Văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại – Luật sư Online
Mục lục bài viết
1. Địa lý dân cư và sơ lược lịch sử Hy Lạp cổ đại
1.1. Địa lí và cư dân
– Lãnh thổ của Hy Lạp cổ đại to lớn hơn nước Hy Lạp ngày này, gồm có : miền Nam bán đảo Ban căng, những hòn đảo bên ngoài biển Êgiê và miền ven biển phía Tây Tiểu Á, trong đó quan trọng nhất là miền Nam bán đảo Bancăng, tức là vùng lục địa Hy Lạp .
– Miền lục địa Hy Lạp về mặt địa hình chia làm 3 khu vực: Bắc, Trung và Nam Bộ. Từ Bắc xuống Trung Bộ phải qua đèo hẹp Técmôphin. Trung Bộ tuy là vùng có nhiều dãy núi ngang, dọc nhưng cũng có những đồng bằng trù phú như đồng bằng Atich và Bêôxi. Ở đây còn có nhiều thành phố quan trọng, nổi tiếng nhất là Aten. Ranh giới giữa miền Trung và miền Nam là gò đất Coranh. Nam Bộ là một bán đảo hình bàn tay 4 ngón – Pêlêpônedơ. Ở đây có nhiều vùng đồng bằng rộng và phì nhiêu, rất thuận lợi cho việc trồng trọt.
Bạn đang đọc: Văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại – Luật sư Online
– Vùng biển Êgiê phía tây của bán đảo Bancăng khúc khuỷu tạo nên nhiều vịnh và hải cảng, rất thuận tiện cho việc tăng trưởng hàng hải. Các hòn đảo ở trên bờ biển Êgiê trở thành những trạm nghỉ chân cho thuyền bè đi lại từ Hy Lạp đến Tiểu Á và Bắc Phi. Trong khi đó, biển Êgiê lại như một cái hồ lớn êm ả dịu dàng, sóng yên, gió nhẹ, nên càng tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho nghề đi biển trong điều kiện kèm theo kĩ thuật còn thô sơ .
– Còn Tiểu Á là một vùng giàu sang và là chiếc cầu nối Hy Lạp với những nước phương Đông cổ đại có nền văn minh tăng trưởng sớm .
– Điều kiện địa lí đó đã giúp cho Hy Lạp cổ đại trở thành nước có nền công thương nghiệp tăng trưởng, đồng thời hoàn toàn có thể tiếp thu tác động ảnh hưởng của văn minh cổ đại phương Đông .
– Cư dân của Hy Lạp cổ đại gồm có nhiều tộc người : người Êôliêng đa phần cư trú ở phía Bắc bán đảo Bancăng và một phần Trung Bộ ( đồng bằng Bêôxi ), người Êôliêng ở vùng Bắc bán đảo Pêlêpônedơ và người Đô riêng ở Bắc bán đảo Pêlêpônedơ, hòn đảo Cr ết và những hòn đảo khác ở phía Nam biển Êgiê .
1.2. Sơ lược lịch sử cổ đại Hy Lạp
a. Thời kì văn hóa Crét-Myxen và thời Hôme
Thời kì văn hóa truyền thống Cret và Myxen : Từ sớm, vùng biển Êgiê mà TT là hòn đảo Cret và vùng Myxen ở bán đảo Pêlêpônedơ đã từng sống sót những nền văn minh rực rỡ tỏa nắng. Ở đây có nhiều hoàng cung, thành quách và có cả chữ viết ( Đầu TNK III đến TK XII TCN ) Thời kì Hôme ( thế kỉ XI-IX TCN ) : Được phản ánh trong hai tập sử thi Iliat và Ôđixê của Hôme .
b. Thời kì thành bang (thế kỉ VIII-IV TCN)
Đây là thời kì quan trọng nhất trong lịch sử vẻ vang Hy Lạp cổ đại. Do sự tăng trưởng của những ngành kinh tế tài chính và sự phân hóa dân cư thành 3 giai cấp : quý tộc, tầm trung và nô lệ nên đến thế kỉ VIII TCN ở Hy Lạp một lần nữa lại Open nhiều nhà nước nhỏ .
