Giải pháp khắc phục tác động tiêu cực của văn hoá phương Tây đến thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay

Mỗi vương quốc, dân tộc bản địa, lục địa có nền văn hoá riêng, độc lạ, hoàn toàn có thể xem đó là truyền thống hay là sắc thái riêng. Chính điều đó đã tạo nên “ bức tranh văn hoá ” quả đât vô cùng nhiều mẫu mã, đa sắc màu. Văn hoá phương Tây có điểm tương đương, nhưng cũng có nhiều độc lạ so với văn hoá phương Đông, do sự độc lạ về những điều kiện kèm theo xã hội – lịch sử dân tộc phát minh sáng tạo ra nó. Thực tế cho thấy, trong mỗi nền văn hóa truyền thống ở từng vương quốc, dân tộc bản địa có sự sống sót xen kẽ những giá trị văn minh, tích cực với lỗi thời, tiêu cực, phản văn hóa truyền thống và văn hóa truyền thống phương Tây không phải ngoại lệ. Có nhà điều tra và nghiên cứu từng đề cập đến sự tương phản, xung đột văn hóa truyền thống Đông – Tây trước toàn cảnh toàn thế giới hóa, đồng thời đề xuất kiến nghị biện pháp nhuốm màu tiêu cực, nghĩa là tẩy chay, chối bỏ văn hóa truyền thống ngoại lai, trong đó có văn hóa truyền thống phương Tây .Văn hoá không phải là một thực thể khô cứng, không bao giờ thay đổi, trái lại nó rất sôi động và có sức lan tỏa thoáng rộng. Giữa những nền văn hoá luôn có sự giao thoa, tiếp biến, nhưng rất dễ xung đột với nhau do những sự không tương đồng, độc lạ, thậm chí còn dị biệt. Trước đây, những nước phương Đông, trong đó có Nước Ta chịu tác động ảnh hưởng của văn hoá phương Tây bởi quy trình xâm lược, thống trị của thực dân, đế quốc phương Tây. Dã tâm đồng hoá văn hoá địa phương là tiềm năng không hề chối bỏ của thực dân, đế quốc. Vì vậy, đồng thời với quy trình thống trị về mặt chính trị, vơ vét tài nguyên tài nguyên, bóc lột sức lao động, thì thực dân, đế quốc còn tìm mọi cách nô dịch về niềm tin, truyền bá tư tưởng, áp đặt giá trị văn hoá phương Tây ; biến những nước thuộc địa trở thành bản sao văn hoá của phương Tây. Phong trào đấu tranh giành độc lập, tự do ở nhiều nước thuộc Châu Á Thái Bình Dương, Châu Phi, Châu Mỹ – Latinh mà Nước Ta là tấm gương sáng đã chấm hết ách đô hộ của thực dân, đế quốc, mở ra triển vọng to lớn để kiến thiết xây dựng, bảo tồn và tăng trưởng giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn .Hiện nay, những nước phương Tây không từ bỏ tham vọng phổ quát những giá trị văn hoá trên toàn thế giới. Văn hoá phương Tây tìm mọi cách gia nhập vào Việt Nam bằng nhiều con đường và phương pháp khác nhau. Đó là : Thông qua những mô hình thẩm mỹ và nghệ thuật như điện ảnh, sân khấu, âm nhạc, hội họa, văn học ; trải qua sách, báo, tạp chí ; trải qua mạng Internet ( rất thông dụng lúc bấy giờ ) ; trải qua giao lưu văn hoá, hợp tác kinh tế tài chính và khoa học – công nghệ ; trải qua việc học tập, điều tra và nghiên cứu của học viên, sinh viên Nước Ta ở những nước phương Tây ; trải qua con đường du lịch của khách phương Tây vào Nước Ta v .. v. Như vậy, hàng ngày, hàng giờ văn hoá phương Tây gia nhập, thẩm thấu, tác động ảnh hưởng đa chiều đến con người và xã hội Nước Ta. Không thể phủ nhận là cùng với ảnh hưởng tác động tích cực, thì tác động ảnh hưởng tiêu cực so với thanh, thiếu niên không hề nhỏ, đó là : Sùng bái những giá trị vật chất và ý thức của phương Tây, xem đồng xu tiền như “ Bái vật giáo ”, quay sống lưng với những giá trị và truyền thống lịch sử văn hoá tốt đẹp của dân tộc bản địa ; tôn thờ lối sống vị kỷ và chủ nghĩa cá thể, cái tôi lấn lướt những giá trị hội đồng, tập thể ; thực dụng, chạy theo cám dỗ vật chất, đồng xu tiền ; vì doanh thu, vì tiền, vì dục vọng cá thể sẵn sàng chuẩn bị gây hại, tước đoạt mạng sống người khác ; sa đọa về đạo đức, tha hoá về nhân cách ; thực trạng sống thử trước hôn nhân gia đình có khunh hướng ngày càng tăng ; mờ nhạt, xem nhẹ lý tưởng cách mạng … Khảo sát trong thực tiễn cho thấy, lúc bấy giờ có một bộ phận không nhỏ thanh, thiếu niên bị ảnh hưởng tác động tiêu cực của văn hoá phương Tây, nên có nhận thức và hành vi sai lầm, phản cảm, gây mối lo lắng thâm thúy trong toàn xã hội .

