Trăn trở nghề làm trống da ở Yên Thành

(Baonghean.vn) – Trước đây, trống da Yên Thành là một trong những “thương hiệu” nổi tiếng khắp trong Nam ngoài Bắc. Tuy nhiên, hiện nay nghề này đã dần mai một, chỉ còn rất ít người gắn bó với nghề. 

Năm nay đã ngoài tuổi 70 nhưng ông Nguyễn Văn Hoan, xóm 10, xã Mỹ Thành vẫn luôn trăn trở với nghề làm trống da truyền thống lịch sử của mái ấm gia đình. Ông cho biết : Trước đây, vào dịp tiệc tùng, rằm tháng Giêng, tháng 7, hay vào Tết Nguyên đán là làm không xuể ; người mua nhu yếu làm mới, sửa tang trống, thay da … với đủ những loại kích cỡ. Nghề trống đã giúp mái ấm gia đình ông có thêm thu nhập giàn trải đời sống, lo cho con cháu ăn học. Nhưng nay già rồi, duy trì để giữ gìn nghề chứ con cháu thì thoát ly cả, không ai nối nghiệp được, muốn truyền nghề mà cũng không biết truyền cho ai, bản thân tôi cũng rất buồn. Ngoài làm theo chiêu thức bằng tay thủ công, mái ấm gia đình ông Hoan còn góp vốn đầu tư hàng chục triệu đồng shopping máy móc, dụng cụ để làm ra những chiếc trống tương thích với thị hiếu, bảo vệ tiêu chuẩn kỹ, mỹ thuật.

Chẳng ai còn nhớ nghề làm trống có từ bao giờ nhưng ngày xưa cứ sắp đến dịp khai giảng hoặc các lễ hội đầu xuân, mùa tế họ, rằm tháng Giêng, tháng Bảy hoặc trước mỗi phiên chợ Dinh, chợ Si không khí làm trống ở các địa phương như Mỹ Thành; Phúc Thành; Vĩnh Thành; Hậu Thành… tấp nập.

Muốn trở thành thợ làm trống giỏi, ngoài sự khôn khéo, tỉ mỉ còn yên cầu trình độ thẩm âm tốt để xác lập độ vang, vọng của trống. Trống thường được làm từ gỗ mít bởi ít bị mối mọt, mặt trống làm bằng da trâu, da bò. Để có một chiếc trống da hoàn thành xong phải trải qua nhiều quy trình, trong đó, quan trọng nhất là giải quyết và xử lý vật liệu da, làm tang trống và khó nhất là bịt da trống.

Theo những người có thâm niên làm trống ở Yên Thành cho biết : Để làm ra được chiếc trống có tiếng kêu vừa lòng, bền với thời hạn, thì làm tang trống phải chọn gỗ mít, loại cây to, lâu năm thì chất lượng mới bảo vệ. Da làm trống phải chọn da con trâu, bò già, không qua ướp muối hay bất kể loại hóa chất nào, thì trống mới bảo vệ được âm vực chuẩn.

Ông Nguyễn Doãn Long ở xóm 15, xã Phúc Thành, huyện Yên Thành là người nối nghiệp làm trống từ người cha. Ông cũng là người hiếm hoi ở xã Phúc Thành vẫn đang theo nghề. Ông chia sẻ: Nghề làm trống đòi hỏi kỳ công, trải qua nhiều công đoạn. Riêng phần da thì trâu hay bò, khi đem về phải làm sạch, đem phơi khô nắng. Khi bưng phải rán da căng hết cỡ, da căng kiệt thì thôi để đảm bảo tiếng kêu lâu dài. Trống làm xong về dùng và bảo quản tốt thì 20 năm vẫn chưa phải bưng lại, đánh vẫn đanh, vang.

“Tôi sẵn sàng trao truyền nghề cho bất cứ ai trong làng, trong xã. Chỉ cần họ thích, đam mê là tôi có thể bày, dạy đến nơi đến chốn. Nghề này học xong, chịu đầu tư thêm máy móc hỗ trợ làm thì rất nhanh và có thu nhập, nhưng rất tiếc là không mấy ai chịu học cả” – ông Long chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Quyết – Phó quản trị Ủy Ban Nhân Dân xã Phúc Thành cho biết : Làm trống không chỉ đơn thuần là một nghề truyền thống cuội nguồn, mà nó còn mang đặc trưng của nét văn hoá làng, xã. Trước đây ở địa phương có rất nhiều hộ làm nghề, nhưng nay chỉ đếm trên đầu ngón tay, mà hầu hết là người già. Chính quyền địa phương rất trăn trở và đã kiến thiết xây dựng đề án, kế hoạch Phục hồi làng nghề trong đó có nghề trống da để làm thế nào gìn giữ được nét văn hóa truyền thống quê nhà ; khuyến khích và tạo mọi điều kiện kèm theo để những hộ duy trì và lan rộng ra quy mô làm nghề để cung ứng trống cho hơn 49 dòng họ, những liên hoan. Hiện nay, nhu yếu ship hàng trống cho đội trống Phúc Thành và những vùng phụ cận cũng tương đối, nếu làm đều những hộ vẫn có thu nhập không thay đổi. Thực tế, việc giữ gìn, phát huy nghề truyền thống cuội nguồn làm trống da đang gặp rất nhiều thử thách. Nhưng với tâm niệm của người Việt “ sống – chết đều phải có tiếng trống, vui tiếng trống, buồn tiếng trống ” và sự tương hỗ của những cấp chính quyền sở tại, nghề làm trống da ở Yên Thành sẽ có thời cơ được hồi sinh. /.

                                                        Anh Tuấn

Source: https://mix166.vn
Category: Hỏi Đáp