– Thành bang Xpac ở phía Nam bán đảo Pêlôpơnedơ, là nhà nước cộng hòa quý tộc nếu xét về chính sách chính trị. Đứng đầu nhà nước là hai vua có quyền lực tối cao ngang nhau. Bên cạnh hai vua có Hội đồng Trưởng lão gồm 30 người ( kể cả 2 vua ) từ 61 tuổi trở lên. Ngoài ra còn Hội nghị Nhân dân gồm toàn bộ những đàn ông Xpac từ 30 tuổi trở lên .
– Thành bang Aten ở miền Trung Hy Lạp do người Iôniêng xây dựng vào thế kỉ VIII TCN. Qua nhiều lần cải cách, Aten trở thành thành bang có chính sách chính trị dân chủ nhất ở Hy Lạp cổ đại. Đó là chính sách dân chủ chủ nô vì khoảng chừng 4/5 dân cư Aten là nô lệ và ngoại kiều không được hưởng quyền dân chủ .
c. Sự thiết lập quyền bá chủ ở Hy Lạp
– Năm 337 TCN, về hình thức, những thành bang Hy Lạp vẫn được độc lập nhưng thực ra đã biến thành chư hầu của Makêđônia .
– Năm 168 TCN, Makêđônia bị La Mã tàn phá. Năm 148 TCN, Hy Lạp bị nhập vào đế quốc La Mã. Nhưng vương quốc này do trình độ thấp hơn nên đảm nhiệm tác động ảnh hưởng văn hóa truyền thống Hy Lạp và thời kì này gọi là “ thời kì Hy Lạp hóa ” .
2. Địa lý, dân cư và sơ lược lịch sử La Mã cổ đại
2.1. Địa lí và dân cư
– La Mã ( Rôma ) là tên một vương quốc cổ đại, phát nguyên từ bán đảo Ý. Đây là một bán đảo dài và hẹp ở Nam Âu, hình chiếc ủng vươn ra Địa Trung Hải, diện tích quy hoạnh khoảng chừng 300.000 km2, phía Bắc có dãy Anpơ ngăn cách Ý với châu Âu ; phía Nam có hòn đảo Xixin, phía Tây có hòn đảo Coocxơ và hòn đảo Xacdennhơ .
– Là vùng có nhiều đồng bằng phì nhiêu và đồng cỏ thuận tiện cho việc chăn nuôi gia súc. Ý còn nhiều sắt kẽm kim loại như đồng, chì, sắt … để sản xuất công cụ sản xuất, vũ khí. Bờ biển phía Đông không thuận tiện cho tàu bè đi lại nhưng phía Nam có nhiều vịnh và cảng tốt .
– Bán đảo Ý lớn gấp 5 lần bán đảo Hy Lạp. Sau khi làm chủ bán đảo Ý, La Mã còn lấn chiếm những vùng bên ngoài, lập thành một đế quốc to lớn gồm có đất đai của 3 châu : Âu, Á, Phi, bao quanh Địa Trung Hải .
– Cư dân hầu hết và xuất hiện sớm nhất ở bán đảo Ý gọi là người Ý ( Italoes ). Trong đó bộ phận sống ở vùng Latium được gọi là người Latinh đã dựng lên thành La Mã trên sông Tibrơ, từ đó họ được gọi là người La Mã. Ngoài ra còn có người Gôloa, người Etơruxcơ ở miền Bắc và miền Trung, còn người Hy Lạp thì ở những thành phố ven biển phía Nam và hòn đảo Xixin .
2.2. Sơ lược lịch sử La Mã cổ đại: Có 2 thời kì lớn
a. Thời kì cộng hòa
– Nhà nước La Mã sinh ra vào giữa thế kỉ VI TCN, có vua, Viện nguyên lão và Đại hội nhân dân. Vào khoảng chừng 510 TCN, người La Mã nổi dậy, bãi bỏ ngôi vua, xây dựng chính sách cộng hòa. Bên trên Viện nguyên lão và Đại hội nhân dân là 2 quan chấp chính có quyền ngang nhau, nhiệm kì một năm .