          Để hạn chế, đẩy lùi tác động tiêu cực của văn hoá phương Tây đến thế hệ trẻ Việt Nam hiện nay, cần phải tiến hành đồng bộ các giải pháp cơ bản sau:

          Một là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục bản sắc, truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc Việt Nam đối với thanh, thiếu niên

          Các cấp, các ngành, các tổ chức, đoàn thể, gia đình và nhà trường cần chú trọng, thường xuyên tuyên truyền, giáo dục bản sắc, truyền thống văn hoá đặc sắc, tốt đẹp của dân tộc Việt Nam cho thanh, thiếu niên. Giúp họ có nhận thức đúng đắn, sâu sắc về giá trị văn hoá dân tộc, bồi đắp lòng tự hào dân tộc, xây dựng phẩm chất đạo đức và nhân cách con người Việt Nam sống có lý tưởng, có hoài bão, cống hiến công sức, trí tuệ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Bằng nhiều con đường để tuyên truyền, giáo dục bản sắc, giá trị truyền thống văn hoá dân tộc cho thanh, thiếu niên, cụ thể: Tăng thêm chương trình, nội dung giảng dạy văn hóa dân tộc trong các nhà trường, các cấp học, bậc học để trang bị tri thức văn hóa, định hướng giá trị thẩm mỹ; thông qua các loại hình nghệ thuật như sân khấu, điện ảnh, hội họa, kiến trúc, âm nhạc, văn học; thông qua các cuộc hội thảo khoa học, các sản phẩm hàng hóa và dịch vụ, sách, báo, tạp chí, truyền hình, Internet, du lịch để giới thiệu về bản sắc văn hoá Việt Nam. Cần chú trọng giới thiệu cả văn hoá vật thể và phi vật thể đối với thanh, thiếu niên. Hình thức tuyên truyền, giáo dục về văn hoá phong phú, đa dạng, phù hợp với tuổi trẻ; tăng cường tuyên truyền, giáo dục trực quan sinh động.

          Hai là, xây dựng, khai thác và sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hoá, nhằm tạo môi trường và điều kiện thuận lợi cho thế hệ trẻ hoạt động

          Chú trọng xây dựng các thiết chế văn hoá ở các địa phương, trường học, khu công nghiệp, nông, lâm trường để thu hút các hoạt động của giới trẻ sau thời gian học tập, lao động như: Cung Văn hoá (Nhà Văn hoá), khu thể thao đa năng, sân vận động, trường (viện) nghệ thuật văn hoá dân gian, công viên văn hoá, nhà bảo tàng văn hoá, nhà truyền thống, các câu lạc bộ, địa điểm du lịch sinh thái, lịch sử, các khu vui chơi giải trí có nhiều trò chơi dân gian nhằm tạo môi trường, điều kiện thuận lợi và sân chơi hữu ích cho thanh, thiếu niên.

