm lý và hành vi có tính cộng đồng cao trong những nhóm nhỏ. Họ vẫn coi trọng mái ấm gia đình, truyền thống lịch sử, đoàn kết thân ái. Trong những nhòm lớn họ ít bị chi phối bởi những yếu tố văn hoá, nên tâm lý và hành vi mang tính cá nhân rõ ràng hơn .Phần kết thúcdo Ths. Phan Thị Mai Hương và GS.Vũ Khiêuthực hiện. Nêu lên những nhận định và đánh giá, rút ra từ hiệu quả điều tra và nghiên cứu của cả đề tài, Ths. Phan Thị Mai Hương khẳng định chắc chắn : Thành tựu trước hết của khu công trình nghiên cứu và điều tra này là tập thể tác giả đã nghiên cứu và phân tích và bổ trợ vào những quan điểm truyền thống lịch sử về tính cộng đồng – tính cá nhân và ” cái tôi ”, từ góc nhìn tâm lý học. Tính cá nhân và tính cộng đồng hoàn toàn có thể cùng sống sót trong mỗi cá nhân nhờ vào vào hoàn đánh và giá trị mà người đó theo đuổi. Khi được tự do liên tưởng và lựa chọn, người trẻ tuổi nhìn chung nghiêng về phía ô tả bản thân mình như một cá nhân độc lập, có đậm cá tính, sở trường thích nghi và quan điểm riêng. Một điểm rất lý thú là người trẻ tuổi coi mình là một thành viên của một cộng đồng, một nhóm nào đó chiếm một tỷ suất không lớn, nhưng lại thường đứng ở vị trí tiên phong trong tâm lý. Trong những trường hợp đơn cử người trẻ tuổi bộc lộ tính cộng đồng tương đối cao trong hệ giá trị của mình, nhưng tính cộng đồng đó bộc lộ đơn cử như thế nào lại phụ thuộc vào vào từng thực trạng nhất định. Thanh niên dù có khuynh hướng cá nhân hay cộng đồng thì cái được ưu tiên hơn cả là sự bình đẳng. Sự tuỳ thuộc vào thực trạng trong hành vi của người Nước Ta còn bộc lộ cả trong lối ứng xử dữ thế chủ động hay chịu sự ảnh hưởng tác động .Từ những hiệu quả được trình diễn trên đây cho thấy văn hoá Nước Ta vềMột thành tựu nghiên cứu và điều tra mới … cơ bản vẫn mang tính cộng đồng, nhưng tính cá nhân đang có những chuyển biến quan trọng và đó là một nét mới cần được chứng minh và khẳng định .█Xác định những yếu tố cần được liên tục nghiên cứu và điều tra về ” cái tôi “, GS. Vũ Khiêu cho rằng ” cái tôi ” là đối tượng người dùng quan trọng nhất, thâm thúy nhất của tâm lý học. Ta phải xử lý yếu tố ” cái tôi ” như thế nào ? ” Cái tôi ” ích kỷ hay ” cái tôi ” tự xoá bỏ trọn vẹn bản thân ? ” Cái tôi ” trong đời sống được xác đình như thế nào ? Hiện nay nó đổi khác thế nào ? Từ ” cái tôi ” nhỏ bé trong một xã hội nông nghiệp truyền thống đến ” cái tôi ” ngày này đang tăng trưởng trong toàn cảnh kinh tế thị trường đang có những chuyển biến như thế nào ? Kinh tế thị trường, một mặt, tạo ra năng lượng độc lập, dữ thế chủ động, phát minh sáng tạo, nhưng mặt ác cũng dẫn đến những suy thoái và khủng hoảng về phẩm chất. Trong điều tra và nghiên cứu này cả hai khuynh hướng cộng đồng và cá nhân đều cùng sống sót, xen kẽ với nhau ở dạng dung hoà. Thanh niên thời nay nhận thức rõ vai trò, nghĩa vụ và trách nhiệm, xúc cảm của mình trong tập thể. Họ thấy được sự chứng minh và khẳng định của cá nhân mình trong đời sống. Đây là một bước tăng trưởng mới cần được khẳng định chắc chắn .

Ở mỗi giai đoạn lịch sử đều có sự kết hợp hài hoà giữa cái cộng đồng và cái cá nhân một cách tương ứng. Thiên về một phía, chỉ nhấn mạnh cái cá nhân mà không chú ý đến cái cộng đồng, hoặc ngược lại đều dẫn đến hậu quả là làm chậm bước phát triển của xã hội, làm méo mó quá trình trở thành một nhân cách với ý nghĩa chân chính nhất của từ này.