– Từ thế kỉ IV TCN, La Mã không ngừng tiến công bên ngoài, trải qua hơn một thế kỉ La Mã chinh phục được hàng loạt bán đảo Ý, lan rộng ra chủ quyền lãnh thổ gồm vùng bờ biển Bắc Phi, miền Đông Tây Ban Nha, miền Nam xứ Gôlơ, bán đảo Xácdennhơ, hòn đảo Coocxơ. Đến giữa thế kỉ I TCN La Mã chiếm hàng loạt vùng đất đai to lớn Địa Trung Hải, sát nhập Ai Cập vào map La Mã năm 30 TCN. La Mã trở thành đế quốc bát ngát. Địa Trung Hải trở thành một cái hố nhỏ nằm gọn trong đế quốc La Mã .
b. Thời kì quân chủ
Từ chính sách cộng hòa sang chế độ quân chủ
Từ thế kỉ I TCN, chính sách cộng hòa La Mã dần bị chế độ độc tài thay thế sửa chữa. Năm 82 TCN, Xila công bố làm độc tài suốt đời, nhưng đến năm 79 TCN vì ốm nặng phải từ chức và đến năm 78 TCN thì chết .
Sau khi đàn áp cuộc khởi nghĩa nô lệ Xpactacut ở La Mã đã Open chính quyền sở tại tay ba : Gratxut, Pômpê, Xêda lần thứ nhất. Năm 43 TCN, La Mã Open chính quyền sở tại tay ba lần thứ hai : Antôniút, Lêpiđút, Ốctavianaút. Cuối cùng chính quyền sở tại nằm trong tay Ốctavianút với thương hiệu là Ôgút-Đấng chí tôn, tuy vẫn khoác cái áo chính sách cộng hòa nhưng thực ra đã chuyển sang chính sách chuyên chế .
Sự suy vong của đế quốc La Mã
– Đến thời quân chủ, chính sách nô lệ La Mã ngày càng khủng hoảng cục bộ trầm trọng. Năm 395, đế quốc La Mã bị chia thành hai đế quốc : Đông La Mã đóng đô ở Cônxtantinốplơ và đế quốc Tây La Mã đóng đô ở La Mã. Thế kỉ IV, người Giecman gồm có nhiều tộc người đã di cư ồ ạt vào chủ quyền lãnh thổ của đế quốc La Mã .
– Sang thế kỉ V, một số ít bộ lạc Giecman xây dựng những vương quốc của mình trên đất đai của Tây La Mã. Năm 476, thủ lĩnh quân đánh thuê người Giecman đã lật đổ ông vua sau cuối của đế quốc Tây La Mã rồi tự xưng là nhà vua. Sự kiện đó ghi lại sự diệt vong của đế quốc Tây La Mã đồng thời chấm hết chế độc chiếm hữu nô lệ .
– Còn đế quốc Đông La Mã thì vẫn liên tục sống sót và đi dần vào con đường phong kiến hóa, được gọi là đế quốc Bidantium đến 1459 .
3. Những thành tựu chính của văn minh Hy Lạp và La Mã cổ đại
Hy Lạp và La Mã là hai vương quốc riêng không liên quan gì đến nhau do những dân tộc bản địa khác nhau lập nên. Nhà thơ La Mã là Hôratiut đã nói : “ Người Hy Lạp bị người La Mã chinh phục, nhưng người bị chinh phục ấy lại chinh phục trở lại kẻ chinh phục mình. Văn học thẩm mỹ và nghệ thuật Hy Lạp tràn sang đất Latinh hoang dã … ” Vì vậy, văn minh Hy Lạp và văn minh La Mã có cùng một phong thái và thường được gọi chung là văn minh Hy-La .