          Ba là, tổ chức đa dạng các hoạt động văn hoá để thế hệ trẻ được tham gia sáng tạo và thụ hưởng những giá trị tốt đẹp

          Khôi phục và tổ chức chặt chẽ, có chất lượng, hiệu quả các lễ hội dân gian tốt đẹp ở nhiều vùng, miền, địa phương; tổ chức nhiều hoạt động văn hoá, nghệ thuật dân tộc. Tăng cường giao lưu văn hoá giữa các vùng, miền trong cả nước và nước ngoài thông qua việc tổ chức các sự kiện văn hoá như: Thi người đẹp; thi tiếng hát, vũ điệu dân gian, nhạc cụ dân tộc; hội diễn sân khấu dân tộc; thi ẩm thực, thi đấu các môn thể thao.., nhằm thu hút đông đảo thanh, thiếu niên tham gia để chọn lọc được những tài năng thực sự, đồng thời giúp họ thụ hưởng những giá trị tốt đẹp của văn hoá dân tộc.

          Bốn là, tiếp biến những giá trị văn hoá phương Tây phù hợp với truyền thống và đạo lý Việt Nam, đồng thời tích cực đấu tranh bài trừ những tiêu cực, xấu độc

          Những giá trị văn hoá tiến bộ, tích cực của phương Tây phù hợp với truyền thống, đạo lý của người Việt Nam, không xung đột với văn hoá bản địa cần được tiếp thu và cải biến, bổ sung, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Không nên có nhận thức và hành động sai lệch, phiến diện dẫn tới phủ nhận, chối bỏ tất cả giá trị văn hoá phương Tây, cho rằng văn hoá phương Tây chỉ một màu đen, tiêu cực, xấu độc. Hoặc tuyệt đối hoá mặt tích cực mà không nhận thấy mặt tiêu cực, khác biệt, dị biệt của văn hoá phương Tây. Các cơ quan quản lý văn hóa, các tổ chức quần chúng (Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Công đoàn…), các nhà khoa học, nhà giáo dục cần tích cực, chủ động phát hiện, thường xuyên tuyên truyền, giáo dục giúp thanh, thiếu niên nhận rõ mặt trái và tác động tiêu cực của văn hóa phương Tây; kiên quyết đấu tranh phê phán, bài trừ những tiêu cực, xấu độc đi ngược với bản sắc, truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc.

Văn hoá thuộc về con người, xã hội loài người, do con người phát minh sáng tạo ra trong suốt quy trình lịch sử dân tộc sống sót. Sự tác động ảnh hưởng của văn hoá phương Tây so với nhiều vương quốc, trong đó có Nước Ta là một trong thực tiễn không hề phủ nhận. Đối với nước ta, văn hoá phương Tây ảnh hưởng tác động can đảm và mạnh mẽ, đa chiều cả tích cực và tiêu cực đến thế hệ trẻ ; ảnh hưởng tác động tiêu cực đã và đang làm tha hoá một bộ phận không nhỏ thanh, thiếu niên, người chủ tương lai của nước nhà. Đây là yếu tố rất hệ trọng, không hề xem nhẹ, lảng tránh mà yên cầu nghĩa vụ và trách nhiệm của cả mạng lưới hệ thống chính trị, của toàn xã hội. Tiến hành đồng nhất những giải pháp nêu trên sẽ góp thêm phần quan trọng đẩy lùi tác động ảnh hưởng tiêu cực của văn hoá phương Tây đến thế hệ trẻ Nước Ta lúc bấy giờ .( 1 ). Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 3, Nxb CTQG, HN, năm 2000, Tr. 431 .

Nguyễn Công Sơn 

Source: https://mix166.vn
Category: Văn Hóa