Nêu lên những phương hướng mới trong điều tra và nghiên cứu ” cái tôi ” để xác lập đúng đắn sự phối hợp hài hoà giữa tính cộng đồng và tính cá nhân trong nhân cách, GS.Vũ Khiêu cho rằng : trong thời đại ngày này ” cái tôi ” đang trở thành đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu và điều tra quan trọng nhất, thâm thúy nhất. Nó yên cầu tất cả chúng ta phải được ý niệm và xử lý như thế nào cho đúng ? ” Cái tôi ” ích kỷ chỉ nghĩ đến bản thân hay ” cái tôi ” tự xoá bỏ trọn vẹn bản thân ? “ Cái tôi ” trong đời sống lúc bấy giờ đang đổi khác thế nào ? Chưa khi nào bằng lúc này, xét từ phương diện cá nhân, cũng như từ phương diện cộng đồng, đang diễn ra một cuộc đấu tranh nóng bức giữa ” cái tôi ” tích cực và ” cái tôi ” xấu đi ở từng con người, từng mái ấm gia đình, từng thực trạng xã hội. Một loạt yếu tố được đặt ra ở đây để tất cả chúng ta cùng tâm lý, cùng điều tra và nghiên cứu và xử lý. Chẳng hạn, cái cá nhân, cái xã hội sống sót trong “ cái tôi ” như thế nào ? Cái cá nhân và cái cộng đồng trong mỗi ” cái tôi ” biểu lộ ra làm sao ? Cái sinh học và cái xã hội, cái bẩm sinh và cái tập nhiễm, cái di truyền của nòi giống và tác động ảnh hưởng của thiên nhiên và môi trường văn hoá – xã hội … tác động ảnh hưởng lẫnnhau như thế nào … đang là những đề tài lớn mà tất cả chúng ta phải dày công điều tra và nghiên cứu. Hai loại yếu tố, hai mặt trái chiều tác động ảnh hưởng thế nào đến mỗi cá nhân, đến mỗi con người trong quy trình tiến độ lúc bấy giờ. Xây dựng được một ” cái tôi ” nhân bản là một yếu tố khoa học rất lớn và rất phong phú và đa dạng yên cầu tất cả chúng ta phải có nỗ lực vượt bậc mới hoàn toàn có thể triển khai được .Một số nhà tâm lý học, xã hội hội học đã từng cảm thấy bất lực, lúng túng khi đề cập đến mối quan hệ giữa cá nhân và cộng đồng, giữa yếu tố sinh học và yếu tố xã hội. Khi tìm hiểu và khám phá về tính cá nhân trong ” cái tôi ” thì tất cả chúng ta đụng chạm đến tính xã hội và khi khám phá về tính xã hội tất cả chúng ta lại đụng chạm đến tính cá nhân. Thực ra, nói chung cái xã hội không tách rời cái cá nhân. Xã hội là thiên nhiên và môi trường hoạt động giải trí của cá nhân. Nói tới xã hội là phải nói tới những con người hoạt động giải trí trong xã hội, như vậy cũng có nghĩa là phải nói đến cá nhân. Nói đến cá nhân là phải nói đến xã hội, nói đến thiên nhiên và môi trường hoạt động giải trí của cá nhân, nói đến sự sinh ra và trưởng thành của cá nhân dưới ảnh hưởng tác động của một nền văn hoá xã hội nhất định, nói đến sự xã hội hoá của cá nhân trong thực trạng một mái ấm gia đình, một chủng tộc, một cộng đồng, một dân tộc bản địa …Khi tìm hiểu và khám phá ” cái tôi ” của cá nhân hoặc nói rộng hơn, ” cái tôi ” của cộng đồng, ” cái tôi ” của dân tộc bản địa, tức là cái tôi, thì cũng nên nghiên cứu và điều tra, so sánh giữa những cá nhân rồi tìm ra cáigiống nhau và khác nhau, giống nhau là ở đâu và khác nhau là ở những điểm nào ? Con người Nước Ta tất cả chúng ta có chỗ giống nhau ở tâm ý dân tộc bản địa, nhưng trong từng con người mộtthì lại có cái đặc trưng trong tính cách của nó. Và trong “ cái tôi ” của họ cái gì là giống nhau và cái gì là khác nhau. Trong xã hội tất cả chúng ta thời điểm ngày hôm nay ” cái tôi ” đang có khuynh hướng tăng trưởng, khác rất nhiều so với những thế hệ đi trước. ” Cái tôi ” đó hình thành trong từng mái ấm gia đình, trong từng lứa tuổi, từng những tầng lớp, từng giới tính, từng cộng đồng thuộc những thành phần kinh tế tài chính dưới sự tác động ảnh hưởng của cơ chế thị trường. Sự biến đổi đó cá đang yên cầu tất cả chúng ta phải xác lập đề tài, phải tổ chức triển khai điều tra và nghiên cứu mạnh hơn, nhiều hơn. Làm được như vậy, tất cả chúng ta sẽ góp thêm phần triển khai mục tiêu cao quý : con người vừa là tiềm năng, vừa là động lực của sự tăng trưởng .

Source: https://mix166.vn
Category: Cộng Đồng