Nền văn minh Hy-La tăng trưởng rất tổng lực, mỗi mặt đều có những thành tựu bùng cháy rực rỡ, trong đó quan trọng nhất là những nghành nghề dịch vụ văn học, thẩm mỹ và nghệ thuật, sử học, khoa học tự nhiên và triết học .
3.1. Văn học
a. Thần thoại Hy Lạp
Trong quy trình tiến độ từ thế kỉ VIII-VI TCN, nhân dân đã phát minh sáng tạo ra một kho tàng thần thoại cổ xưa rất nhiều mẫu mã về việc khai hóa đất đai, về những thần trong đời sống xã hội, về anh hùng, dũng sĩ và dần sắp xếp những thần theo tôn ti trật tự .
Thần thoại Hy Lạp phản ánh nguyện vọng của nhân dân trong việc giải thích và đấu tranh với tự nhiên, đồng thời phản ánh cuộc sống lao động và hoạt động xã hội. Do được tạo nên từ thực tế cuộc sống, các thần của Hy Lạp không phải là những lực lượng xa vời, có quyền uy tuyệt đối và đáng sợ như các thần ở phương Đông mà là những hình tượng rất gần gũi với con người. Thần thoại Hy Lạp có ảnh hưởng rất quan trọng đối với nền văn học nghệ thuật Hy Lạp, vì nó đã cung cấp một kho đề tài và nguồn cảm hứng cho thơ, kịch, điêu khắc và hội họa của Hy Lạp cổ đại.
Xem thêm: Hy Lạp cổ đại – Wikipedia tiếng Việt
La Mã phần đông tiếp thu trọn vẹn kho tàng thần thoại cổ xưa và mạng lưới hệ thống những thần của Hy Lạp nhưng đặt lại tên cho những vị thần đó .
Ví dụ : – Thần Dớt của Hy Lạp trở thành Giupite của La Mã. – Thần Nêva – vợ thần Dớt của Hy Lạp thành thần Giumông – vợ của Giupite của La Mã …
b. Thơ
Thơ Hy Lạp có 2 tập sử thi nổi tiếng là Iliat và Ôđixê do trang chủ, một nhà thơ mù sinh ra tại một thành phố miền tiểu Á vào khoảng chừng thế kỉ IX TCN. Hai tập sử thi này khai thác cuộc cuộc chiến tranh giữa những vương quốc ở Hy Lạp với thành Tơroa Tiểu Á.Tập Iliat dài 15.683 29 câu, Ôđixê dài 12.110 câu. Hai tập Iliat và Ôđixê không những là hai tác phẩm quan trọng trong kho tàng văn học quốc tế mà còn có giá trị về lịch sử dân tộc .
Thơ La Mã : tăng trưởng nhất dưới thời Ốctaviaút : nhóm tao đàn do Mêxen được xây dựng, Mêxen là một thân cận của Ốctaviaút đã đứng ra bảo vệ những thi sĩ. Trong nhóm này có những nhà thơ nổi tiếng như : Viêcgian, Hôratiut, Ôviđiút. Những nhà thơ xuất phát từ nhiều nguồn gốc : nhân dân, nô lệ và kẻ sĩ …
c. Kịch
Nghệ thuật kịch của Hy Lạp bắt nguồn từ những hình thức thơ ca múa, hóa trang trong những ngày tiệc tùng, nhất là liên hoan thần rượu nho Điônxốt. Trong những ngày tiệc tùng này người ta múa hóa trang, khoác da cừu, đeo mặt nạ, diễn lại những sự tích trong truyền thuyết thần thoại. Bắt đầu có đối đáp, cơ sở của kịch khởi đầu Open. Sau khi kịch Open, người ta thiết kế xây dựng sân khấu ngoài trời rất lớn. Ví dụ : sân khấu Aten chứa được 17.000 người, sân khấu ở Megalôpôlít ( ở TT bán đảo Pêlôpônedơ ) chứa được 44.000 người. Đồng thời chính quyền sở tại thường tổ chức triển khai những cuộc thi diễn kịch, còn tăng trưởng cho công nhân mua vé xem kịch, thẩm mỹ và nghệ thuật kịch phát triển nhanh. Kịch Hy Lạp có hai loại : thảm kịch và hài kịch, có những nhà soạn kịch nổi tiếng như : Etsin, Xôphốc, Ơripit .
3.2. Sử học
a. Sử học Hy Lạp
Trước thế kỉ V TCN, người Hy Lạp biết đến lịch sử dân tộc rất lâu rồi của họ hầu hết bằng truyền thuyết thần thoại và sử thi. Đến thế kỉ V TCN, Hy Lạp mới chính thức có lịch sử dân tộc thành văn. Những nhà sử học Hy Lap nổi tiếng là Hêrôđốt, Tuyxiđít, Xênôphôn …
b. Sử học La Mã
Nền sử học thật sự của La Mã đến cuối thế III TCN mới Open với những nhà sử học nổi tiếng như : Nơviút, Phabiut, Catông, Pôlibiút, Tilút, Liviut, Taxitut, Plutac. Những thành tựu của nhà sử học Hy Lạp và La Mã đã góp thêm phần quan trọng vào sự tăng trưởng của nền sử học quốc tế .
3.3. Nghệ thuật
Nghệ thuật Hy Lạp và La Mã gồm có 3 mặt đa phần : kiến trúc, điêu khắc và hội họa. Lúc đầu vào thế kỉ VIII-VII TCN, người Hy Lạp cũng học tập nghệ thuật và thẩm mỹ cổ của người Ai Cập và Cret. Nhưng đến thế kỉ V, IV TCN, do những điều kiện kèm theo về kinh tế tài chính, xã hội chi phối, thẩm mỹ và nghệ thuật Hy Lạp đã khắc phục được những đặc thù trừu tượng, chủ nghĩa công thức, vươn tới chủ nghĩa hiện thực và đã đạt được những thành tựu vô cùng rực rỡ tỏa nắng .
a. Kiến trúc
– Trong thành bang Hy Lạp, Aten là nơi có nhiều khu công trình kiến trúc tiêu biểu vượt trội : đền miếu, rạp hát, sân vận động .
Trong những khu công trình tiêu biểu vượt trội nhất, đẹp nhất là đền Páctênông, thiết kế xây dựng vào thời Pêriclet ( TK VI TCN ). Ngôi đền này thiết kế xây dựng bằng đá trắng, xung quanh có hiên chạy dọc, có 46 cột tròn trang trí rất đẹp. Trên những tường dài 276 m có những bức phù điêu dựa theo những đề tài thần thoại cổ xưa và hoạt động và sinh hoạt xã hội của Aten lúc bấy giờ. Trong đền có tượng nữ thần Atêna, vị thần phù hộ của Aten .
Ngoài Aten, những nơi khác cũng có những khu công trình 30 kiến trúc đẹp như đền Dớt ở Ơlempi, những đền thờ ở mốt số thành phố Hy Lạp trên hòn đảo Xixin .
– Thành tựu về kiến trúc của La Mã lại càng tỏa nắng rực rỡ. Người La Mã có rất nhiều phát minh sáng tạo những khu công trình kiến trúc như : tường thành, đền miếu, hoàng cung, rạp hát, khải hoàn môn, cầu đường giao thông, ống dẫn nước … Trong đó, những khu công trình kiến trúc ở La Mã nổi tiếng nhất là đền Păngtêông, rạp hát, những khải hoàn môn .
b. Điêu khắc
Đến thế kỉ V TCN, có rất nhiều siêu phẩm gắn liền với tên tuổi những nghệ sĩ năng lực như Mirông, Phiđiát, Pôliclét với những siêu phẩm như : lực sĩ ném đĩa, nữ thần Atêna, người chỉ huy chiến đấu, người cầm giáo, nữ chiến sỹ Amadông bị thương ”, thần Hêra … Nghệ thuật điêu khắc La Mã cùng một phong thái với Hy Lạp, đa phần biểu lộ ở hai mặt : tượng và phù điêu. Để trang sức đẹp đường phố, quảng trưởng, đền miếu, La Mã đã tạo rất nhiều tượng, tượng của ông Ôguxtut được dựng ở khắp nơi .
3.4. Khoa học tự nhiên
Hy Lạp cổ đại có những góp sức quan trọng về những mặt toán học, thiên văn học, vật lí học, y học … Những thành tựu ấy gắn liền với tên tuổi của nhiều nhà khoa học nổi tiếng như : Talet, Ơclit, Acsimet, Arixtot, Êratôtxten. Thành tựu khoa học rất lớn của Hy Lạp đặt cơ sở cho sự tăng trưởng của khoa học kĩ thuật quốc tế và tiền đề quan trọng cho sự tăng trưởng của xã hội văn minh quốc tế .
– Ngoài ra, còn có 1 số ít nhà khoa học nổi tiếng Eratơxten, Piliniut, Hipôcrat ( ông tổ thầy thuốc của y học phương Đông … )
Tóm lại, cách đây xấp xỉ 2000 năm, nền khoa học của Hy Lạp và La Mã cổ đại đã có những thành tựu rất lớn. Những thành tựu ấy đã đặt cơ sở cho sự tăng trưởng của khoa học thời cận văn minh, đồng thời là một tiền đề quan trọng của sự tăng trưởng triết học Hy Lạp .
3.5. Triết học
Hy Lạp và La Mã được coi là quê nhà của triết học phương Tây. Trên cơ sở của chính sách nô lệ, quan điểm của những nhà triết học Hy-La rất phong phú, hoàn toàn có thể chia thành hai phái chính là triết học duy vật và triết học duy tâm .
– Triết học duy vật : đại diện thay mặt là Talet, Hêraclit, Empêdốctơ, Đêmôclit, Equiquya …
– Triết học duy tâm : với những tên tuổi như Xôcrát, Platon, Arixtốt …
3.6. Luật pháp
a. Luật pháp của Hy Lạp cổ đại
Điển hình là luật Dracông, pháp lệnh của Xôlông, pháp lệnh của Clixten, pháp lệnh của ephinantét và Pêriclét. Từ Xôlông đến Pêriclét đặc thù dân chủ của pháp luật Aten ngày càng triệt để. Tuy vậy, hạn chế lớn nhất là chỉ những người có quyền công dân mới được hưởng quyền dân chủ, số người đó rất ít, chỉ chiếm khoảng chừng 20 % tổng số dân cư. Còn phụ nữ những người tự do, nhưng mẹ không phải là người Aten kiều dân, nô lệ đều không được hưởng quyền công dân .
b. Luật pháp La Mã cổ đại
– Luật 12 bảng : Nội dung đề cập đến nhiều mặt trong đời sống xã hội như thể lệ tố tụng, xét xử, việc thừa kế gia tài, việc cho vay nợ, quan hệ mái ấm gia đình, vị thế phụ nữ … Tinh thần đa phần của bộ luật là bảo vệ tính mạng con người, gia tài và danh dự cho mọi người .
Luật 12 bảng đề cập đến 1 số mặt quan trọng trong đời sống xã hội, nhiều mức hình phạt pháp luật quá khắc nghiệt, nhưng nó có tính năng hạn chế sự xét xử độc đoán của quý tộc, đồng thời đặt cơ sở cho sự tăng trưởng của lao lý ở La Mã cổ đại .
– Những pháp lệnh khác : Luật 12 bảng vẫn còn nhiều hạn chế nên giữa thế kỉ V TCN, nhà nước La Mã phải phát hành nhiều pháp lệnh bổ trợ : pháp lệnh được cho phép tầm trung được kết hôn với quý tộc, tầm trung được bầu làm tư lệnh quân đoàn có quyền lực tối cao ngang cơ quan chấp chính ( 445 TCN ) ; Những món nợ tầm trung vay nếu trả cả lãi phải coi như được trả gốc, số còn thiếu sẽ trả hết trong 3 năm ; Không ai được chiếm quá 500 Jujiera đất công ( bằng khoảng chừng 125 ha ) ; Bỏ chức tư lệnh quân đoàn, Phục hồi chính sách bầu quan chấp chính hằng năm ( 367 TCN ) .
3.7. Đạo Ki tô
Từ năm 63 TCN, La Mã thôn tính vùng Patextin, nơi mà từ thế kỉ VI TCN dân cư đã theo đạo Do Thái. Đạo này thờ chúa Giêhôva và tin rằng người Do Thái là dân tinh lọc của chúa. Kinh thánh của đạo Do thái gồm 3 phần là pháp luật, tiên tri và ghi chép thành tích. Về sau, đạo Kitô thừa kế kinh thánh của đạo Do thái và gọi 3 bộ phận ấy là Kinh cựu ước .
Ba nguồn gốc dẫn đến hình thành đạo Kitô : Giáo lý của đạo Do thái, Tư tưởng của phái khắc kỷ, Đời sống cực khổ không lối thoát của nhân dân .
Theo thần thoại cổ xưa, người sáng lập ra đạo Kitô là chúa Giêsu Crit, con của chúa trời đầu thai vào người con gái đồng trinh Maria và được sinh ra ở Bétlôem vùng Palextin ( lúc bấy giờ nằm trong chủ quyền lãnh thổ đế quốc La Mã ) vào khoảng chừng năm V hoặc IV TCN. Đến năm 3 tuổi, chúa Giêsu vừa truyền đạo vừa chữa bệnh, có nhiều phép lạ, hoàn toàn có thể làm cho người chết sống lại .
Đạo Kitô cho rằng : chúa trời phát minh sáng tạo ra tổng thể, kể cả loài người. Song họ đưa ra thuyết tam vị nhất thể, tức là chúa trời ( chúa cha ), chúa Giêsu ( chúa con ) và thần thánh, tuy là 3 nhưng vốn là một .
Đạo Kitô cũng ý niệm về thiên đường âm ti, long hồn bất thể, thiên thần, ma quỷ. Kinh thánh của đạo Kitô gồm 2 phần là cựu ước và tân ước. Cựu ước là kinh thánh của đạo Do thái mà đạo Kitô tiếp đón, còn tân ước là kinh thánh thực sự của đạo Kitô vốn viết bằng tiếng Hy Lạp. Luật lệ hầu hết của đạo Kitô bộc lộ ở 10 điều răn .
Sau khi sinh ra, đạo Kitô bị chính quyền sở tại La Mã thẳng tay đàn áp. Đến năm 33, những Hoàng đế La Mã đã ra lệnh ngừng sát hại Fan Hâm mộ đạo Kitô. Năm 343, hai Hoàng đế Cônxtantinut và Lixiniút phát hành sắc lệnh Milanơ chính thúc công nhân vị thế hợp pháp của đạo Kitô .
Đến cuối thế kỉ IV, đạo Kitô chính thức được thừa nhận là quốc giáo của đế quốc La Mã. Sau đó Giêrôma (340-420) đã dịch kinh cựu ước và tân ước từ tiếng Hy Lạp ra Latinh. Tác phẩm này được coi là bộ kinh thánh chính thức của đạo Kitô.
Nền văn minh Hy Lạp-La Mã rực rỡ tỏa nắng và tăng trưởng nhiều nghành nghề dịch vụ khác nhau trong văn minh Hy Lạp, là cơ sở tiên phong và cũng là mẫu mực của nền văn minh phương Tây sau này. Awngghen nói : “ Không có văn minh Hy Lạp và đế quốc La Mã thì không có Châu Âu văn minh được ” ( Chống Duy Rinh ). / .
Nguồn : Luật sư Online – iluatsu.com
Chia sẻ bài viết :
Source: https://mix166.vn
Category: Văn Hóa
